Czym jest emocjonalne zaniedbanie w związku?
Zaniedbanie emocjonalne wiąże się z niedostarczaniem emocjonalnego wsparcia, które dana osoba powinna dostarczać, biorąc pod uwagę rodzaj jej relacji z drugą osobą. W przypadku relacji rodzicielskiej rodzic zaniedbuje emocjonalnie dziecko, kiedy nie daje mu tyle uczuć i uwagi, ile powinien, nawet jeśli wszystkie fizyczne potrzeby dziecka (takie jak jedzenie, ubranie, opieka zdrowotna) są zaspokajane.
Zaniedbanie emocjonalne nie jest tym samym, co przemoc emocjonalna. Przemoc emocjonalna wiąże się z robieniem rzeczy, które mogą być emocjonalnie raniące, a zaniedbanie emocjonalne oznacza nierobienie rzeczy, które służą polepszaniu dobrego samopoczucia emocjonalnego.
W literaturze znajdziemy wiele informacji na temat skutków zaniedbania emocjonalnego w dzieciństwie, ale znacznie mniej napisano na temat zaniedbania emocjonalnego w dorosłych związkach. W tym artykule przyjrzymy się temu, jak można stwierdzić, że życiowy partner zaniedbuje emocjonalnie drugiego i nie dostarcza mu emocjonalnego wsparcia, które powinien dostarczać.
Aby to ocenić, musimy wziąć pod uwagę cel samego związku. Celem małżeństwa lub stałego związku nieformalnego jest dostarczenie struktury dla dzielenia się swoimi pozytywnymi i negatywnymi życiowymi doświadczeniami i otrzymywanie wzajemnego zrozumienia, bliskości i troski.
Poziom emocjonalnego wsparcia, którego potrzebuje każda ze stron, może się różnić ze względu na cechy charakteru i sytuację partnerów. Nadal możemy jednak stwierdzić, że pewne przypadki wskazują jednoznacznie na zaniedbanie emocjonalne np. tendencja do całkowitego (lub niemal całkowitego) unikania kontaktów fizycznych, albo wzorzec odmawiania spędzania czasu z partnerem i wybieranie zamiast tego samotnych aktywności.
Co powinien więc robić życiowy partner, by dostarczyć wsparcie emocjonalne, które powinien dostarczać? Chodzi o formy emocjonalnego wsparcia, o których większość ludzi powiedziałaby, że stanowią konieczny składnik małżeństwa lub związku partnerskiego. Przyjmują one 3 formy: fizyczną (przytulanie, całowanie, dotyk, kontakt seksualny), behawioralną (zachowania pokazujące troskę i bycie dla drugiej osoby takie jak wspólne spędzanie czasu i pomaganie drugiej osobie wyjść z trudnej sytuacji) i kognitywną (okazywanie cierpliwości, słuchanie, dostarczanie informacji zwrotnej na temat problemów codziennego życia i okazywanie empatii).
Emocjonalne wsparcie wiąże się z każdym z tych trzech aspektów, a zebrane razem mogą mieć większą wartość niż suma każdego z nich osobno. Oczywiście dla każdej osoby różne rzeczy mają różną wartość, jednak wiele jest wspólnych np. pomimo że ludzie mają różne preferencje seksualne, większość par zgodziłaby się, że niemal każdy potrzebuje kontaktu seksualnego w jakiejś formie.
Emocjonalne zaniedbanie, które wiąże się z pewną cechą charakteru, oznacza nawykowe nieokazywanie emocjonalnego wsparcia, które partner powinien ci okazywać ze względu na rodzaj związku, który was łączy. Zatem partner, który tylko czasami nie okazuje emocjonalnego wsparcia (np. odmawia seksu lub wycofuje się po małżeńskiej sprzeczce), nie może zostać określony jako osoba zaniedbująca emocjonalnie. Można tak powiedzieć tylko, gdy takie zachowanie staje się nawykiem.
Jak ocenić, czy partner zaniedbuje cię emocjonalnie? Pomocne mogą okazać się poniższe pytania:
- Czy emocjonalny system wsparcia w twoim związku jest relatywnie jednostronny (ty wspierasz partnera lub starasz się wspierać, a on/ona tego nie odwzajemnia)?
- Czy brak okazywania emocjonalnego wsparcia od twojego partnera jest jego/jej nawykiem?
- Czy możesz dokładnie opisać, w jaki sposób twój partner nie okazuje ci wsparcia, biorąc pod uwagę aspekt fizyczny, behawioralny i kognitywny?
- Czy pominięcie opisanych zachowań sprawia, że niemożliwe jest utrzymanie emocjonalnego systemu wsparcia potrzebnego do funkcjonowania zdrowego partnerstwa, czyli związku sprzyjającego dzieleniu życiowych doświadczeń, wzajemnego rozumienia, bliskości i troski?
- Czy twoje oczekiwania dotyczące emocjonalnego wsparcia są rozsądne tzn. czy są tym, czego większość ludzi generalnie oczekiwałaby od zdrowego związku partnerskiego?
Jeżeli twoja odpowiedź na wszystkie powyższe pytania brzmi „tak”, masz prawo podejrzewać, że jesteś w związku, w którym występuje zaniedbanie emocjonalne. Pojęcie zaniedbania emocjonalnego jest dość płynne, a na sprawę ma wpływ wiele czynników, dlatego nie można zdiagnozować tego jednoznacznie na podstawie tych kilku pytań. Odpowiedzi twierdzące świadczą jednak, że z pewnością w relacji występuje poważny problem.
Zidentyfikowanie problemu jest zawsze pierwszym krokiem do jego rozwiązania. Niektórzy mogą spędzić wiele lat w związku nieudanym z powodu emocjonalnego zaniedbania i nie wiedzieć, dlaczego czują się w nim tak źle. W przeciwieństwie do przemocowego związku tutaj nie mamy do czynienia z krzywdzącymi zachowaniami. Partner „nie robi nic złego”, więc odkrycie co jest nie tak, może być znacznie trudniejsze. Zaniedbanie emocjonalne może być jednak równie szkodliwe, jak przemoc emocjonalna, dlatego ważne jest szybkie zidentyfikowanie problemu i poszukanie rozwiązania np. na terapii par.