Do jakiego lekarza się udać? Leksykon specjalności lekarskich
Niełatwo się połapać, jaki lekarz jest od czego – specjalizacji lekarskich jest kilkadziesiąt, a niektóre „nazwy” lekarzy specjalistów nie nasuwają żadnych skojarzeń. Szczególnie często nie wiemy, do jakiego lekarza się udać, gdy doświadczamy problemów ze zdrowiem psychicznym: bezsenności, ciągłego uczucia niepokoju czy bóli o niejasnym pochodzeniu. Wiele dolegliwości, które w pierwszej chwili nie kojarzą się z psychiką, również może świadczyć o tym, że umysł wysyła nam ostrzeżenie. Podłoże psychiczne mogą mieć niektóre zaburzenia hormonalne, problemy seksualne czy choroby zwyrodnieniowe.
Zabrakłoby nam serwera na omówienie wszystkich specjalizacji lekarskich 😉 Postaramy się jednak rozwiać wątpliwości odnośnie tego, jak wybrać odpowiedniego lekarza spośród specjalistów z zespołu PsychoMedic.
Do jakiego lekarza się udać? Sprawdź, w czym pomagamy!
Psycholog / psychoterapeuta
Na początek warto podkreślić, że psycholog, psychoterapeuta i logopeda nie są absolwentami medycyny. Do logopedy przejdziemy na końcu wpisu, a póki co wyjaśnimy, że psycholog zajmuje się:
• Diagnozą psychologiczną: to do psychologa należy się zgłosić, jeżeli potrzebujemy diagnozy osobowości lub w kierunku zaburzeń neurorozwojowych: spektrum autyzmu i ADHD. Specjalista psycholog dziecięcy zajmuje się również całościową diagnozą psychologiczną dziecka , która pozwala nie tylko na rozpoznanie lub wykluczenie wyżej wspomnianych autyzmu i ADHD, ale i na ogólną ocenę funkcjonowania dziecka i rozpoznanie wielu innych zaburzeń wieku rozwojowego.
• Udzielaniem wsparcia psychologicznego, a psychoterapeuta (W PsychoMedic każdy psycholog jest jednocześnie psychoterapeutą) – także prowadzeniem psychoterapii. Celem różnych form pomocy psychologicznej jest udzielenie Pacjentowi wsparcia emocjonalnego, rozwiązywanie bieżących problemów i łagodzenie objawów rozmaitych zaburzeń psychicznych. Psychoterapia może być główną formą leczenia lub być uzupełnieniem dla leków przepisanych przez psychiatrę.
Więcej przeczytasz w naszym wpisie o tym, czym zajmuje się psycholog.
Psychiatra
Psychiatra zajmuje się diagnozą i leczeniem farmakologicznym większości zaburzeń zdrowia psychicznego. Piszemy „większości”, bo zaburzenia osobowości oraz zaburzenia neurorozwojowe diagnozuje psycholog (jak napisaliśmy wyżej), czasem we współpracy z lekarzem, ale zarządzając całym procesem diagnostyki.
Lekarz psychiatra może być dobrym adresem, jeśli zauważysz (u siebie lub u swojego dziecka) objawy obniżonego nastroju lub zmiany nastroju, lęk, drażliwość, trudności w codziennym funkcjonowaniu, które wynikają z kryzysu życiowego, na przykład bycia w trakcie rozwodu lub przeżywania żałoby. To jednak problemy, w których może pomóc również psycholog-psychoterapeuta. Warto wiedzieć, że terapeuci i psychiatrzy ściśle ze sobą współpracują – wzajemnie kierują do siebie Pacjentów i regularnie konsultują się ze sobą, aby jak najefektywniej im pomagać. Jeśli więc zgłosisz się do psychiatry, a ten uzna, że bardziej potrzebujesz psychoterapeuty, powie Ci o tym (i odwrotnie).
W podjęciu decyzji, do kogo udać się najpierw, może pomóc Ci zastanowienie się, czego bardziej potrzebujesz?
• Jeśli czujesz, że potrzebujesz wsparcia emocjonalnego, rozmowy z kimś postronnym, pomocy w lepszym zrozumieniu siebie – wybierz psychologa-psychoterapeutę.
• Jeśli czujesz, że potrzebujesz wsparcia farmakologicznego, by lepiej funkcjonować, i/lub potrzebujesz l4 lub zaświadczenia lekarskiego – wybierz psychiatrę.
Neurolog
Neurolog zajmuje się diagnozą i leczeniem zaburzeń, które mają swoje źródło w zaburzeniach pracy układu nerwowego. Leczy choroby przewlekłe (takie jak np. padaczka, choroby neurodegeneracyjne) oraz udziela pomocy w stanach nagłych, np. przy atakach migreny lub rwy kulszowej.
Do neurologa można też jednak zgłosić się z „niejasnymi” problemami: takimi jak np. bóle kręgosłupa i mięśni, drętwienia, tiki, zaburzenia snu. Niektóre z takich dolegliwości mają podłoże tzw. psychosomatyczne, i wymagają dalszej opieki ze strony psychiatry/i lub psychoterapeuty. Nie ma tu jednak jednej słusznej odpowiedzi, do jakiego lekarza udać się po diagnozę. Rozpoznania problemu może dokonać zarówno lekarz psychiatra, jak i lekarz neurolog. Decyzji, do jakiego lekarza udać się w pierwszej kolejności, możesz dokonać w zależności od przeczucia: czy bardziej potrzebujesz pogłębionej diagnostyki i pomocy skupionej na zniesieniu objawów z ciała, czy raczej specjalisty, który pomoże Ci poprawić dobrostan psychiczny.
Endokrynolog
Endokrynologia jest dziedziną medycyny poświęconą diagnozie i terapii tzw. zaburzeń endokrynnych, czyli związanych z gospodarką hormonalną naszego organizmu. Endokrynolog leczy niedoczynność, nadczynność i inne choroby tarczycy oraz zaburzenia wynikające z nieprawidłowej pracy przysadki mózgowej, jajników, nadnerczy. Może także diagnozować przyczyny niepłodności i obejmować opieką osoby z rozpoznaniem cukrzycy i cukrzycy ciążowej, jako że choroby metaboliczne często współwystępują z różnymi zaburzeniami gospodarki hormonalnej.
Objawy chorób endokrynologicznych często są wywoływane lub nasilane przez czynniki psychologiczne, takie jak np. nadmierny lub przewlekły stres. Nierzadko zdarza się więc, że i endokrynolog współpracuje z terapeutami i psychiatrami. Zgłoś się do niego w pierwszej kolejności, jeśli zauważysz u siebie zaburzenia miesiączkowania, wypadanie włosów, trądzik nieustępujący po terapii dermatologicznej, wahania wagi, nadmierne owłosienie czy przyśpieszone tętno. Endokrynolog prawdopodobnie skieruje Cię na badania krwi, a w razie konieczności także do innego lekarza specjalisty.
Seksuolog
Seksuolog może być zarówno psychologiem, jak i lekarzem. Do psychologa seksuologa warto zgłosić się, jeśli widzisz, że na Twoje życie intymne rzutują negatywne przekonania na temat seksu, trudne doświadczenia z przeszłości, blokada przed podjęciem lub wznowieniem aktywności seksualnej. Psycholog-seksuolog zaproponuje Ci regularne spotkania, które przebiegiem przypominają „klasyczną” psychoterapię, ale skupione są na przepracowaniu destrukcyjnych przekonań i odczuć dookoła tematu seksu.
Zdarza się też, że przyczyny trudności w życiu intymnym mają podłoże w stanie zdrowia fizycznego, np. nieprawidłowym napięciu mięśni czy niezdiagnozowanej dotąd chorobie przewlekłej. Może dziać się tak np. w przypadku zaburzeń erekcji, dolegliwości bólowych w trakcie stosunku, trudności z osiągnięciem podniecenia lub orgazmu. W takich przypadkach warto skierować się najpierw do lekarza seksuologa, który przeprowadzi wywiad na temat Twojego stanu zdrowia, stylu życia i kondycji psychicznej. Na tej podstawie zdecyduje, czy skierować Cię na diagnostykę, do innego specjalisty (najczęściej psychologa seksuologa), czy też już teraz może zaproponować Ci rozwiązanie, np. w postaci ćwiczeń z partnerem lub wdrożenia farmakoterapii.
Dietetyk, psychodietetyk
Dietetyk wspiera w ułożeniu i utrzymaniu diety dostosowanej do Twojego wieku, stanu zdrowia i płci. Pomaga skonstruować swój jadłospis tak, aby pomógł Ci osiągnąć cel: może być nim np. zmniejszenie lub zwiększenie masy ciała, osiąganie lepszych wyników w sporcie czy poprawa ogólnego samopoczucia. Dietetyk prowadzi również tzw. terapię dietetyczną. Pomaga odzyskać zdrowie osobom po doświadczeniu zaburzeń odżywiania, a także podpowiada, co i jak jeść, aby łagodzić objawy choroby przewlekłej i przyśpieszyć efekty leczenia. Udzielaniem porad dietetycznych zajmuje się w PsychoMedic lekarz medycyny, profesor akademicki i żywieniowiec.
Psychodietetyk to natomiast absolwent studiów magisterskich i szkoły podyplomowej na kierunku psychodietetyka. To dziedzina z pogranicza psychologii, dietetyki i medycyny. Psychodietetyk zajmuje się wspieraniem Pacjentów w budowaniu zdrowej relacji z jedzeniem i wypracowywaniu nawyków żywieniowych. Pomaga osobom, które dostrzegają, że na ich sposób odżywiania się rzutuje stan psychiczny (np. objadają się w chwilach stresu) i które czują, że chciałyby coś zmienić w swoim żywieniu, ale brakuje im sił i motywacji. Psychodietetyk pomoże w zbudowaniu zdrowego obrazu swojego ciała, wprowadzeniu i utrzymaniu pożądanych zmian.
Więcej przeczytasz w naszym wpisie o pracy dietetyka klinicznego.
Logopeda
Choć logopeda kojarzy się najczęściej z korygowaniem wad wymowy u dzieci, to z jego pomocy jak najbardziej mogą, a czasem powinni korzystać również dorośli. Dobry logopeda skutecznie pomoże w takich problemach, jak jąkanie się, nawykowe mówienie przez nos czy zniekształcanie głosek (np. charakterystyczne „r”) – nawet, jeśli trudności z wymową kształtowały się i utrzymywały przez wiele lat. Wizyty u specjalisty logopedii powinny być również częścią rehabilitacji po udarach, urazach mózgu czy wypadkach, które w jakiś sposób uszkodziły ośrodek mowy. Stanowią nieocenione wsparcie w powrocie do samodzielności i formy.
Do gabinetu logopedycznego warto też zapukać, jeśli jesteś lub chcesz być dziennikarzem, aktorem lub nauczycielem, gdy Twój zawód wymaga licznych wystąpień publicznych. Logopeda pomoże Ci się pozbyć tremy, ucząc dźwięcznego, wyraźnego i odpowiednio głośnego mówienia.