ADHD nie kończy się wraz z dzieciństwem. Diagnoza i terapia osób z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej
Wedle oficjalnych szacunków zespół nadpobudliwości psychoruchowej to zaburzenie, na które cierpi od 2 do 5% populacji osób dorosłych. To niewiele mniej, niż liczba osób ze zdiagnozowanymi zaburzeniami lękowymi czy zaburzeniami osobowości. Niestety w społeczeństwie, w tym w środowisku medycznym, nadal pokutuje ogromnie powszechny mit, że ADHD to zaburzenie dotyczące wyłącznie wieku dziecięcego.
Dorośli, którzy podejrzewają u siebie to zaburzenie, zmagają się nie tylko z ogromnie dokuczliwymi objawami, ale także brakiem pomocy – w całym kraju jest zaledwie kilkadziesiąt osób, które zajmują się kompleksową diagnozą i terapią ADHD u osób pełnoletnich. Dlatego dziś dzielimy się z Wami swoim doświadczeniem i tłumaczymy, jakie objawy powinny Was zaniepokoić, a przede wszystkim – jak i gdzie można sięgnąć po pomoc.
Uważa się, że ADHD praktycznie zawsze daje pierwsze objawy w wieku dziecięcym. Z reguły symptomy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej odzywają się po raz pierwszy między 6 a 9 rokiem życia. Należą do nich m.in. zaburzenia koncentracji uwagi, trudności w nauce, impulsywność i tzw. niepokój psychoruchowy, czyli trudność w przysłowiowym „wysiedzeniu na miejscu” połączona z uczuciem silnego niepokoju i lęku. Objawy są bardzo dokuczliwe nie tylko dla otoczenia, ale przede wszystkim dla dziecka, które cierpi, dostrzega swoją odmienność od reszty rówieśników i zastanawia się, czy jest coś z nim nie tak.
Objawy ADHD u osób dorosłych
U 2/3 osób objawy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej utrzymują się także w wieku dorosłym. Nadal jednak (nie mówiąc już o sytuacji sprzed kilku-kilkunastu lat) wiele dzieci pozostaje niezdiagnozowanych i z góry zaklasyfikowanych do grupy „niegrzecznych”, „leniwych” i „impulsywnych”. To sprawia, że dorosły Pacjent ma za sobą doświadczenie niezrozumienia, „trudnego dzieciństwa”, i jednocześnie nadal nie wie, co i dlaczego się z nim dzieje.
Często podejrzenia samego Pacjenta i lekarzy nie idą w ogóle w kierunku ADHD. Zaburzenie to zaczyna bowiem z wiekiem dawać zupełnie inne objawy, niż w przypadku dzieci.
Warto rozważyć diagnozę w kierunku ADHD, jeżeli jesteś osobą dorosłą, do której pasuje choć kilka z poniższych stwierdzeń:
- Pamiętasz, że w dzieciństwie miewałeś/aś problemy z nauką i koncentracją, że towarzyszyło Ci bliżej nieokreślone uczucie niepokoju;
- Cierpisz z powodu własnej impulsywności;
- Doświadczasz niestabilności w związkach z innymi osobami, angażujesz się w ryzykowne zachowania (używki, hazard);
- Doświadczasz trudności w rodzinie (masz problemu w związku, wychowywanie dzieci jest dla Ciebie sporym wyzwaniem);
- Miewasz silne wahania nastroju, zdarza Ci się być niecierpliwą/niecierpliwym w stosunku do otoczenia;
- Masz trudności z kończeniem rozpoczętych czynności i widzisz, że przez to nie wykorzystujesz w pełni swojego potencjału; nie jesteś zadowolona/y ze swojej sytuacji zawodowej i finansowej;
- Doświadczasz trudności w edukacji (np. na studiach) i w ogóle w dostosowywaniu się do nowych sytuacji i zmian.
Diagnoza nie tylko pozwoli Ci dowiedzieć się, co i dlaczego się z Tobą dzieje, ale także pozwoli Ci uporać się z poczuciem winy, że nie potrafisz się „dostosować” i zachowywać, jak „dorosły człowiek”. Przyczyną dokuczliwych objawów i impulsywnych zachowań, jakich doświadcza osoba z ADHD, są neurobiologiczne nieprawidłowości w czynności mózgu. To coś, czego bez leczenia człowiek nie jest w stanie kontrolować.
Może być też tak, że wynik diagnozy wykluczy u Ciebie ADHD. W PsychoMedic diagnoza nie sprowadza się jednak do potwierdzenia lub wykluczenia jednego zaburzenia, lecz jest profesjonalną oceną całego funkcjonowania człowieka. Jeżeli okaże się, że przyczyną trudności nie jest zespół nadpobudliwości psychoruchowej, to nasz Specjalista wskaże Ci, jaki jest/może być inny ich powód. Podpowie, gdzie się zgłosić, aby otrzymać najbardziej kompleksową pomoc. Taka diagnoza jest więc inwestycją, która z całą pewnością się zwróci.
Jak przebiega diagnoza i terapia ADHD?
Diagnoza w kierunku zespołu nadpobudliwości psychoruchowej to złożony proces, w który jest zaangażowanych zarówno psycholog-diagnosta, jak i psychiatra wyspecjalizowany w diagnozie i leczeniu ADHD.
W naszych Klinikach zalecamy diagnozę według poniższego modelu,
1) Wywiad kliniczny z psychologiem diagnostą;
2) Około dwugodzinne spotkanie, na którym psycholog przeprowadza diagnozę przy wykorzystaniu baterii testów psychometrycznych. Wykorzystujemy m.in. przesiewowy test DIVA-5, test neuropsychologiczny MOXO, inne testy oceniające funkcje poznawcze. Nasza baza zawiera ok. 200 narzędzi diagnostycznych, a kwestionariusze wykorzystywane w procesie konkretnej diagnozy są zawsze dopasowywane do Pacjenta(-ki).
3) Opcjonalne spotkanie, które służy przekazaniu i omówieniu diagnozy. Specjalista omówi z Tobą cały proces diagnostyczny oraz postawioną diagnozę. Wyjaśni Ci także, jak będzie przebiegał dalszy proces terapii i leczenia.
Cykl diagnostyczny kończy się wystawieniem profesjonalnej opinii psychologicznej. Z tą opinią zapraszamy Pacjenta(-kę) do lekarza psychiatry, który stawia ostateczne rozpoznanie i jeżeli jest to wskazane, proponuje rozpoczęcie bezpiecznej farmakoterapii.
Terapia ADHD daje bardzo dobre efekty – pozwala na przywrócenie Pacjentowi możliwości czerpania z własnego potencjału, satysfakcji z życia i nadziei. Aby była jednak skuteczna, musi być przede wszystkim kompleksowa. Najlepsze rezultaty daje połączenie różnych metod wsparcia:
- Psychoterapii, najczęściej poznawczo-behawioralnej.
Spotkania z terapeutą pozwalają zrozumieć naturę swoich objawów, zaakceptować własne zaburzenie i przede wszystkim lepiej sobie z nimi radzić. - Psychoedukacji Pacjenta i jego najbliższych na temat natury i przyczyn ADHD oraz dostępnych metod leczenia i radzenia sobie z objawami na co dzień.
Ważne jest, aby wiedzę na temat tego zaburzenia zyskał nie tylko sam Pacjent, ale i jego Rodzina. - Farmakoterapii.
Aktualnie zaleca się terapię lekami psychostymulującymi (oczywiście pod ścisłą kontrolą lekarza psychiatry). To leki nieuzależniające, które można bezpiecznie stosować przez wiele lat.
Dowiedz się więcej o naszej ofercie i tym, jak pomagamy:
ADHD u dorosłych – diagnoza, leczenie i terapia