Jak leczyć depresję u starszych Pacjentów?
Depresyjne zaburzenia nastroju kojarzone są najczęściej z wiekiem młodzieńczym lub dorosłym. Statystyki pokazują jednak, że problem ten nie omija niestety również najstarszej grupy społecznej, czyli seniorów. Szacuje się, że depresja wieku podeszłego dotykać może nawet do 30% osób po 65 roku życia. Jej przebieg oraz obraz kliniczny jest jednak nierzadko odmienny od tego, jaki występuje w młodszych grupach wiekowych. Stosunkowo często zdarza się, że nawet bliscy osoby starszej przez długi czas nie orientują się, że cierpi ona na zaburzenia depresyjne.
Z poniższego artykułu dowiesz się, jakie są najczęstsze przyczyny oraz objawy zaburzeń nastroju w wieku senioralnym, a także na czym polegają największe wyzwania w leczeniu depresji u osób starszych. Wskażemy również, jak sobie radzić z depresją na emeryturze i jakie są możliwości jej leczenia.
Jak objawia się depresja wieku podeszłego?
Depresja u osób starszych nierzadko rozwija się niepostrzeżenie i przyjmuje formę problemu przewlekłego. Depresja na emeryturze, oprócz symptomów czysto psychicznych, ma również wiele objawów somatycznych.
Objawy psychiczne mają zazwyczaj charakter typowy dla każdego rodzaju depresji. Są to przede wszystkim:
- Obniżony nastrój, przewlekły smutek, przygnębienie
- Utrata zainteresowań, porzucanie ulubionych zajęć
- Wycofywanie się z życia społecznego i towarzyskiego
- Anhedonia (nieumiejętność odczuwania przyjemności i radości)
- Zaniżone poczucie własnej wartości
- Myśli i tendencje autodestrukcyjne
- Zaburzenia snu, w tym bezsenność, niezdolność przesypiania całej nocy i in.
Na to nakładają się często mniej charakterystyczne symptomy, takie jak między innymi:
- Duża labilność emocjonalna (duża zmienność nastrojów, wybuchy płaczu, itp.)
- Silne pobudzenie psychoruchowe
- Zwiększona drażliwość
- Skłonność do „narzekania”
- Hipochondria (duży lęk o swoje zdrowie połączony niekiedy z urojeniami na ten temat)
U bardzo wielu seniorów w klinicznym obrazie depresji na pierwszy plan wysuwają się objawy somatyczne. Wśród najczęstszych wymienić można np.:
- Zaburzenia funkcji poznawczych (problemy z pamięcią, koncentracją, myśleniem, zaburzenia czasu reakcji, trudności z podejmowaniem decyzji, planowaniem itd.). Objawy te mylone są czasem z chorobą Alzheimera lub demencją.
- Bóle o różnym charakterze i nasileniu (bóle głowy, brzucha, stawów, kręgosłupa, mięśni i in.),
- Zawroty głowy,
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
- Brak apetytu,
- Kołatania serca, duże wahania ciśnienia krwi,
- Spowolnienie psychoruchowe, brak sił,
- Nieustanne zmęczenie.
Warto również zaznaczyć, że u osób w wieku senioralnym w przebiegu zaburzeń depresyjnych często występują objawy psychotyczne. Mamy wówczas do czynienia z tzw. depresją psychotyczną, której towarzyszą urojenia o różnej treści – często mają one charakter hipochondryczny (przekonanie o byciu chorym na ciężką, śmiertelną chorobę). Oprócz urojeń mogą pojawić się także omamy słuchowe. Depresja psychotyczna stosunkowo często współistnieje z uszkodzeniami mózgu wynikającymi z innych chorób lub urazów.
Skąd się bierze depresja na emeryturze? Najczęstsze przyczyny
Depresja u emerytów może mieć bardzo różne podłoże – zarówno czysto biologiczne czy genetyczne, jak i psychospołeczne. Wśród czynników ryzyka pojawienia się depresji u osób po 65 roku życia wymienia się między innymi:
- Poczucie osamotnienia i izolacji
- Uciążliwe problemy zdrowotne, przysparzające bólu i cierpienia
- Niesprawność fizyczną
- Utratę partnera życiowego i/lub innych bliskich osób
- Trudną sytuację socjoekonomiczną, brak wystarczających środków do życia
- Niepokój związany z procesem starzenia się organizmu i zbliżającą się śmiercią
- Brak wystarczającego wsparcia i opieki ze strony rodziny lub innych osób
Warto również wiedzieć, że ryzyko wystąpienia depresji wzrasta w istotny sposób (nawet do 45%) w przebiegu wielu chorób somatycznych, w tym przede wszystkim – neurodegeneracyjnych. Duże znaczenie ma tu między innymi postępujący proces starzenia się mózgu. Depresja u rencistów lub emerytów często współwystępuje z:
- Przebytym udarem
- Chorobą Parkinsona
- Chorobą Alzheimera
- Stwardnieniem rozsianym
- Stwardnieniem zanikowym boczny
- Nowotworami
- Chorobami przewlekłymi takimi jak: choroby serca, płuc, tarczycy, cukrzyca, nadciśnienie i in.
Co istotne – objawy depresji mogą też nasilać się pod wpływem niektórych przyjmowanych na stałe leków.
Jak leczyć depresję u starszych Pacjentów? Jak pomóc starszym osobom z depresją?
Depresja w wieku senioralnym, pomimo swojej specyfiki i tego, że jest zazwyczaj nieco bardziej oporna na leczenie, w większości przypadków jest stanem uleczalnym. Jak pomóc emerytom z depresją? Wiele zależy od stopnia nasilenia oraz pierwotnych przyczyn stanów depresyjnych. W przypadku zaburzeń o charakterze łagodnym i umiarkowanym – najskuteczniejsza jest odpowiednio dobrana farmakoterapia w połączeniu z regularną psychoterapią. W przypadku ciężkich epizodów depresyjnych (np. z towarzyszącymi urojeniami czy myślami samobójczymi) – konieczne może okazać się skierowanie Pacjenta na oddział psychiatryczny.
W PsychoMedic oferujemy profesjonalne wsparcie psychogeriatryczne, a także kompleksową psychoterapię uwzględniającą specyfikę i potrzeby osób w podeszłym wieku. Terapia prowadzona jest najczęściej w nurcie poznawczo-behawioralnym (CBT) lub psychodynamicznym i przynosi zazwyczaj bardzo dobre rezultaty. Ułatwia radzenie sobie z lękami oraz trudnościami, akceptację aktualnej sytuacji życiowej, przepracowanie żałoby i in.
Psychoterapia dla seniorów w PsychoMedic dostępna jest zarówno w formie stacjonarnej, jak i online, dzięki czemu można z niej wygodnie skorzystać bez wychodzenia z domu. Oferujemy także wizyty domowe, które realizowane są przez wykwalifikowany zespół psychologów i psychiatrów będący do Państwa dyspozycji 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu.