Co to jest subdepresja? Czemu nazywana jest depresją maskowaną? 

Depresja głównie kojarzona jest ze spadkiem nastroju, brakiem odczuwania radości, problemami ze snem, wycofywaniem się z relacji z innymi, czy pesymistycznym patrzeniem na świat. Są to objawy typowe dla klasycznej formy depresji, jednak niekiedy depresja może przyjmować tzw. maski.

Depresja maskowana to rodzaj depresji, który jest bardzo trudny do zdiagnozowania. Wiele osób doświadczających objawów depresji maskowanej tak naprawdę nie zdaje sobie sprawy z tego, że u podłoża symptomów, które odczuwa, znajdują się trudności o podłożu psychicznym. Niestety wszystko to powoduje, że duża część osób nie otrzymuje odpowiedniej pomocy i wsparcia. 

Z poniższego artykułu dowiesz się, co to jest depresja maskowana, jakie są jej objawy, jak wygląda rozpoznanie depresji maskowanej i jak leczyć depresję maskowaną, by zapobiec jej nawrotom. 

Co to jest depresja maskowana?

Depresja maskowana nazywana również subdepresją lub potocznie uśmiechniętą depresją, albo depresją ukrytą za uśmiechem to jeden z rodzajów depresji, który nie objawia się typowymi dla tego zaburzenia symptomami. W przypadku depresji maskowanej objawy somatyczne (z ciała) dominują nad klasycznymi objawami depresji. 

Depresja maskowana nie jest zaklasyfikowana w żadnym systemie diagnostycznym jako jej odrębny podtyp, niemniej jednak nie oznacza to, że nie jest diagnozowana. Właściwa diagnoza depresji maskowanej jest bardzo istotna i jest kluczem do rozpoczęcia prawidłowego leczenia.

Depresja maskowana – objawy

Jak objawia się depresja maskowana? W przypadku depresji maskowanej objawy fizyczne wysuwają się na pierwszy plan i to najczęściej “pod nimi” ukryta jest depresja. W depresji maskowanej wyróżnia się tzw. maski, które charakteryzują się odmiennymi symptomami. 

Maska psychopatologiczna

Maska psychopatologiczna polega na tym, że depresja może przyjmować postać innego zaburzenia psychicznego. Najczęściej są to zaburzenia lękowe, które objawiają się poniższymi symptomami:

• bóle mięśni, 
• bóle głowy,
• ucisk/ból w klatce piersiowej,
• uczucie ucisku/bólu w nadbrzuszu,
• nadmierna potliwość,
• drażliwość,
• napięcie mięśniowe. 

Depresja maskowana może też przyjmować maski charakterystyczne dla innych zaburzeń psychicznych, m.in. zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych (OCD), ataków paniki, czy fobii. 

Maska psychosomatyczna

Depresja pod maską psychosomatyczną cechuje się tzw. objawami z ciała:

• świądem,
• wysypką,
• utratą masy ciała,
• uczuciem mrowienia lub pieczenia,
• zespołem niespokojnych nóg.

Maska bólowa

Depresja pod maską bólową, jak sama nazwa wskazuje, polega na odczuwaniu dolegliwości bólowych różnego pochodzenia, m.in. bólów głowy, brzucha, bólów kręgosłupa, objawów podobnych do rwy kulszowych czy nerwobóli (tzw. neuralgię). W rzeczywistości dolegliwości bólowe, które odczuwa Pacjent, nie są spowodowane nieprawidłowościami w zakresie zdrowia fizycznego, ale u ich podłoża leżą trudności psychiczne. 

Maska behawioralna 

Depresja pod maską behawioralną manifestuje się poprzez zmianę zachowania Pacjenta, m.in. nadużywanie substancji psychoaktywnych czy angażowanie się w szkodliwe czynności.

Przyczyny depresji maskowanej

Przyczyn depresji maskowanej nie różnią się od przyczyn klasycznej depresji. Wśród przyczyn depresji maskowanej wymienia się:

• czynniki biologiczne – nieprawidłowe funkcjonowanie neuroprzekaźników, zaburzony poziom substancji chemicznych w mózgu,
• czynniki genetyczne – u osób, w których rodzina występowała depresja maskowana, wzrasta ryzyko rozwoju depresji,
• czynniki psychologiczne – niska samoocena, pesymizm, perfekcjonizm, brak wiary we własne możliwości,
• czynniki środowiskowe – śmierć bliskiej osoby, rozwód, utrata pracy lub inne kryzysy życiowe,
• choroby somatyczne – cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, choroby nowotorowe,
• wahanie hormonalne,
• przyjmowanie niektórych leków, 
• traumatyczne doświadczenia z przeszłości – mobbing, przemoc seksualna, fizyczna, psychiczna, molestowanie itp. 

Diagnoza depresji maskowanej

Rozpoznanie depresji maskowanej jest niezwykle trudne, ponieważ jej objawy nie wskazują na to, że u ich podłoża leżą trudności o podłożu psychicznym. Pacjenci doświadczający objawów depresji maskowanej, ze względu na ich specyfikę, najczęściej w pierwszej kolejności zgłaszają się po pomoc do lekarza rodzinnego, który w zależności od specyfiki dolegliwości, kieruje ich do innych Specjalistów.

Zwykle dopiero po kilku badaniach i wizytach u różnych Specjalistów, Pacjenci kierowani są do psychiatry lub psychologa. Niekiedy również dzieje się tak, że Pacjenci nie otrzymują niezbędnej pomocy, ponieważ nie zostają właściwie zdiagnozowani.

Diagnozę depresji maskowanej zazwyczaj przeprowadza psychiatra i/lub psycholog, na podstawie wywiadu z Pacjentem oraz wykorzystaniu narzędzi diagnostycznych, takich jak np. kwestionariusze samoopisowe, które pozwalają określić nasilenie jej objawów. Prawidłowo przeprowadzona diagnoza jest pierwszym krokiem do tego, aby wprowadzić odpowiednie leczenie. 

Jak leczyć depresję maskowaną?

Leczenie depresji maskowanej wygląda w ten sam sposób, co leczenia tradycyjnej depresji. Zgodnie z badaniami naukowymi najskuteczniejszą metodą leczenia depresji jest podejście dwutorowe: połączenie farmakoterapii z psychoterapią.

Farmakoterapia ma na celu zmniejszyć dokuczliwe objawy i poprawić stan psychiczny Pacjenta. Psychoterapia z kolei w zależności od nurtu psychoterapeutycznego, może skupiać się na pracy nad zmianą nieadaptacyjnych przekonań na temat siebie i świata (terapia poznawczo-behawioralnej) lub na zrozumieniu wpływu przeszłych zdarzeń na to, co dzieje się teraz (terapia psychodynamiczna). 

Sposób leczenia depresji maskowanej zawsze dostosowany jest do indywidualnego przypadku Pacjenta, zależnie od nasilenia jego objawów, przyczyn depresji oraz cech osobowościowych. Postępowanie w depresji maskowanej niekiedy wymaga również współpracy Specjalistów z innych dziedzin, w zależności od objawów, jakich doświadcza Pacjent.

Jeżeli Ty lub bliska Ci osoba zmaga się z objawami mogącymi wskazywać na depresję maskowaną, zapraszamy Cię na wizytę jednego z naszych Specjalistów. Im szybciej zgłosić się po pomoc, tym większą masz szansę na szybszy powrót do zdrowia.