Czy można zmienić swoje cechy osobowości?
Jeśli kiedykolwiek myślałeś o tym, jak ulepszyć swoją osobowość, nie jesteś sam. Badania pokazują, że większość z nas przynajmniej do pewnego stopnia ma wrodzone pragnienie kultywowania pozytywnych cech osobowości (takich jak towarzyskość, optymizm, charyzma) i zmniejszenia cech negatywnych (takich jak pesymizm i neurotyzm). Czy taka zmiana jest jednak możliwa? Czy może jednak powinniśmy myśleć o osobowości jako o czymś stałym i niezmiennym?
Nowe badania opublikowane w Journal of Personality and Social Psychology pokazują, że zmiana osobowości może być bardziej osiągalna, niż nam się wydaje. Grupa badaczy prowadzona przez Nathana Hudsona z Southern Methodist University odkryła, że ludzie, którzy aktywnie pracowali nad zmianą pewnych cech swojej osobowości, często odnosili sukces w rozwinięciu pożądanych przez nich cech.
W badaniu trwającym 15 tygodni wzięło udział 377 studentów z University of Illinois i Michigan State University. Na początku uczestnicy zostali poproszeni o wypełnienie testu sprawdzającego ich cechy osobowości pod kątem pięciu kluczowych cech osobowościowych: ekstrawersji, ugodowości, stabilności emocjonalnej, sumienności i otwartości na doświadczenia. Po wykonaniu badania uczestnicy musieli wpisać, które z tych cech najbardziej chcieliby zmienić podczas 15 tygodni badania.
Zależnie od swoich wyborów uczestnicy otrzymywali od badaczy cotygodniowe wyzwania, które miały za zadanie wypchnąć ich poza swoją strefę komfortu w kwestii cechy osobowości, którą chcieli zmienić np. osoba, która chciała być bardziej ekstrawertyczna, była poproszona o przedstawienie się komuś nowemu. Osoba, która chciała zwiększyć swoją stabilność emocjonalną, mogła zostać poproszona o spędzenie przynajmniej godziny na robieniu czegoś, co lubi.
Uczestnicy podczas badania powtarzali test osobowości co tydzień. W każdym tygodniu otrzymywali również wyzwania o różnym stopniu trudności. By stać się bardziej ekstrawertycznym, uczestnik mógł dostać proste zadanie: idź w miejsce, gdzie spotykają się ludzie i przywitaj się z jedną nową osobą. Trudniejsze zadanie mogłoby brzmieć: przedstaw się komuś nowemu i opowiedz dwie rzeczy o sobie.
Badacze sprawdzali, czy uczestnicy byli w stanie zmienić swoją osobowość przez angażowanie się w wyzwania. Odkryli, że to działa. Wszyscy uczestnicy, którzy chcieli zwiększyć u siebie cechy ekstrawersji, sumienności, ugodowości i stabilności emocjonalnej wykazali poprawę podczas 15 tygodni okresu testowego. Jedynym wymiarem, w którym ćwiczenia nie działały, była otwartość na doświadczenia (ludzie, którzy starali się stać bardziej otwarci na doświadczenia, stali się jeszcze mniej otwarci na doświadczenia po okresie testowym).
Na efekty nie miał wpływu również poziom trudności wyzwań zaakceptowanych przez ludzi. Tym, co się liczyło, było sumienne wykonywanie wyzwań, niezależnie od ich poziomu trudności.
Badacze wykazali, że podejmowanie zmian w zachowaniu służących zbudowaniu w sobie pożądanych cech osobowości jest dobrą strategią, by tę zmianę osiągnąć. Choć jest to obiecująca prognoza dla osób poszukujących programów do zmiany swoich cech, które są podobne do tego zastosowanego w badaniu, najważniejsze jest podkreślenie, że samo pragnienie zmiany i tworzenie planów nie wystarczy. Konieczne jest działanie.