Depresja i obniżony nastrój a stan naszych jelit
Depresja, nazywana często chorobą cywilizacyjną XXI wieku, jest najczęstszym schorzeniem psychicznym ludzkości. Szacuje się, że na świecie cierpi na nią obecnie 350 milionów ludzi, w samej Polsce około 1,5 miliona. Na depresję około 2-3 razy częściej od mężczyzna zapadają kobiety. Każdego roku rośnie liczba diagnozowanych na nią osób. Jako przyczyny często wymienia się coraz szybsze tempo życia, nadmiar bodźców, a także słabnące więzi społeczne. Wiadomo również, że za powstawanie depresji odpowiadają geny – u osób z wrodzonymi skłonnościami choroba ta ujawnia się zwykle w trudnych sytuacjach życiowych.
Badania naukowe z ubiegłego roku, przeprowadzone w dwóch niezależnych ośrodkach badawczych w Stanach Zjednoczonych – Columbia University Irving Medical Center oraz Children Hospital w Filadelfii – wykazały, iż za stany depresyjne w dużej mierze odpowiedzialne są jelita. W ramach eksperymentu przeprowadzonego na myszach bakterie jelitowe jednego z osobników, chorego na depresję, przeniesiono do drugiego z nich. W efekcie druga mysz momentalnie zapadła na tę samą chorobę. – Zauważyliśmy, że u szczurów poddawanych stresowi zmienia się mikrobiom, czyli populacja bakterii w jelitach. Co więcej, kiedy przenosimy bakterie z tych osobników na zdrowe, te zaczynają zachowywać się podobnie. Co ciekawe, przenoszenie bakterii powoduje jedynie pojawienie się zachowań depresyjnych, nie ma za to wpływu na zachowania lękowe – tłumaczy jeden z autorów badania, Seema Bhatnagar.
Badacze wyniki tego doświadczenia tłumaczą faktem, iż jelita posiadają ogromną siatkę neuronów (większa znajduje się tylko w mózgu), działających zupełnie niezależnie od tych znajdujących si w mózgu. Neurony te odpowiadają z kolei za produkcję 90 proc. serotoniny, nazywanej potocznie „hormonem szczęścia”, wytwarzanej w naszym organizmie. Jej poziom przekłada się bezpośrednio na stan psychiczny, poczucie lęku czy niepokoju, a także depresję. Do innych funkcji, za które odpowiedzialny jest ten neuroprzekaźnik należy także regulacja pracy jelit – jest to jeden z powodów, dla którego osoby z depresją bardzo często zgłaszają także dolegliwości trawienne. – Jelita zawierają więcej neuronów niż rdzeń kręgowy i używają wielu neuroprzekaźników typowych dla mózgu, dlatego też nie powinno dziwić, że depresja i problemy jelitowe mogą być wywoływane przez ten sam proces – uważa inna z autorek badania, Kara Gross Margolis.
Co istotne, jelita aż w 70 proc. odpowiadają także za naszą odporność. Bytujące w nich komórki odpornościowe chronią organizm przed patogenami oraz toksynami. Nadmierny stres, niepokój oraz ogólny zły stan psychiczny powodują osłabienie pożytecznych bakterii w naszych jelitach, przez co tworzy się błędne koło – pogarszający się stan jelit negatywnie wpływa na samopoczucie, a słabnące zdrowie zdrowie psychiczne powoduje jeszcze większe spustoszenie we florze bakteryjnej naszych jelit. Zmniejszona produkcja serotoniny w jelitach związana jest właśnie z uszkodzeniem mikroflory jelitowej. Niezbędne mikroelementy dostarczane są z kolei do naszych jelit wraz z pokarmem, w związku z czym, w kontekście złego samopoczucia i stanów depresyjnych, szczególną uwagę warto zwrócić na niedobory pokarmowe. Ustalenie odpowiedniej diety, bogatej w substancje niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania naszych jelit, może okazać się zbawienne dla poprawy naszego stanu psychicznego.