Czy ryzyko utraty partnera zwiększa nasz pociąg do niego?
Często nie zauważamy tego, co mamy, dopóki tego nie stracimy. Dowody na to znajdziemy wszędzie: od tekstów piosenek po prawdziwe sytuacje z życia. Patrząc wstecz, wielu ludzi żałuje, że nie dbało bardziej o czas spędzany z byłym partnerem, którego wcześniej brali za pewnik. Branie partnera za pewnik ma wpływ na sposób interakcji między wami, ilość wysiłku wkładanego w utrzymanie związku i obniżenie chęci dbania o spędzany razem czas.
W dzisiejszych czasach mamy na głowie tak wiele obowiązków, że wiele osób próbuje oszczędzać czas, zaniedbując swojego partnera. Niestety prowadzi to do osłabienia stabilności związku, a po pewnym czasie również do jego zakończenia. Dlaczego pary nie dostrzegają zagrożenia na czas? Badania pokazują, że przyczyna może leżeć w tym, że w sytuacji, gdy czujemy, iż ryzyko zerwania jest niskie, nasze romantyczne uczucia również mogą być obniżone. Z drugiej strony spektrum znajdują się związki burzliwe, które także mogą osłabić uczucia. Być może jest to spowodowane tym, że ciężko w pełni zainwestować w związek, który wydaje się mieć małe szanse powodzenia.
Co jednak dzieje się wtedy, gdy w stabilnym związku jeden partner musi zmierzyć się z obecnością romantycznego rywala, wrażeniem braku zainteresowania kochanka/kochanki lub innym zagrożeniem dla relacji? W takich przypadkach niektórzy partnerzy, którzy dotąd byli zadowoleni ze stanu związku postrzeganego jako stabilny, zaczynają doświadczać zwiększonego pociągu dla partnera. Dlaczego tak się dzieje?
Romantyczne uczucia i ryzyko zerwania
Badacze Simona Sciara i Giuseppe Pantaleo (2018) pokazali, jak sterowanie ryzykiem zakończenia związku wpływa zarówno na intensywność romantycznego afektu, jak i zaangażowania. Wyniki wyjaśniają w kontekście teorii emocjonalnej intensywności, zwracając uwagę na to, jak uczucia zmieniały się w miarę sterowania ryzykiem zakończenia związku. Ich badania pokazały także, że wpływ sterowanego ryzyka zmniejszał się w wyniku romantycznego afektu.
Rozpoczęli od rozpoznania obiektywnych czynników ryzyka, które negatywnie wpływają na prawdopodobieństwo sukcesu związku. Podali przykłady wspólnego zamieszkania przed zaręczynami, wczesnych małżeństw motywowanych nastoletnią miłością, a także czynniki takie jak liczba dzieci, edukacja, okres trwania małżeństwa i kwestie genetyczne.
Wspomnieli również o poprzednim badaniu, służącym połączeniu percepcji ryzyka w związku i jego niższej stabilności, które pokazało, że partnerzy, którzy bali się odrzucenia lub zdrady mieli tendencję do niższej oceny jakości związku i mniejszego pociągu do partnerów.
Sciara i Pantaleo zaobserwowali, że poprzednie badanie pokazało paradoksalne wyniki dotyczące sytuacji poprawiających pociąg do partnera i zaangażowanie w związku. Z jednej strony opisują badanie odkrywające, że czynniki, które mogą zaszkodzić stałym związkom to brak społecznego wsparcia, ogólny brak aprobaty społecznej i wtrącanie się rodziców. Zauważyli jednak, iż inne badania pokazują, jak te czynniki występujące w stopniu umiarkowanym były powiązane z korzyściami w kontekście wzrostu romantycznych uczuć. Badacze skupili się jednak przede wszystkim na tym, jaki wpływ ma postrzegane ryzyko zakończenia związku na intensywność romantycznych uczuć i zaangażowanie.
Ryzyko zakończenia związku
Sciara i Pantaleo widzą swoje badanie jako jedno z niewielu, które skupia się na postrzeganych czynnikach ryzyka w związkach. Odkryli, że intensywność romantycznego afektu jest szczególnie silna w dwóch przypadkach: kiedy ryzyko zerwania nie zostało wspomniane, lub występowało w umiarkowanym stopniu. Intensywność ta była znacznie zmniejszona, gdy ryzyko zerwania było niskie lub wysokie. Poziom zaangażowania w związek zmieniał się według tego samego wzorca.
Inwestowanie w związek
Wyniki ww. badania pokazują, że branie partnera za pewnik, które prowadzi do przekonania o niskim ryzyku zerwania, może zmniejszyć intensywność romantycznych uczuć przejawianych wobec partnera. Co ciekawe, taki sam rezultat może być wynikiem postrzegania związku jako będącego „w rozsypce”.
Jak postępować? Dbanie o związek przez cały czas i w każdych warunkach pozwala utrzymać związek w dobrym stanie na każdym etapie relacji, co z kolei może zwiększyć intensywność uczuć i zaangażowanie. W wielu przypadkach takie celowe inwestowanie w związek może pomóc uniknąć związkowych turbulencji i zapewnić spokojną żeglugę.