5 praktycznych sposobów na zwiększenie inteligencji emocjonalnej
Z badań przeprowadzonych w ubiegłym roku przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Inteligencji Emocjonalnej wynika, iż polskie społeczeństwo znajduje się znacznie poniżej europejskiej średniej pod kątem radzenia sobie z emocjami. Nie zawsze potrafimy zidentyfikować i nazwać to, co czujemy (według przeprowadzonego badania dotyczy to 27 proc. z nas), a współodczuwanie sprawia nam trudność. Ostatecznie w niewielkim stopniu skupiamy się na sferze emocjonalnej i nie wykorzystujemy jej odpowiednio w sytuacjach problemowych (36 proc. z nas). Choć termin „inteligencja emocjonalna” coraz częściej stosowany jest obecnie w rozmaitych publikacjach naukowych i popularnonaukowych, posiada on wiele definicji. Za ich wspólny mianownik można jednak uznać ogólną dyspozycję czy umiejętność rozpoznawania emocji (zarówno u siebie, jak i u innych) i wykorzystywanie procesów emocjonalnych w świadomy sposób, przykładowo do radzenia sobie z problemami. Co istotne, istnieje przynajmniej kilka praktycznych sposobów na to, aby rozwijać swoją inteligencję emocjonalną, zyskując przy tym nowy wymiar tworzenia relacji, zarówno z sobą samym, jak i z otoczeniem.
1. Nie rezygnuj, gdy coś idzie nie po Twojej myśli
Złamane serce, załamanie kariery, a wreszcie jakiekolwiek niepowodzenie, które sprawia, że uciekamy w alkohol, jedzenie lub próbujemy zagłuszyć swoje emocje w jakikolwiek inny, łatwo dostępny sposób. Znieczulanie emocji być może pomaga nam na krótką metę, jednak w ostatecznym rozrachunku sprawia, że dłużej przeżywamy nieprzyjemne skutki kryzysu. Uciekanie od trudnych emocji bardzo szybko może stać się dla nas nawykiem, przez który z pewnością nie wzmocnimy swojej emocjonalnej inteligencji. Zamiast tego warto zatem zatrzymać się na moment, pozwolić sobie odczuwać konkretne pojawiające się w nas emocje, zaakceptować je i spróbować zrozumieć, a następnie wybrać to, co z racjonalnego punktu widzenia byłoby w danej sytuacji najlepsze zarówno dla naszego zdrowia fizycznego, jak i psychicznego.
2. Prowadź dziennik
Prowadzenie codziennych zapisków to doskonała, prosta metoda stymulowania samoświadomości i dążenia do autorefleksji. Prowadząc dziennik warto skupić się nie tylko na oczywistych faktach, ale też zadać sobie kilka pytań, które skłonią nas, aby sięgnąć do swojego wnętrza. Pytania dotyczyć mogą tego, czego dowiedzieliśmy się dzisiaj o samym sobie, a czego o innych ludziach, czy nauczyliśmy się dzisiaj czegoś nowego (i niekoniecznie chodzi tu o twardą wiedzę), jakie wyzwania postawił przed nami dany dzień, co sprawiło nam trudność, a w czym odnaleźliśmy przyjemność. Po przelaniu odpowiedzi na papier może okazać się, że uświadomimy sobie nowe rzeczy na swój własny temat – być może takie, które były na wyciągnięcie ręki, ale niewypowiedziane nie dawały o sobie znać.
3. Codziennie staraj się zatrzymać
Codziennie (jeśli to konieczne – nastaw alarm, który będzie Ci o tym przypominał!) spróbuj zatrzymać się na kilka minut, aby pobyć ze sobą w ciszy i uporządkować odczuwane emocje. Spróbuj je nazwać i zrozumieć, czym są spowodowane. Dostrzeż, że emocje te pojawiają się w Tobie bezwiednie, jednak ostatecznie masz ogromny wpływ na to, w jaki sposób wykorzystasz swój potencjał emocjonalny. Następnie zastanów się, z kim miałeś/miałaś dziś styczność i spróbuj opisać, w jakim emocjonalnym stanie znajdowały się te osoby, jakie odczucia wzbudziła w Tobie ich obecność? Może dostrzeżesz w tym kontekście pewne prawidłowości.
4. Spróbuj współodczuwać i nazywać emocje innych osób
Czy kiedykolwiek zdarzyło Ci się opowiadać bliskiej osobie o przeżyciu, które wzbudziło w Tobie ogromne emocje, po czym słuchacz podsumował Twój monolog jednym słowem lub wręcz przeszedł do innego tematu nie zważając na opowiedzianą przez Ciebie historię? Każdy z nas potrzebuje czasem zostać wysłuchany, a najlepiej – zrozumiany. Zamiast zbywać milczeniem opowieść, o której nie masz wiele do powiedzenia, warto skupić się na emocjach rozmówcy, mówiąc chociażby: „rozumiem, że wywołało to w Tobie gniew”. Krótkie zdanie uwzględniające uczucia drugiej osoby sprawi, że poczuje się ona dostrzeżona i zrozumiana, a my sami wypracujemy w ten sposób nawyk bycia uważnym na cudze emocje.
5. Naucz się milczeć
W tym punkcie nie chodzi może o szlachetne milczenie zaczerpnięte z praktyk buddyjskich mnichów (choć być może przyniosłoby ono nawet lepszy efekt?), ale pozbycie się nawyku „zagadywania” rzeczywistości. Będąc w towarzystwie, warto poświęcić się obserwacji tego, w jaki sposób kształtują się relacje między osobami. Czy wydają się one być zdenerwowane? A może odczuwają pozytywne emocje prowadzące do zawarcia przyjaźni? Spróbuj spojrzeć na to z boku, nie zawsze angażując się w samą dyskusję, ale pozostając uważnym na to, co dzieje się między słowami jej uczestników.