Spis treści:
Z artykułu dowiesz się:
- jak mniej oczywiste symptomy mogą wskazywać na depresję u mężczyzn,
- dlaczego mężczyźni często nie zauważają lub bagatelizują swoje problemy psychiczne,
- jakie są zagrożenia związane z nieleczoną depresją wśród panów,
- o tym, że niektóre stereotypy dotyczące emocji mogą zaszkodzić zdrowiu,
- kiedy i dlaczego warto sięgnąć po pomoc specjalisty w przypadku złego samopoczucia psychicznego,
- co może oznaczać zmiana zachowań uważanych za typowo męskie,
- w jaki sposób środki psychoaktywne są wykorzystywane przez mężczyzn do radzenia sobie z zaburzeniami emocjonalnymi.
W artykule przedstawiamy pięć mniej znanych symptomów depresji i zaburzeń lękowych, które występują u mężczyzn. Często te objawy mylone są z dolegliwościami fizycznymi lub przypisuje się je stereotypowo męskiemu zachowaniu, choć w rzeczywistości mogą one sygnalizować poważne trudności psychiczne. Chociaż kobiety częściej podejmują leczenie z powodu depresji, mężczyźni nierzadko cierpią z powodu niezdiagnozowanych problemów psychicznych, co prowadzi do tragicznych konsekwencji.
Na 10 marca przypada (mniej rozpowszechniony, niż Dzień Kobiet) Dzień Mężczyzny. To świetna okazja, żeby zwrócić uwagę na zdrowie psychiczne Panów.
W naszym dzisiejszym wpisie opisujemy 5 objawów, jakich niekiedy doświadczają mężczyźni, a które często są traktowane jako objaw choroby somatycznej lub przejaw „typowego, męskiego zachowania”. W rzeczywistości mogą być one objawami depresji lub innych trudności psychicznych. Depresja u mężczyzn (i inne trudności) mogą się bowiem przejawiać w inny, niż stereotypowy, typowo „kobiecy” sposób – czyli inaczej, niż na przykład poprzez płaczliwość, smutek czy niechęć do działania. To sprawia, że trudności psychiczne mężczyzn często są niezauważane lub lekceważone, a to prowadzi do tragicznych skutków. Choć kobiety statystycznie częściej leczą się z powodu depresji czy zaburzeń lękowych i częściej podejmują próby samobójcze, to mężczyźni co najmniej siedmiokrotnie częściej giną wskutek samobójstwa.
Do lekarza (najlepiej specjalisty psychiatry, a jeżeli nie ma takiej możliwości – do lekarza pierwszego kontaktu) należy się zgłosić zawsze, gdy złe samopoczucie psychiczne utrzymuje się powyżej 2 tygodni. Objawami, które powinny zaniepokoić, są nie tylko przewlekły smutek czy brak sił, lecz także:
Trudności z regulacją emocji, agresja
Depresja u mężczyzn bardzo często objawia się właśnie w taki sposób. Zdarza się, że na początku wcale nie towarzyszy jej typowy dla zaburzeń depresyjnych smutek czy uczucie pustki. Zaburzenia depresyjne mogą zacząć dawać o sobie znać właśnie poprzez drażliwość i ciągłe przeżywanie złości – na siebie lub na innych. Zaalarmować powinno także to, że przeżywasz (Ty lub bliska Ci osoba) trudne sytuacje w pracy i w domu znacznie dłużej i intensywniej, niż wcześniej.
Impulsywność
To objaw, który wiąże się z wyżej opisaną złością i agresją. Impulsywność może przejawiać się poprzez wybuchy wściekłości, częste podnoszenie głosu i wszczynanie przysłowiowych awantur nawet w błahych sytuacjach. O problemach ze zdrowiem psychicznym może jednak np. świadczyć również to, że osoba, która wcześniej była oszczędna i szczegółowo planowała swój budżet, teraz spontanicznie decyduje się bardzo duże zakupy i wydatki. Każdy z nas znajduje się gdzieś na spektrum impulsywności i spontaniczności, i u niektórych mało przemyślane decyzje i zachowania są po prostu częścią temperamentu. Nagła zmiana stylu postępowania powinna jednak skłonić do refleksji. Jeżeli utrzymuje się przez dłuższy czas, jest niekorzystna i objawia się w kolejnych sferach życia, warto skonsultować się ze specjalistą.
Objawy somatyczne
Depresja u mężczyzn bardzo często daje także objawy somatyczne, czyli płynące z ciała. Do skonsultowania się z psychologiem lub psychiatrą skłonić powinny takie objawy, jak bóle głowy, mięśni czy kręgosłupa, zmniejszony/zwiększony apetyt, senność, trudności z zaśnięciem lub wybudzanie się nad ranem. Jeżeli utrzymują się przez kilka tygodni i nie znajdują wyjaśnienia w chorobach przewlekłych i wynikach badań, mogą być przejawem tłumionego cierpienia psychicznego, które poszukuje ujścia w ciele.
Nadużywanie alkoholu, kofeiny, tytoniu
Mężczyźni są bardziej predysponowani do uzależnienia się od alkoholu i tytoniu. Nadużywanie szkodliwych substancji może być problemem samo w sobie lub sposobem na rozładowanie trudnych emocji, które wiążą się np. z lękiem lub z depresją. U panów częściej występuje również bardzo ciężka i niebezpieczna postać depresji w przebiegu uzależnienia od alkoholu.
„Problem z alkoholem” może przejawiać się nie tylko poprzez skrajnie szkodliwe zachowania i np. ciągi picia. Warto skonsultować się ze specjalistą także wtedy, gdy picie napojów wysokoprocentowych staje się naszym rytuałem i zaczynamy spożywać alkohol np. codziennie wieczorem – choćby w małych dawkach. Zaalarmować powinno także znacznie zwiększenie liczby dziennie wypalanych papierosów i filiżanek wypijanej kawy.
Trudny do sprecyzowania „ból psychiczny”
Wśród objawów depresji atypowej wyróżnia się również doświadczanie uczucia dyskomfortu, bólu psychicznego, pogorszenia się samopoczucia psychicznego. Nie zawsze musi być to uczucie smutku lub przygnębienia jako takiego. Często to także niesprecyzowane uczucie niepewności, tęsknoty, „że coś jest nie tak”. Ból psychiczny jest objawem jak najbardziej realnym – udowodniono, że za jego występowanie odpowiadają te same obszary w mózgu, co za ból fizyczny. To sygnał wysyłany przez umysł, że dzieje się coś niedobrego i potrzebujemy pomocy.
Drodzy Panowie, z okazji Waszego święta życzymy Wam, abyście mieli odwagę być wrażliwi, troszczyć się o swoje zdrowie, okazywać emocje i mówić o nich wbrew krzywdzącym stereotypom. Sięgnięcie po pomoc jest bardzo męskie!
FAQ
Tak, mężczyźni często doświadczają depresji w sposób odmienny niż kobiety. Zamiast klasycznych objawów, takich jak smutek czy płaczliwość, mogą przejawiać drażliwość, agresję, nadużywanie substancji psychoaktywnych czy angażowanie się w ryzykowne zachowania.
Do mniej oczywistych symptomów należą: nadmierne spożywanie alkoholu, unikanie sytuacji rodzinnych lub towarzyskich, obsesyjne poświęcanie się pracy, próby przejęcia kontroli w związku, agresja, angażowanie się w ryzykowne zachowania oraz próby samobójcze.
Kulturowe oczekiwania wobec mężczyzn, takie jak bycie silnym i nieokazywanie emocji, mogą utrudniać im wyrażanie swojego cierpienia i poszukiwanie wsparcia. To prowadzi do zaniedbania leczenia i może skutkować poważnymi konsekwencjami. Dodatkowo mężczyźni częściej próbują radzić sobie samodzielnie lub sięgają po używki, co maskuje objawy i jeszcze bardziej opóźnia moment zgłoszenia się do specjalisty.
Nieleczona depresja może prowadzić do pogorszenia relacji z bliskimi, problemów zawodowych, uzależnień, a w skrajnych przypadkach do prób samobójczych. Mężczyźni częściej niż kobiety umierają z powodu samobójstwa. Dodatkowo mogą doświadczać przewlekłego stresu, obniżenia odporności, problemów zdrowotnych oraz nasilonego poczucia izolacji, co utrudnia podjęcie leczenia i pogłębia kryzys psychiczny.
Jeśli objawy depresji, takie jak zmiany nastroju, drażliwość, problemy ze snem czy koncentracją, utrzymują się przez dłuższy czas i wpływają na codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować się z lekarzem lub psychoterapeutą. Szczególnie ważne jest to w przypadku pojawienia się myśli rezygnacyjnych, nadużywania alkoholu czy wycofania z relacji, ponieważ szybka pomoc może zapobiec pogłębianiu się kryzysu.
