Leczenie otyłości
Pomoc w leczeniu otyłości – sięgnij po kompleksowe wsparcie specjalistów PsychoMedic
Otyłość oraz leczenie otyłości to tematy, które w dzisiejszym świecie wzbudzają nierzadko spore kontrowersje. Wiele osób zastanawia się, czy otyłość jest chorobą, czy należy ją raczej traktować jako konsekwencję niewłaściwego stylu życia albo efekt uwarunkowań genetycznych. Niezależnie jednak od indywidualnych przekonań w tej kwestii – Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych traktuje otyłość jako wielowymiarową chorobę, która niesie ze sobą złożone skutki w różnych obszarach życia Pacjenta.
W artykule omawiamy, jak z klinicznego punktu widzenia definiuje się otyłość, a także wyjaśniamy, jakie są najbardziej szkodliwe konsekwencje otyłości. Wskazujemy, jak leczyć otyłość, aby przynosiło to możliwie trwałe skutki oraz przebiegało w bezpiecznych dla Pacjenta warunkach. Odpowiadamy również na pytanie, czy istnieje uniwersalna dieta na otyłość.
Co to jest otyłość?
Utrzymanie prawidłowej masy ciała stanowi wyzwanie dla wielu ludzi. Trudności w tym obszarze wiążą się zazwyczaj z niezdrowym trybem życia, niewystarczającą ilością ruchu, nieodpowiednią dietą, czy wysokim poziomem przeżywanego na co dzień stresu. Problemy z niewłaściwą wagą ciała mogą przyjmować różną postać – od niewielkiej i stosunkowo niegroźnej nadwagi aż po zaawansowaną otyłość. Na pytanie o to, czy otyłość to choroba – Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) daje jednoznacznie twierdzącą odpowiedź. W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 otyłość definiowana jest jako nieprawidłowe lub nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej, które prowadzi zazwyczaj do znacznego pogorszenia stanu zdrowia. Przyjmuje się, że z otyłością mamy do czynienia, kiedy tkanka tłuszczowa stanowi ponad 25% całkowitej masy ciała u mężczyzn lub ponad 30% u kobiet. Innym, już rzadziej stosowanym kryterium stosowanym do diagnozowania otyłości jest wskaźnik BMI (z ang. Body Mass Index, czyli wskaźnik masy ciała). Otyłość rozpoznaje się w sytuacji, gdy osiąga on wartość 30 kg/m kw. lub większą.
Rodzaje otyłości
W zależności od tego, jakie kryteria weźmiemy pod uwagę – istnieje wiele klasyfikacji otyłości. ICD-10 w kategorii: „otyłość spowodowana nadmierną podażą energii” wyróżnia między innymi: otyłość polekową, ciężką otyłość z hipowentylacją pęcherzykową, a także nadwagę (która uważana jest zazwyczaj za stan mniej niebezpieczny niż otyłość).
Rodzaje otyłości wyróżniane na podstawie wskaźnika BMI to z kolei:
• otyłość I stopnia (umiarkowana) – kiedy BMI osiąga wartość między 30,0 a 34,9 kg/m kw.
• otyłość II stopnia (znaczna) – przy BMI w granicach 35,0-39,9 kg/m kw.
• otyłość III stopnia (zaawansowana) – przy BMI większym niż 40 kg/m kw.
Inna klasyfikacja, uwzględniająca sposób powstawania otyłości, wymienia:
• otyłość pierwotną (inaczej: prostą lub pokarmową) – będącą efektem nadmiernej podaży pokarmów w stosunku do wydatku energetycznego – czyli mówiąc prościej, będącą skutkiem spożywania nadmiernej ilości pokarmów w stosunku do spalanych kalorii.
• otyłość wtórną – stanowiącą konsekwencję różnego rodzaju chorób lub zaburzeń, a także pojawiającą się w następstwie długotrwałego przyjmowania niektórych leków (np. sterydów, hormonów i in.).
Kiedy bierzemy pod uwagę rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w organizmie, wyróżniamy natomiast:
• otyłość udowo-pośladkową (lub inaczej: gynoidalną) – znacznie częstszą u kobiet. Charakteryzuje ją typ sylwetki określany jako „gruszka”, bowiem nadmiar tkanki tłuszczowej gromadzi się przede wszystkim w dolnych partiach ciała (tj. w okolicach ud i pośladków). Jednym z najważniejszych sposobów przeciwdziałania tego rodzaju otyłości jest odpowiednio dobrana dieta.
• otyłość brzuszną (inaczej: androidalną) – występującą częściej u mężczyzn. Typowa dla niej jest sylwetka określana jako „jabłko”, ze względu na to, że największa część tkanki tłuszczowej zlokalizowana jest w okolicy jamy brzusznej.
Z medycznego punktu widzenia za najgroźniejszą dla zdrowia uważana jest ostatnia z wymienionych, czyli otyłość brzuszna. Jak się pozbyć nadmiaru tkanki tłuszczowej zlokalizowanej w okolicy brzucha? Specjaliści wskazują, że kluczowa jest modyfikacja stylu życia, polegająca w pierwszej kolejności na zmianie diety i zwiększeniu aktywności fizycznej. Wdrożenie takich zmian nie zawsze jest jednak możliwe samodzielnie, stąd warto sięgnąć po pomoc specjalistów.
Jakie choroby powoduje otyłość?
Otyłość to choroba przewlekła, z dużą tendencją do nawrotów. Jeśli jest nieleczona – niesie ze sobą spore ryzyko wystąpienia innych schorzeń, które mogą stanowić znaczne zagrożenie dla zdrowia, a niekiedy nawet życia Pacjenta. Coraz więcej badań wskazuje na to, że jednym z istotnych czynników, które zwiększają ryzyko przedwczesnej śmierci, jest właśnie otyłość. Konsekwencje zdrowotne mogą obejmować niemal wszystkie układy organizmu, w tym głównie: układ pokarmowy, sercowo-naczyniowy oraz oddechowy.
Najczęściej powodowane przez otyłość choroby to między innymi:
• nadciśnienie tętnicze,
• cukrzyca typu II,
• ostre zapalenie trzustki,
• insulinooporność,
• dyslipidemia,
• niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby,
• niewydolność serca,
• zakrzepica żył głębokich,
• zapalenie kości i stawów,
• powikłania oddechowe (np. hiperwentylacja, zespół bezdechu sennego),
• zaburzenia lękowe, zaburzenia nastroju – depresja i inne.
Problemów z nadmierną masą ciała nigdy nie powinniśmy lekceważyć. Im szybciej sięgniemy po profesjonalną pomoc, tym większa szansa, że uda nam się zapanować nad niekontrolowanym wzrostem wagi, a tym samym – uniknąć poważniejszych problemów w przyszłości.
Jaki lekarz leczy otyłość?
Działania zmierzające do zmniejszenia nadmiernej wagi ciała powinny być zawsze wielokierunkowe. W pierwszej kolejności warto ustalić, jaka jest główna przyczyna wzrostu masy ciała. Pozwoli to na sięgnięcie po możliwie najbardziej adekwatne środki zaradcze. „Na start” warto skonsultować się z psychiatrą certyfikowanym w zakresie leczenia otyłości, a także z endokrynologiem. Skłonność do tycia ma nierzadko źródło w zaburzeniach endokrynologicznych, takich jak np. niedoczynność tarczycy. Endokrynolog może być również pomocny we wstępnej diagnozie ewentualnych problemów z cukrzycą.
Wsparcie dietetyka i psychodietetyka
Wskazana będzie także konsultacja z dietetykiem lub psychodietetykiem. Jedną z najczęstszych przyczyn nadmiernej wagi ciała są bowiem niewłaściwe nawyki żywieniowe oraz niezdrowy styl życia (w tym między innymi niewystarczająca ilość ruchu). Dieta w otyłości powinna być zawsze starannie dopasowana do indywidualnej sytuacji Pacjenta oraz przyczyn, które spowodowały otyłość. Dieta wspomagająca odchudzanie jest zatem „szyta na miarę” i uwzględnia rodzaj nadwagi, z jaką mamy do czynienia, oraz nawykami i obecnymi możliwościami Pacjenta. Inaczej postępujemy przy nadwadze udowo-pośladkowej, a inaczej, kiedy problemem jest otyłość brzuszna.
Dieta oraz aktywność fizyczna to nie jedyne obszary, na których warto się skupić w procesie leczenia otyłości. Nie mniej ważna jest praca nad przekonaniami, a także nauka regulacji emocji oraz radzenia sobie z nadmiernym stresem. W niektórych przypadkach niezbędna może okazać się psychoterapia. Jest ona wskazana szczególnie w sytuacji, gdy u Pacjenta cierpiącego na otyłość, pojawiają się objawy świadczące o zaburzeniach psychicznych, takich jak na przykład depresja, czy stany lękowe.
Leczenie u wyspecjalizowanego psychiatry
Nikt nie ma już wątpliwości, że psychika odgrywa ogromną rolę zarówno w powstawaniu, jak i leczeniu otyłości. Odpowiednio przeszkolony psychiatra – a pomoc takich oferujemy w PsychoMedic – jest w stanie zaproponować zarówno środki farmakologiczne wspierające w walce z otyłością, jak i wesprzeć Pacjenta w procesie tzw. operacyjnego leczenia otyłości, o czym więcej piszemy poniżej.
Nasi psychiatrzy – certyfikowani specjaliści leczenia otyłości niosą również skuteczną, dopasowaną do potrzeb Pacjenta pomoc w sytuacjach, w których choroba otyłościowa współistnieje z innymi zaburzeniami zdrowia psychicznego – np. depresją, lękiem, zaburzeniami adaptacyjnymi. Wówczas oferujemy bezpieczne leczenie nowoczesnymi lekami, uwzględniając całościowy stan zdrowia osoby zgłaszającej się po pomoc.
Pamiętaj też, że psychiatra to Twój sprzymierzeniec w walce z otyłością, który jest ekspertem zarówno od ciała, jak i psychiki. Na wizycie porozmawiacie o Twoich potrzebach i celach oraz ogólnej kondycji psychicznej. Na tej podstawie psychiatra – certyfikowany specjalista leczenia otyłości podpowie Ci, do jakiego jeszcze specjalisty warto się zgłosić, po jakie metody sięgnąć, czy warto wdrożyć wsparcie farmakologiczne itp.
Otyłość: leczenie beriatryczne. Rola psychologa lub psychiatry beriatrycznego w przygotowaniu do operacji
W ostatnich latach rośnie popularność operacyjnego leczenia otyłości. Zajmująca się tym chirurgia bariatryczna oferuje zabiegi polegające na chirurgicznej ingerencji w przewód pokarmowy, które prowadzą do redukcji nadmiernej masy ciała. Przykładem tego typu operacji jest rękawowa resekcja żołądka. Kwalifikowani są do niej Pacjenci cierpiący na otyłość III stopnia, a więc ci, u których wskaźnik BMI wynosi ponad 40 kg/m kw.
Operacja bariatryczna poprzedzona jest zazwyczaj licznymi konsultacjami, wśród których znajdują się także spotkania z psychologiem lub psychiatrą. Doświadczony Specjalista ocenia stan psychiczny Pacjenta oraz jego gotowość do poddania się zabiegowi. Warunkiem dopuszczenia do operacji jest między innymi wykluczenie określonych zaburzeń psychicznych, takich, jak nasilone zaburzenia depresyjne i lękowe czy zaburzenia psychotyczne. Po odbytej operacji bariatrycznej psycholog lub psychiatra także odgrywają istotną rolę. Zazwyczaj wspierają oni Pacjenta w wypracowaniu nowych przekonań oraz stylów reagowania (emocjonalnego i behawioralnego) na tematy związane z jedzeniem.
W PsychoMedic uzyskają Państwo kompleksowe wsparcie psychologiczno-psychiatryczne w obszarze leczenia otyłości. Służymy pomocą w doborze optymalnych metod leczenia, a także kompleksowo wpieramy w procesie mierzenia się z problemem nadwagi. Prowadzimy profesjonalną diagnozę weryfikującą gotowość do rozpoczęcia chirurgicznego leczenia otyłości i wystawiamy zaświadczenia.
Poznaj naszych psychiatrów wykwalifikowanych i doświadczonych w leczeniu otyłości
Kurs profesjonalnego leczenia nadwagi i otyłości (I część) w ramach Ogólnopolskiego Programu Certyfikacji i Akredytacji prowadzonego przez Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością
Karin Bakir–Szara, lek.
„Jestem specjalistą psychiatrii dzieci i młodzieży, ale przede wszystkim lekarzem. Moim celem jest przynoszenie ulgi cierpiącym pacjentom i przywracanie im zdrowia. Realizuję ten cel z zaangażowaniem i szczerym oddaniem pacjentowi. W codziennej pracy zawsze kieruję się zasadami etyki lekarskiej, obowiązującego prawa i moralności. Nigdy nie złamałam tajemnicy lekarskiej. Kolejnym kluczowym aspektem mojej pracy jest budowanie serdecznej relacji z pacjentami. Wierzę, że tylko wtedy możemy wspólnie dotrzeć do wyznaczonego celu. Zapraszam każdą osobę, która poczuje, że to właśnie mnie chciałaby obdarzyć swoim zaufaniem i pod moją opieką pracować nad osiągnięciem dobrostanu psychicznego i fizycznego.”
Certyfikat pierwszego stopnia umiejętności leczenia otyłości Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością; Certyfikat Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości uzyskany podczas zdawania egzaminu końcowego w ramach Programu Certyfikacji Lekarzy i Ośrodków Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości; Członek zwyczajny Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością
Piotr Markowski, lek.
Obecnie pracuje w oddziale psychiatrycznym dla młodzieży w Józefowie i oddziale dziennym psychiatrycznym dla dzieci przy ulicy Brzeskiej w Warszawie. Szkolenie specjalizacyjne ukończył w Oddziale Psychiatrycznym Szpitala Bielańskiego. Ukończył I Wydział Lekarski w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Następnie odbył staż podyplomowy, zgodnie z miejscem zamieszkania, w Nowym Dworze Mazowieckim. Po zdaniu Lekarskiego Egzaminu Państwowego dostał się na pięcioletnią rezydenturę z psychiatrii. W okresie odbywania rezydentury skończył czteroletnie Studium Psychoterapii akredytowane przez Polskie Towarzystwo Psychiatryczne (paradygmat systemowy). Ukończył także Studium Terapii przez Sztukę w Teatrze Ludowym w Krakowie i Studium Coachingu na SGH. W relacji lekarz-pacjent najważniejszy jest dla niego przykład prof. Antoniego Kępińskiego.
Certyfikat Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością
Agnieszka Ratajczak, dr n. med.
„Lubię pracować z ludźmi. W pracy psychiatry doceniam bezpośredni kontakt z pacjentem i konieczność holistycznego podejścia. Najważniejszy jest człowiek i jego środowisko, wynik laboratoryjny oceniamy w dalszej kolejności.”
Certyfikat Leczenia Nadwagi i Otyłości Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością
Patryk Górski, lek.
„W swojej pracy kieruję się empatią, indywidualnym podejściem do każdego Pacjenta oraz staram się działać w oparciu o najnowszą wiedzę medyczną. Swoje umiejętności stale poszerzam biorąc udział w szkoleniach oraz konferencjach naukowych.”
Certyfikat Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością
Konrad Kwiecień, lek.
„Każda choroba jest inna. Najważniejsze to dostosować leczenie do indywidualnych potrzeb.”
Certyfikat Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością
Sylwia Rogowska, lek.
Ukończyła studia na Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie. Uzyskała specjalizację w dziedzinie psychiatrii. Doświadczenie zdobywała w Oddziale Psychiatrycznym, Oddziale Dziennym, oraz w Oddziale Leczenia Uzależnień w Gryficach. Przyjmowała pacjentów w ramach Poradni Zdrowia Psychicznego oraz udzielała konsultacji psychiatrycznych dla innych oddziałów szpitalnych. Pomaga przygotować się pacjentom do zabiegów bariatrycznych oraz prowadzi ich po operacji. Pomaga także w procesie redukcji masy ciała osobom, które zdecydowały się na leczenie zachowawcze.