Pierwsza wizyta u psychiatry – podpowiadamy, jak można zacząć rozmowę z lekarzem
Powodów, dla których Pacjenci zwlekają z udaniem się na pierwszą wizytę do lekarza psychiatry, jest wiele. Do najczęstszych należą lęk przed stygmatyzacją z powodu korzystania z pomocy psychiatry i obawa przed tym, że leki psychiatryczne mogą uzależniać lub dawać szereg skutków ubocznych. Kiedy już te wątpliwości udaje się przezwyciężyć, Pacjenci często przeżywają ogromny stres przed samą wizytą i rozmową z lekarzem. Zastanawiają się, na czym będzie ona polegała, co będą musieli na swój temat ujawnić i jak będzie zachowywał się sam psychiatra. Jeśli i Ty zastanawiasz się, co zrobić, gdy przekroczysz już próg gabinetu, to ten wpis jest dla Ciebie.
O tym, jak wygląda pierwsza wizyta u psychiatry i o co pyta lekarz w jej trakcie, oraz jakie są odpowiedzi na najczęstsze pytania wokół pierwszej wizyty, pisaliśmy już w naszych wcześniejszych artykułach. Faktem jest, że lekarze rozpoczynają rozmowę na różne sposoby: niektórzy po zweryfikowaniu tożsamości Pacjenta płynnie przechodzą do wywiadu i zadawania konkretnych pytań; inni zaś pozostawiają na początku przestrzeń osobie, która pojawiła się w ich gabinecie, i zachęcają do tego, żeby sama najpierw spróbowała opisać, co się z nią dzieje.
Jeżeli nie wiesz, jak odpowiedzieć na pytanie, „co Pana/Panią tu sprowadza”, być może poniższe sposoby na zaczęcie rozmowy okażą się pomocne.
„Nie radzę sobie”, „jestem w całkowitej rozsypce”, „nie wiem, co dalej zrobić”
Bardzo często zdarza się, że pierwsza wizyta u psychiatry jest spowodowana poczuciem Pacjenta, że jest całkowicie bezradny wobec swojego stanu. Nie wie, co może mu/jej dolegać i co dalej zrobić, ale czuje, że już dłużej nie da rady funkcjonować z obezwładniającym psychicznym cierpieniem. Przyznanie się w gabinecie lekarza, że „nie wiemy, o co nam chodzi”, że „wiem, że nic nie wiem”, jest całkowicie w porządku, nie wywoła frustracji ani zniecierpliwienia u psychiatry. Będzie to dla niego znak, aby zadać Ci więcej pytań pomocniczych, które pozwolą mu stworzyć hipotezy na temat tego, co się z Tobą dzieje i jak Ci pomóc. Możesz również dodać, że bardzo stresujesz się pierwszą wizytą. Lekarz będzie wiedział, jak pomóc Ci poczuć się bezpieczniej.
„Ostatnio w moim życiu wydarzyło się…”
Być może zgłaszasz się do lekarza psychiatry w związku z trudną sytuacją życiową, a Twoje trudności psychiczne pojawiły się bezpośrednio wskutek problemów w rodzinie, pracy lub ze zdrowiem somatycznym. Możesz zacząć rozmowę od tego, co aktualnie dzieje się w Twoim życiu i co Twoim zdaniem najbardziej wpływa na to, że aktualnie czujesz się źle. Psychiatrę, w przeciwieństwie do lekarzy innych specjalności, „interesuje” Twoje życie prywatne, bo ma ono ogromne i kluczowe przełożenie na zdrowie psychiczne. Nawet, jeżeli nie wspomniał/abyś o swojej trudnej sytuacji na początku, lekarz w trakcie wywiadu i tak zapytałby Cię o to, jak wygląda Twoja sytuacja zawodowa czy rodzinna. Jeśli będziesz chciał/a się tym podzielić na początku rozmowy, z pewnością zostaniesz wysłuchany/a z uwagą i taktem. Wszystkie informacje, które ujawnisz, są poufne i objęte tajemnicą zawodową.
„Podejrzewam, że mam…”
Utarło się, że lekarze nie lubią Pacjentów, którzy usiłują sami stawiać sobie diagnozy. Współcześni psychiatrzy są jednak w zdecydowanej większości zdania, że Pacjent jest ekspertem od samego siebie i nawet, jeżeli nie postawi sobie najwłaściwszej diagnozy, to z reguły sam najlepiej opisze, co się z nim dzieje. Jeżeli masz jakieś podejrzenia na temat tego, co jest „medycznym” powodem Twojego cierpienia – np. depresja lub zaburzenia lękowe – nie obawiaj się powiedzieć o nich psychiatrze, choćby źródłem tych podejrzeń była wiedza z Internetu. Lekarz będzie wiedział wtedy, jak konstruować pytania i na które spośród Twoich objawów zwrócić szczególną uwagę. Będzie Ci mógł także udzielić bezpośredniej odpowiedzi na pytanie, czy zaburzenie, które u siebie podejrzewałeś/aś, faktycznie można u Ciebie zdiagnozować, a ta informacja może być dla Ciebie źródłem sporej ulgi.
„Dokucza mi… (np. ciągły smutek, lęk, ataki paniki)”
Pierwsza wizyta u psychiatry może się też zacząć od opisania objawu, który dokucza Ci najbardziej i który jest bezpośrednim powodem, dla którego zgłosiłeś/aś się do psychiatry. Lekarz będzie wtedy wiedział, co najbardziej Ci dokucza i o co najbardziej szczegółowo Cię dopytać. Weźmie również pod uwagę, że pierwszym krokiem leczenia powinno być zniesienie tego najbardziej dokuczliwego symptomu (czyli np. powtarzających się napadów lękowych) i pod tym kątem dobierze leczenie farmakologiczne czy np. zaleci odpowiedni nurt psychoterapii. Oczywiście będzie się musiał dowiedzieć więcej także na temat Twojego ogólnego funkcjonowania i ewentualnych innych objawów, ale na to znajdzie się miejsce w trakcie dalszej rozmowy.
Przede wszystkim nie bój się. Lekarz psychiatra jest Twoim sprzymierzeńcem i zrobi wszystko, co w jego mocy, aby Ci pomóc.