Człowiek istotą społeczną jest, a co za tym idzie kontakty międzyludzkie, zaspokajają nasze podstawowe potrzeby, m.in. bliskości i przynależności oraz wpływają na kształtowanie się tożsamości. Co jednak, jeśli interakcje społeczne wywołują paniczny lęk, zwany fobią społeczną? Skąd się bierze i jak sobie z nim radzić?
Każdy człowiek od czasu do czasu, doświadcza uczucia skrępowania w sytuacjach, w których podlega ocenie innych, takich jak wystąpienia publiczne czy rozmowa kwalifikacyjna. Jednak fobia społeczna jest czymś więcej niż tylko nieśmiałością. Lęk w fobii jest tak silny, że zaczynamy unikać sytuacji, które mogą go wywołać, a już sama myśl o nich przyprawia o gęsią skórkę. U podłoża fobii społecznej, leży lęk przed byciem ocenionym lub zawstydzonym publicznie. Osoba cierpiąca na tę przypadłość, może zamartwiać się tym jak wypadnie, jeszcze na długo przed zbliżającą się sytuacją społeczną. Zawstydza ją jedzenie i picie w miejscach publicznych. Unika spotkań towarzyskich, a rozmowa z nieznajomym napawa panicznym lękiem. Osoba ta jest przekonana o własnej nieatrakcyjności i czasem pomimo wysokiego ilorazu inteligencji oraz licznych zainteresowań, brakuje jej tematów do rozmowy. Lękom w fobii społecznej często towarzyszą takie objawy somatyczne jak: uczucie duszności, zawroty głowy, nudności, drżenie kończyn, rumieńce, pocenie się, uderzenia gorąca czy kołatanie serca.
Wbrew pozorom, fobia społeczna jest dość powszechnym zjawiskiem. Jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń psychicznych. Ujawnia się zazwyczaj w okresie dojrzewania. Często towarzyszy innym zaburzeniom, takim jak: uzależnienie od alkoholu lub narkotyków, depresja, zaburzenia odżywiania, zaburzenia osobowości, nerwica natręctw itd.
Trudność w leczeniu tego typu fobii wynika z jej specyfiki. Chory często wstydzi się swoich lęków i ze strachu przed oceną unika spotkania z terapeutą. Jeśli jednak zdecyduje się na szukanie pomocy, ma do dyspozycji kilka metod pracy. Leczenie dobiera się indywidualnie do pacjenta. Często w początkowej fazie leczenia, aby obniżyć poziom lęku, niezbędne jest wprowadzenie farmakoterapii. Najczęściej stosowaną metodą terapeutyczną, jest terapia poznawczo-behawioralna. Opiera się ona na założeniu, że to, co myślimy, wpływa na to jak się czujemy, a uczucia wpływają na nasze zachowanie. Jeśli więc, zmienimy sposób myślenia o sytuacjach, które budzą lęk, będziemy czuć się lepiej i lepiej funkcjonować. W trakcie terapii, pacjent uczy się zmniejszać objawy lęku, poprzez zastosowanie technik relaksacyjnych i ćwiczeń oddechowych. Pracuje nad negatywnymi myślami, by zamieniać je na bardziej wspierające. Ważne jest, aby pacjent przestał unikać sytuacji wywołujących lęk, a zaczął się z nimi stopniowo oswajać. Pomocne mogą być również: terapia grupowa i warsztaty interpersonalne.
Bez względu na nasilenie objawów warto zachować spokój i dystans. Ze strachu jeszcze nikt nie umarł 🙂
