Jak tworzyć zdrowe relacje rodzinne?
Zdrowe relacje rodzinne stanowią jeden z istotnych elementów satysfakcjonującego i harmonijnego życia. Dają nam oparcie i bezpieczeństwo, stanowią także ważny punkt odniesienia dla naszego poczucia wartości oraz sprawczości w otaczającym świecie. Coraz więcej badań pokazuje, że dobre, pełne miłości relacje owocują nie tylko poczuciem szczęścia, ale także korzystnie wpływają na nasze zdrowie (w tym zdrowie psychiczne) i znacznie zwiększają szanse na długowieczność.
Jedną z kluczowych umiejętności, które pozwalają nam na budowanie zdrowych, satysfakcjonujących relacji, jest dojrzała i pełna empatii komunikacja. W rodzinie jest ona tym bardziej istotna, że środowisko rodzinne stanowi dla nas miejsce, w którym poszukujemy bezpieczeństwa i stabilności. Nie zawsze jednak wiemy, jak prawidłowo dbać o relacje rodzinne – jak ze sobą rozmawiać, aby tworzyć przestrzeń na bliskość i wzajemne zrozumienie. W artykule podpowiadamy, co robić, aby efektywnie budować i podtrzymywać dobre relacje z członkami rodziny. Wskazujemy także, co może dać profesjonalna pomoc psychologiczna w komunikacji w rodzinie i kiedy warto po taką pomoc sięgnąć.
Jak dbać o relacje rodzinne?
Jeśli chcemy, żeby rodzina funkcjonowała w szczęściu i harmonii, istotne jest, aby wszyscy jej członkowie czuli się w niej ważni i szanowani, a także, aby spełniane były ich najważniejsze potrzeby. Warto pamiętać, że rodzina to z jednej strony dynamiczny „organizm” złożony z jednostek o różnych osobowościach i temperamentach, a z drugiej – system naczyń połączonych, w którym każda osoba ma wpływ na pozostałe. Budowanie szczęśliwych relacji rodzinnych wymaga pewnego nakładu pracy, jest to jednak wysiłek, który szybko się zwraca i przynosi owoce w postaci poczucia bliskości i rodzinnego spełnienia.
Jak zatem utrzymać relacje w rodzinie i dbać o to, aby były one jak najbardziej satysfakcjonujące? Oto kilka podpowiedzi, na co zwrócić szczególną uwagę:
Wspólne spędzanie czasu
Regularne uczestniczenie we wspólnych aktywnościach, takich jak na przykład zajęcia sportowe, gry planszowe, oglądanie ulubionego serialu, czy nawet wspólne spożywanie posiłków – wszystko to stwarza doskonałe okazje do rozmów, zabawy, a nierzadko także – do budowania pięknych i wartościowych wspomnień.
Wzajemne wsparcie
Umiejętność dostrzegania i doceniania mocnych stron pozostałych członków rodziny, wzajemne kibicowanie sobie w codziennych wyzwaniach i udzielanie emocjonalnego wsparcia w przypadku porażek jest kluczowe dla budowania bezpieczeństwa i poczucia życiowego oparcia.
Otwarta komunikacja
Stwarzanie jak najczęstszych okazji do szczerych, pogłębionych rozmów ma nieoceniony wpływ na wzmacnianie rodzinnych więzi. Otwarte wyrażanie myśli, mówienie o swoich uczuciach i potrzebach (z zachowaniem szacunku dla pozostałych członków rodziny) i uważne słuchanie się nawzajem – wszystko to sprzyja czuciu się ważnym i rozumianym. Rodzinne rozmowy pozwalają też dostrzeganie perspektywy innych osób oraz szukanie kompromisów.
Budowanie wspólnych celów i pielęgnowanie rodzinnych rytuałów
Wspólne planowanie sposobów na spędzanie wakacji, celebrowanie ważnych dat i wydarzeń w życiu członków rodziny, wspólne przygotowania do świąt itp. – to aktywności, które cementują bliskość i pozwalają rodzinie poczuć się jak jedna drużyna.
Konstruktywne rozwiązywanie problemów
Kłótnie i konflikty są nieodłącznym elementem życia rodzinnego. Nie chodzi o to, aby ich całkowicie unikać, ale aby radzić sobie z nimi w konstruktywny sposób – taki, który członkom rodziny pozwoli lepiej się wzajemnie poznać i zrozumieć. Najważniejsze, aby unikać agresywnych zachowań i obrażania się nawzajem.
Przestrzeń na indywidualizm
W każdej rodzinie, aby zachować zdrową równowagę, pielęgnowane powinny być również zdrowe granice oraz prywatna przestrzeń każdego z jej członków. Czas spędzany osobno jest niezbędny, aby rozwijać indywidualne pasje i realizować inne – niż te związane z rodziną – potrzeby społeczne.
Komunikacja z dziećmi – co zrobić, aby była zdrowa i efektywna?
Nie od dziś wiadomo, że dobre i bezpieczne relacje rodzinne odgrywają kluczową rolę w procesie prawidłowego rozwoju dziecka, a podstawą do budowania zdrowych relacji jest przede wszystkim efektywna komunikacja. To, jak traktujemy dziecko na poszczególnych etapach życia, ma ogromny wpływ na całe jego funkcjonowanie w dorosłości, w tym między innymi: na wiarę we własne siły, zaufanie do siebie, a także na zdolność do osiągania sukcesów oraz budowania satysfakcjonujących relacji z innymi. W procesie wychowania dziecka ogromne znaczenie ma poświęcanie mu uwagi i spędzanie z nim wartościowego czasu. Bardzo ważne jest też, aby dziecko czuło się w pełni akceptowane i zwyczajnie kochane przez rodziców.
Jak komunikować się z dzieckiem, aby czuło, że jest dla nas ważne, miało do nas zaufanie i wiedziało, że zawsze może na nas polegać? Warto pamiętać między innymi o następujących zasadach:
Tworzenie przestrzeni do rozmowy
Pokażmy dziecku, że jesteśmy zainteresowani tym, co ma nam do powiedzenia, a jednocześnie pozwólmy mu rozmawiać na jego zasadach. Nigdy nie zmuszajmy dzieci do mówienia o czymś, o czym w danym momencie nie mają ochoty mówić,
Słuchanie z uwagą
Kiedy rozmawiasz ze swoją pociechą, nie zajmuj się niczym innym (odłóż telefon, nie czytaj jednocześnie gazety itp.). Swoją postawą pokaż dziecku, że jesteś w pełni zaangażowany/a w rozmowę,
Partnerskie podejście
Traktuj dziecko jak równoprawnego partnera rozmowy, nie mów o nim w trzeciej osobie w jego obecności (nawet jeśli jest jeszcze bardzo małe i może nam się wydawać, że nas nie słyszy albo nie rozumie),
Traktowanie problemów dziecka poważnie
Nigdy nie bagatelizuj trudności i problemów, z których zwierza Ci się dziecko. Unikaj takich sformułowań, jak „nie przesadzaj”, „to przecież nic takiego”, „nie ma powodu do płaczu” itp. Zamiast tego otocz je należytym wsparciem lub zaproponuj, że wspólnie poszukacie rozwiązania (jeśli jest ono w danej sytuacji potrzebne),
Docenianie i chwalenie dziecka
Doceniaj osiągnięcia dziecka i udzielaj mu szczerych, pełnych miłości pochwał. Pamiętaj, że w rozmowie z dzieckiem kluczowa jest empatia i życzliwość,
Unikanie krytyki i obwiniania
Rozmawiaj z dzieckiem z szacunkiem, unikając moralizowania, obrażania go, stosowania gróźb, czy rozkazywania. Zamiast osądzania, spróbuj zrozumieć, z czego wynikało dane zachowanie dziecka. Nie zostawiaj go z poczuciem, że „coś jest z nim nie tak” albo, że jest niewystarczające.
Prowadzenie rozmów z dzieckiem i budowanie z nim dobrej relacji bywa niekiedy trudne, szczególnie jeśli sami nie mieliśmy w tym obszarze dobrych doświadczeń z rodzicami. Warto jednak pamiętać, że jeśli czujemy się zagubieni w kwestii dojrzałego prowadzenia rodzinnych relacji – zawsze możemy sięgnąć po profesjonalne wsparcie.
Pomoc psychologiczna w relacjach rodzinnych
Kiedy relacje rodzinne nie układają się tak, jak byśmy tego chcieli – pomocne będzie skorzystanie ze wsparcia profesjonalistów. Warto udać się do psychologa lub psychoterapeuty, który rozumie dynamikę funkcjonowania rodziny i wie, jak pomóc w relacjach rodzinnych. Psychoterapia rodzinna może być szczególnie wskazana w sytuacjach kryzysowych, takich jak na przykład choroba lub śmierć jednego z członków rodziny, rozwód, problemy wychowawcze itp. Pomoc psychologiczna w komunikacji z rodziną może również polegać na rozpoznaniu schematów, które prowadzą do powstawania nieporozumień i konfliktów, a następnie – nauczeniu członków rodziny komunikowania się w bardziej dojrzały i transparentny sposób. Psychoterapeuta rodzinny pełni zazwyczaj funkcję osoby, która pozwala członkom rodziny spojrzeć na siebie z innego punktu widzenia. Tworzy także przestrzeń do tego, aby można było usłyszeć i dostrzec potrzeby pozostałych domowników. Nierzadko ułatwia również przejście przez trudne emocje i konstruktywne uporanie się z doświadczanymi problemami.
Klinika PsychoMedic oferuje profesjonalną psychoterapię rodzinną prowadzoną przez Specjalistów posiadających wieloletnie doświadczenie w pomaganiu nawet w najbardziej skomplikowanych sytuacjach rodzinnych. Aby umówić się na konsultację – wystarczy zadzwonić pod numer: 799 399 499.