Czy twój partner jest zainteresowany kimś innym… a może to ty jesteś?
Wierność uważana jest powszechnie za fundamentalny aspekt związku. Złamanie tej normy może zagrozić jego stabilności, a nawet doprowadzić do rozstania. Skoro wierność jest tak istotna w funkcjonowaniu zdrowego związku, ciągłe zastanawianie się na tym, czy partner nie zaczął interesować się kimś innym, może wynikać z tego faktu.
Czy kiedykolwiek podejrzewałeś partnera o zdradę? Czy czułeś się zaniepokojony szczególną uwagą, którą obdarzał kogoś innego? Bez względu na to, czy chodzi o kolegę/koleżankę z pracy, dawną sympatię ze szkoły, czy trenera z siłowni, przekonanie o tym, że twój partner zainteresował się kimś innym, może zagrozić związkowi. Zmniejszenie zaufania i pojawienie się wątpliwości dotyczących zaangażowania partnera jest w takim przypadku zrozumiałe i słuszne. Według badań Maner i współpracowników (2009) ludzie silnie zaangażowani w związek nie zwracają większej uwagi na innych potencjalnych partnerów nie tylko celowo, ale również automatycznie.
Pojawia się jednak wątpliwość, czy to, co myślimy, jest zgodne z rzeczywistością, czy jest jedynie naszą projekcją?
Najnowsze badania sugerują, że nasze przekonania o podwójnym życiu partnera mogą być spowodowane w większym stopniu naszym własnym zainteresowaniem innym potencjalnym partnerem niż rzeczywistymi niemoralnymi pragnieniami naszych partnerów (Neal & Lemay, 2019). Innymi słowy, jeśli spodobał ci się barman, który obsługiwał cię ostatniej nocy, możesz w swojej głowie stworzyć projekcję, w której twój partner flirtuje z kelnerką w restauracji, nawet jeśli jest on niewinny. Twoje własne zainteresowanie innymi osobami może kształtować twoje przekonania dotyczące wierności partnera.
W badaniu wzięło udział około 100 par heteroseksualnych, których zadaniem było codzienne odwiedzanie laboratorium i wypełnianie testów dotyczących oceny ich samych oraz ich partnerów. Badanie trwało tydzień. Każdego dnia partnerzy pisali o ich własnych zachowaniach w związku (takich jak gniew i zachowania negatywne), ich własnych myślach, flirtach lub seksualnym zainteresowaniu kimś innym, niż ich partner. Oceniali również to, w jakim stopniu (według nich) ich partner był zainteresowany (w sensie romantycznym lub seksualnym) kimś innym.
Wyniki pokazały, że badani, oceniając niewierność partnerów, ulegali uprzedzeniom spowodowanym ich własnym zainteresowaniem osobami innymi niż ich partner. Ludzie dokonywali w tym przypadku projekcji, co jednak nie pozostało bez konsekwencji. Ich osądy na temat niewierności partnera sprawiały, że podczas interakcji z partnerem okazywali więcej gniewu, byli samolubni i zimni.
Badanie oceniło również stopień trafności przypuszczeń. Do pewnego stopnia osądy uczestników były zgodne z odpowiedziami partnerów przyznających się do myśli o niewierności, flirtów lub „obczajania” innych osób. Podsumowując: osądy ludzi dotyczące ich partnerów okazują się odzwierciedlać zarówno wrażliwość na rzeczywiste zachowania ich partnerów, jak i projekcje ich własnego zainteresowania innymi, gdzie ten drugi czynnik służył jako silniejszy czynnik prognostyczny.
Dlaczego ludzie zakładają, że ich partnerzy zachowują się tak jak oni? Czy istnieją jakieś korzyści projekcji w tym przypadku? Czy pozwala to zagłuszyć wyrzuty sumienia lub zracjonalizować własne zachowania? Jak ocenić, czy możemy ufać naszym partnerom, jeśli nasz osąd podlega zniekształceniu? Być może najważniejszym odkryciem tego badania jest przypomnienie, że w związku dwie osoby nieustannie wpływają na siebie nawzajem, a myśli i zachowania każdej z nich często wpływają na związek w sposób, którego nawet nie zauważamy.