Jak chronić swoją przestrzeń prywatną?
Czy pracujesz na otwartej przestrzeni w biurze? Czy któryś z Twoich współpracowników zbyt głośno rozmawia przez telefon lub notorycznie Cię zagaduje? Czy masz znajomego albo siostrę/brata, który bez pytania „pożycza” od Ciebie ubrania i zwraca je zniszczone, albo nie oddaje ich wcale?
Jeśli któreś z tych pytań brzmi znajomo, istnieje podejrzenie, że powinieneś zadbać o ochronę swojej przestrzeni. Ostatnimi czasy można odnieść wrażenie, że troska o przekraczane granice stała się jeszcze mocniejsza. Być może ma to związek ze zmianą pory roku, powrotem do pracy i szkoły, a także mniejszą ilością czasu na wypoczynek. Ale ochrona Twojej przestrzeni życiowej, zarówno fizycznej jak i emocjonalnej, jest istotna niezależnie od terminu. Znalezienie równowagi może być trudne, dlatego też zgromadziliśmy kilka porad na tę okoliczność.
Czym jest przestrzeń osobista i po co nam ona?
Badacze odkryli, że w przestrzeni prywatnej zawiera się pewien rodzaj „strefy komfortu”, który ma związek z dystansem, który lubimy utrzymywać zarówno podczas fizycznych jak
i emocjonalnych interakcji z drugą osobą. Nasze mózgi mają zdefiniowany dystans, który mieści się w naszej strefie komfortu, podczas interakcji z obcą osobą. Kiedy nieznana twarz przekroczy tę strefę, sygnały neuronowe zaczynają szaleć powodując uczucie dyskomfortu, irytacji i lęku.
Inne badania pokazały, że istnieje korelacja między naszą umiejętnością ochrony swojej przestrzeni prywatnej, a potrzebą przywiązania. Odkryto przede wszystkim, że kiedy mamy bezpieczne więzi z innymi ludźmi, czujemy się bardziej komfortowo ustalając granice niż kiedy czujemy się niepewnie związani.
W jaki sposób te badania mogą pomóc Ci w ochronie Twojej przestrzeni osobistej?
- Zidentyfikuj i zaakceptuj Twoją potrzebę posiadania przestrzeni prywatnej
Każdy zgodzi się ze stwierdzeniem, że jeśli nie zadbasz o swoją przestrzeń osobistą, możesz poczuć się wykończony i stać się bardziej krytyczny wobec siebie. A Twoje poczucie własnej wartości z pewnością na tym ucierpi. Ale aby chronić swoją przestrzeń osobistą, musisz zaakceptować, że posiadanie jej jest w porządku.
Każdy z nas ma odmienne reakcje na otoczenie, co jest związane z wieloma czynnikami, m.in.: aktywnością neuronów, bezpiecznym przywiązaniem, a nawet sposobem w jaki poruszają się nasze oczy obserwując wydarzenia rozgrywające się w pobliżu. Nie ma nic złego w tym, że potrzebujesz więcej przestrzeni osobistej niż inni. Tak samo w drugą stronę, jeśli nie potrzebujesz jej wiele, to również całkowicie normalne. Jednakże w każdym przypadku ważne jest, aby być świadomym własnych potrzeb podczas interakcji z innymi. Spróbuj oznajmić im czego potrzebujesz i dlaczego.
- Bądź uprzejmy, ale stanowczy
Może to zabrzmieć jak paradoks, ale jest to możliwe. Czasami nie udaje nam się ochronić naszej przestrzeni prywatnej, ponieważ nie chcemy być niegrzeczni lub nieprzyjacielscy. Czasem też sami bezwiednie przekraczamy czyjeś granice. Ale naruszeń granic można uniknąć, jeśli odpowiednio wcześnie ustalimy limity. I tak, możemy to zrobić bez bycia niegrzecznym! Poniżej kilka przykładów:
- Jeżeli nie lubisz być dotykany, wyciągnij jako pierwszy rękę, aby uniknąć powodującego dyskomfort przytulenia lub pocałunku. Wyciągając w kierunku drugiej osoby rękę, dajesz jej nieco kontaktu fizycznego bez bycia nadmiernie formalnym, a zarazem chronisz się przed nadmiernym spoufalaniem się.
- „Sztuka stawiania granic” – granice stawiane w złości nie działają. Zamiast tego postaraj się to zrobić spokojnie i grzecznie, mówiąc głośno i wyraźnie
- Zacznij od czegoś niewielkiego
Jeśli masz problemy z mówieniem „nie” – czy to dlatego, że nie chcesz być niegrzeczny, nie chcesz zranić czyichś uczuć, albo dlatego, że czujesz się winny, albo może martwisz się, że druga osoba się na Ciebie zdenerwuje, być może problemem jest to, że nie nauczyłeś się stawiać granic i ich dotrzymywać. Tak jak z większością rzeczy w życiu- małe kroczki doprowadzą Cię do celu.
Zacznij od mówienia „nie” w mało istotnych sytuacjach. Nie oznacza to jednak przypadkowego mówienia „nie” na wszystko. Wybierz coś, co nie wydaje Ci się wyjątkowo ważne i kogoś z kim czujesz się w miarę bezpiecznie. Przykładowo na obiedzie, kiedy ktoś proponuje Ci jedzenie, którego nie znosisz, powiedz grzecznie „nie, dziękuję” i nie nakładaj tego jedzenia. Jeśli jednak ktoś położy Ci to danie na talerz, nie jedz go. Dyskretnie zepchnij je na bok talerza, lub na inny talerz. Albo kiedy przyjaciel proponuje Ci spotkanie, grzecznie poproś, aby odbyło się ono 15 minut wcześniej lub później. Propozycja innej godziny to też sposób, by powiedzieć „nie”.
- Pamiętaj, co masz na myśli kiedy mówisz „tak”
Potrenuj mówienie ludziom tego, co chcesz. Nieważne czy chodzi o oglądanie danego programu w telewizji czy pójście do konkretnej restauracji. To sprawia, że mówienie „nie” kiedy czegoś nie chcesz staje się łatwiejsze.
Kombinacja odrobiny humoru i prostego przekazu może uchronić Cię przed różnymi zakłóceniami Twojej prywatności: od obcych ludzi poklepujących Twój ciążowy brzuszek, po współuczestników kolacji wyjadających deser z Twojego talerza.
- Pożegnaj poczucie winy
Wielu z nas cierpi przez naruszanie granic, ponieważ boimy się, że zostaniemy uznani za nieżyczliwych lub samolubnych, jeśli nie damy innym tego, czego chcą. Ale pamiętaj, że masz takie samo prawo do robienia rzeczy w sposób jaki Tobie odpowiada, jak oni mają do robienia rzeczy po swojemu. Jeśli to nie zadziała, pomyśl w ten sposób: jeżeli nie pozwolisz tym osobom wtargnąć w swoją „strefę komfortu”, oszczędzisz im także późniejszych wyrzutów sumienia.
Co jednak robić kiedy mimo ustalenia przez Ciebie prywatnej przestrzeni druga osoba jej nie respektuje? Najpierw spróbuj dać tej osobie delikatne przypomnienie. Jeśli po tym wciąż ignoruje ona Twój komunikat, to czas by „odepchnąć” ją od siebie. Nie przejmuj się tym, czy będziesz niegrzeczny. Ta osoba w taki właśnie sposób zachowuje się w stosunku do Ciebie. Po prostu daj jej znać, że nie chcesz mieć z nią kontaktu.