Nie tylko PTSD, czyli jak ludzie reagują na stres i kiedy szukać pomocy? Cz. 1
Nieraz wspominaliśmy już o tym, że filmy i książki w dużej mierze determinują to, w jaki sposób postrzegamy rzeczywistość – w tym także różne trudności psychiczne. Jednym z zaburzeń, o którym nadal mało mówi się w przestrzeni publicznej i które widujemy głównie na kinowych ekranach (najczęściej w kontekście powracających z wojny żołnierzy) jest zespół stresu pourazowego, czyli PTSD. Warto jednak wiedzieć, że nie jest to problem, który dotyczy tylko osób powracających z frontu lub tych, które przeżyły katastrofę naturalną. PTSD nie jest również jedynym zaburzeniem, które może rozwinąć się u człowieka wskutek wydarzenia, które było ponad jego siły.
Statystycznie rzecz ujmując, nie ma wśród nas osoby, która nie doświadczyłaby w ciągu trudnego i silnie stresującego wydarzenia – śmierci lub rozstania z bliską osobą, nagłej utraty pracy lub środków do życia, wypadku drogowego. U każdego po takim stresogennym doświadczeniu może rozwinąć się zaburzenie będące odroczoną reakcją na traumatyczne wydarzenie. To, czy tak się stanie, zależy od wielu czynników. Jako główne wymienia się sposoby radzenia sobie ze stresem wypracowane przez człowieka we wcześniejszych latach życia, poziom odporności psychicznej (tzw. rezyliencji) i wsparcie, jakie zapewnili mu po trudnym wydarzeniu inni ludzie. Zaburzenie w reakcji na stres może się jednak rozwinąć nawet u najodporniejszej psychicznie osoby, która doświadczy czegoś skrajnie dla siebie trudnego, nie otrzyma szybkiego dostępu do wsparcia po traumatycznym wydarzeniu lub nie będzie wiedziała, jak poradzić sobie z doświadczonym stresem.
Najbardziej wpływającym na funkcjonowanie człowieka zaburzeniem, które może rozwinąć się wskutek stresogennego, traumatycznego doświadczenia, jest PTSD.
Zaburzenie stresowe pourazowe (zespół stresu pourazowego/PTSD/w międzynarodowej klasyfikacji chorób F43.1)
Zgodnie z aktualną wiedzą psychologiczną i medyczną, zaburzenie stresowe pourazowe może rozwinąć się u człowieka, który doświadczył poważnego naruszenia „fizycznej lub psychologicznej integralności” lub był tego świadkiem w przypadku innej osoby. Przekładając tę definicję na język potoczny – PTSD może pojawić się w reakcji na doświadczenie poważnego, fizycznego lub psychicznego urazu (czyli np. wypadku drogowego albo gwałtu) oraz na samo bycie świadkiem wydarzenia, w którym inni ludzie doświadczyli poważnego urazu, przemocy lub śmierci.
Zespół stresu pourazowego może się także rozwinąć wskutek czegoś, w czym nie uczestniczyliśmy bezpośrednio: na przykład nagłej śmierci kogoś bliskiego, szczególnie w nagłych lub traumatycznych okolicznościach. Coraz więcej mówi się także o objawach PTSD wśród rodzin pacjentów przebywających na oddziałach OIOM i rodziców dzieci leczonych onkologicznie.
PTSD ma dość charakterystyczne objawy. To zaburzenie, które podejrzewa się u Pacjenta, jeżeli symptomy utrzymują się przez kilka-kilkanaście tygodni od doświadczonej traumy. W zależności od klasyfikacji mówi się o kryterium czasu od 1 do 6 miesięcy. Do specjalisty – psychologa lub psychiatry – należy się jednak zgłosić jak najszybciej: kiedy tylko zaczynamy odczuwać cierpienie psychiczne, które uniemożliwia codzienne funkcjonowanie, lub gdy zauważamy u siebie choć część opisanych poniżej objawów.
Objawy PTSD
- Znaczące obniżenie nastroju, poczucie wyobcowania;
- Trudności z koncentracją, realizacją obowiązków szkolnych lub zawodowych;
- Drażliwość, niecierpliwość, wybuchy gniewu;
- Tzw. ruminacje, czyli uporczywe powracanie myślami do traumatycznego wydarzenia;
- Zaburzenia snu : trudności z zasypianiem i/lub wybudzanie się;
- Unikanie bodźców związanych z traumatycznym doświadczeniem (np. szpitala, gdzie doszło do śmierci bliskiej osoby) i silny niepokój w reakcji na zetknięcie z bodźcem;
- Przedłużający się stan pobudzenia, niepokoju.
Leczenie
PTSD jest zaburzeniem, które może całkowicie zdezorganizować życie człowieka i jego rodziny. Leczenie daje jednak bardzo dobre rezultaty, dlatego – jeżeli doświadczyłeś/aś w swoim życiu czegoś bardzo trudnego i dostrzegasz u siebie niżej opisane objawy – prosimy, nie czekaj i zgłoś się na konsultację do psychiatry lub psychoterapeuty. Tam otrzymasz wsparcie i zrozumienie, którego być może nie były w stanie dać Ci bliskie osoby. Specjaliści zapewnią Ci także profesjonalną pomoc.
PTSD leczy się przede wszystkim psychoterapią dobraną do potrzeb konkretnego Pacjenta oraz doraźną farmakoterapią (leki mają za zadanie obniżyć lęk i wyrównać nastrój). Za bardzo skuteczną metodę leczenia PTSD uważa się również EMDR: terapię opartą na stymulowaniu półkul mózgowych Pacjenta. Z reguły praca metodą EMDR opiera się na wodzeniu wzrokiem za ręką terapeuty podczas opowiadania o traumatycznym doświadczeniu. Udowodniono, że szybkie i powtarzające się ruchy gałek ocznych skutecznie pomagają obniżyć niepokój podczas przywoływania stresogennego wydarzenia, a kilkanaście sesji EMDR przynosi ulgę i obniża poziom stresu związany z traumą z przeszłości.
W PsychoMedic prowadzimy kompleksowe leczenie zaburzenia stresowego pourazowego, w tym również sesje EMDR. Zadzwoń do nas, aby poznać szczegóły.
Brak komentarzy