Dlaczego warto wyrażać swoje zdanie, czyli 5 prostych kroków do asertywności #TwojaPsychika
Myślimy „nie”, mówimy „tak” i po raz kolejny zostajemy w pracy po godzinach, zgadzamy się przejąć nie swoje obowiązki czy zostać w domu z dzieckiem, rezygnując ze swoich zawodowych planów. Myślimy co innego, mówimy co innego, przez co w efekcie pozostajemy z poczuciem niesprawiedliwości, tracąc przy tym swoją wewnętrzną integralność. Asertywność, błędnie rozumiana czasem wyłącznie jako umiejętność mówienia „nie”, to przede wszystkim zdolność do wyrażania swojego zdania niezależnie od okoliczności czy oczekiwań otoczenia – w granicach uprzejmości, a także poszanowaniem odmiennych opinii i wartości innych osób. Jak wykazały liczne badania, osoby, które opanowały kwestię asertywności są znacznie bardziej odporne na stres w codziennym życiu, doświadczają go mniej, mają silniejsze poczucie kontroli nad własnym życiem, a także są wobec siebie bardziej wyrozumiałe i przychylniej oceniają własne decyzje.
1. Naucz się prosić o pomoc
Jedno z badań nad asertywnością (badanie Elliota i Gramlinga z 1990 r.) wykazało, że osoby asertywne częściej przejawiają gotowość do korzystania ze wsparcia społecznego. Chętniej zwracają się z prośbą o wsparcie zarówno do osób bliskich, jak i nieznajomych, odnosząc z tego osobiste korzyści. Asertywność to bowiem nie tylko odważne wyrażanie swoich poglądów, ale także uczciwe proszenie o pomoc wtedy, gdy jest to konieczne. I choć część osób proszenie o pomoc wciąż postrzega jako oznakę słabości, w rzeczywistości jest wręcz przeciwnie – wiąże się ono bowiem z umiejętnością racjonalnej oceny sytuacji oraz współpracy z innymi osobami. Umiejętność delegowania zadań i proszenia o wsparcie może okazać się zbawienna w codziennym życiu.
2. Nie wszyscy muszą Cię lubić
Jak mówi słynne powiedzenie – „przyjaciel wszystkich nie jest niczyim przyjacielem”. Warto zdać sobie sprawę z tego, że nie musimy być lubiani przez wszystkich. I choć w wielu sytuacjach naturalne jest dążenie człowieka do społecznej akceptacji i przynależności, z pewnością nie może odbywać się to jego własnym kosztem. Uczciwość wobec samego siebie i poszanowanie własnych wartości powinny pozostać pierwszorzędne. W momencie, gdy podejmując decyzję lub wyrażając własne zdanie zastanawiamy się nad tym, co pomyślą inni, warto najpierw zadać sobie pytanie, kim są wspomniani inni. Czy są to osoby bliskie lub autorytety, z których zdaniem liczymy się szczególnie?
3. Odmowa nie jest niczym złym
Odmowa, szczególnie skierowana wobec osób wyższych hierarchią, jak i bliskich przyjaciół czy rodziny, często wiąże się z późniejszym poczuciem winy. Jeżeli jednak z jakiegoś powodu nie możemy lub najzwyczajniej nie chcemy zrealizować czyjejś prośby, warto najpierw zastanowić się, czyj interes – nasz własny czy osoby proszącej – ma dla nas w tym momencie pierwszorzędne znaczenie. Odmowa nie musi być bowiem spowodowana złymi intencjami, a uprzejme uzasadnienie jej przyczyn w większości przypadków sprawi, że osoba prosząca pozostanie wobec nas przychylna, szanując przy tym nasze priorytety i interesy.
4. Asertywność równa się szacunek
Zastanówmy się, jakie osoby z naszego otoczenia darzymy największym szacunkiem. Te, które bez ulegając presji otoczenia realizują potrzeby innych kosztem siebie czy te, które żyją po swojemu, szanując przy tym przestrzeń i wybory innych? Ta zasada sprawdza się na każdym polu – zarówno prywatnym, jak i zawodowym. Warto pamiętać, że to my ustalamy granice i sami mamy ogromny wpływ na to, jak postrzegają nas inni ludzie. Poprzez spełnianie każdej zachcianki partnera, szefa, przyjaciółki czy kolegi z pracy bardzo szybko nauczymy otoczenie, że nasze potrzeby nie są ważne, przez co w późniejszym czasie trudno będzie nam wprowadzić zmiany czy wyegzekwować istotne dla nas kwestie.
5. Komunikacja ma kluczowe znaczenie
Jeżeli zależy nam na tym, aby nasz przekaz był odpowiednio zrozumiany, nie może zabraknąć odpowiedniej komunikacji. W każdej relacji z drugim człowiekiem konstruktywna rozmowa, w ramach której uzasadnimy swoje pobudki, decyzje czy poglądy na daną sprawę, nie tylko pomoże innym zrozumieć nasz punkt widzenia, ale też sprawi, że zostaniemy odebrani w bardziej przyjazny sposób. Nie udzielimy komuś pomocy? Warto wytłumaczyć, dlaczego tym razem się jej nie podejmiemy. Odmawiamy spotkania? Być może jesteśmy w stanie zaproponować inny termin. Odpowiednio poprowadzona rozmowa pozwoli nam zbudować zrozumienie i akceptację dla wzajemnych wyborów.