Chcesz zostać psychoterapeutą? Oto 5 kroków, dzięki którym dowiesz się, czy to zawód dla Ciebie
Psychoterapeuta, tak samo jak lekarz, to zawód szczególny. Mogą go wykonywać tylko osoby, które mają zarówno obszerną wiedzę, jak i predyspozycje. Psychoterapia nie będzie właściwą ścieżką dla osoby choćby o bogatej wiedzy psychologicznej, której jednak nie wyróżnia cierpliwość i szczere zainteresowanie drugim człowiekiem – i odwrotnie. Jeżeli jesteś empatyczny/a, lubisz pomaganie ludziom i pragniesz to robić zawodowo, to być może droga terapeuty jest dla Ciebie. Musisz jednak wiedzieć, że między miejscem, w którym jesteś, a przyjmowaniem Pacjentów czeka Cię dość długa ścieżka – piękna, lecz także wyboista. Podpowiadamy nie tylko, jak zostać psychoterapeutą, ale i co można zrobić, aby przekonać się, czy ten trudny zawód jest dla Ciebie, i jakie kroki warto podjąć, gdy już się na niego zdecydujesz.
Rozpocznij terapię własną
Podstawowa odpowiedź na pytanie „jak zostać psychoterapeutą” jest nieco przewrotna – aby nim zostać, najpierw musisz pozwolić, aby ktoś został Twoim.
To absolutny „must-have” dla każdego przyszłego psychoterapeuty. Przejście własnej psychoterapii jest wymogiem koniecznym, aby ukończyć szkołę psychoterapii i rozpocząć własną praktykę. Warto rozpocząć ją jak najwcześniej, nawet przed początkiem kształcenia terapeutycznego. Psychoterapia pozwoli Ci dowiedzieć się więcej o swojej motywacji do tego zawodu i przepracować własne trudne doświadczenia. To niezbędne, aby móc efektywnie pomagać innym bez obawy, że Twoje przeżycia wpłyną na Twoją postawę i zaangażowanie w czasie pracy. Terapia własna umożliwia również dostrzeżenie procesu psychoterapii z perspektywy Pacjenta i przeżycie na własnej skórze, jak różne interwencje terapeuty mogą wpłynąć na osobę po drugiej stronie. To niepowtarzalne doświadczenie, które ukształtuje w Tobie pokorę i szacunek do przyszłych Klientów.
Zrealizuj staż kliniczny
Empatia i chęć pomocy ludziom ze swojego otoczenia jest z reguły podstawową motywacją do wybrania tego zawodu. Pamiętaj jednak, że w pracy zetkniesz się z bardzo różnymi osobami – także takimi, które ze względu na ogrom swojego cierpienia i trudności psychiczne będą zachowywały się w sposób niezrozumiały i czasem ciężki do zaakceptowania. Wszystko sprowadza się do tego, czy pomimo tego nadal będziesz odczuwał chęci i siłę, by im pomóc. Aby się o tym przekonać, warto zrealizować tzw. staż kliniczny, który jest niezbędny, aby dostać się do rekomendowanej szkoły psychoterapii. Na samym początku swojej drogi możesz wybrać się na staż dla studentów i absolwentów psychologii, w trakcie którego będziecie poszerzać swoją wiedzę z zakresu psychologii klinicznej i „na sobie” – np. podczas odgrywania scenek – ćwiczyć techniki i interwencje psychoterapeutyczne. Tak zdobytą wiedzę warto kontynuować na stażu na oddziale psychiatrycznym, gdzie będziesz mógł m.in. zbierać wywiady i przyglądać się, jak wygląda psychoterapia prowadzona przez personel, a następnie na bieżąco omawiać z bardziej doświadczonymi osobami swoje i ich własne działania.
Warto pomyśleć także o szczególnej formie warsztatów, jakimi jest trening terapeutyczny – kilkudniowa, intensywna psychoterapia grupowa w gronie osób, które również przygotowują się do wykonywania zawodu pomocowego.
Podejmij wolontariat
Psychoterapeuta to zawód szczególny także dlatego, że ogromną rolę pełnią w nim Twoje własne doświadczenia. Wielu praktyków jest zdania, że warto jak najwięcej doświadczyć i przeżyć, zanim rozpocznie się proces kształcenia. Jeżeli możesz sobie na to pozwolić – pomyśl, jak możesz działać społecznie i jaka forma sprawiłaby Ci radość. Wolontariat na rzecz osób w trudnej sytuacji jest jedną z metod otwarcia się na czyjąś odmienność i kształtowania w sobie nie tylko postawy altruistycznej, ale i asertywnej. W przygotowaniu do zawodu ogromną rolę pełni bowiem nauka stawiania granic i zrozumienie, że jeżeli nie zadbasz o siebie, to nie pomożesz nikomu innemu. Dlatego – jeśli czujesz się na siłach, rozważ pracę z grupą społeczną, którą mało znasz, którą być może nie do końca rozumiesz.
Zapoznaj się z zasadami nurtów psychoterapii
Ogromna większość społeczeństwa zakłada, że każdy psychoterapeuta ma podobne metody pracy. Nic bardziej mylnego – wykonywanie tego zawodu wymaga przyswojenia ogromnej wiedzy i stałego jej poszerzania.
Psychoterapia jest nauką i sztuką, która zakłada staranne planowanie procesu terapeutycznego i stosowanie leczniczych technik pod stałym nadzorem bardziej doświadczonego specjalisty. Podobnie, jak filozofia, posiada swoje tzw. nurty, czyli, mówiąc najogólniej – odmienne od siebie „zestawy” metod pracy, sposoby wchodzenia w relację z drugą osobą i założenia teoretyczne co do sposobu powstawania i utrzymywania się trudności psychicznych. Nurt, w którym pracujesz, musi być w zgodzie z Twoimi przekonaniami na temat ludzkiej natury, a także osobowością – musisz wiedzieć, że nurty bardzo różnią się pomiędzy sobą między innymi rolą psychoterapeuty w trakcie procesu terapii. Jeśli więc zastanawiasz się, jak zostać psychoterapeutą, musisz też pomyśleć, jaki nurt będzie najbardziej zgodny z Twoim sposobem patrzenia na drugiego człowieka.
Najczęściej spotykane i uznane w środowisku nurty psychoterapeutyczne to: psychodynamiczny, psychoanalityczny, poznawczo-behawioralny, systemowy, humanistyczno-egzystencjalny, Gestalt oraz integracyjny.
Zaplanuj dalsze kroki i sprawdź, czego nie wiesz
Zdobyłeś/aś doświadczenie niesienia pomocy drugiemu człowiekowi, poznajesz siebie na terapii własnej, wybrałeś/aś nurt i dalej czujesz, że to coś dla Ciebie? To moment na wybranie szkoły – 4-letniego kształcenia podyplomowego, które możesz rozpocząć po ukończeniu studiów i które da Ci uprawnienia do samodzielnego prowadzenia terapii. Szkół psychoterapii w Polsce są dziesiątki, ale tylko nieliczne są rekomendowane przez środowisko fachowców (warto zapoznać się przede wszystkim z listą szkół rekomendowanych przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne oraz Polskie Towarzystwo Psychiatryczne). Kiedy wybierzesz już szkolenie, pomyśl również, skąd weźmiesz na nie środki – czy jesteś w stanie opłacać je z bieżącej pensji, czy np. potrzebujesz jeszcze kilkunastu miesięcy, aby odłożyć kwotę niezbędną do opłacenia pierwszego roku i zyskać komfort finansowy?
Moment, w którym szykujesz się do podjęcia szkolenia i decydujesz, kiedy konkretnie chcesz je podjąć, to także moment, w którym warto zadać sobie pytanie: czego jeszcze nie wiem? Czy jest jakiś obszar z zakresu psychologii, psychopatologii lub własnych umiejętności, którego jeszcze wystarczająco nie opanowałem/am? Jeśli tak, to co trzeba zrobić, aby to się zmieniło? Czy mogę sam/a poszerzyć swoją wiedzę za pomocą książek i np. bezpłatnych szkoleń i webinarów, czy też muszę jeszcze zainwestować w udział w konferencjach i kolejnych doświadczeniach warsztatowych? Jeśli tak, to jaką kwotę i jak mogę uwzględnić to w swoim harmonogramie?
Zapraszamy również do obejrzenia naszego webinaru z serii PsychoMedicowe Czwartki prowadzonego przez mgr Lidię Karasiewicz – certyfikowaną Specjalistkę PsychoMedic. Jego temat brzmiał „Szkolenie psychoterapeutyczne – trudne pytania i odpowiedzi certyfikowanego terapeuty”.
Trzymamy za Was kciuki!