Jak wygląda próba tężyczkowa? Diagnoza tężyczki u dorosłych
Tężyczka to specyficzny rodzaj zaburzenia funkcjonowania organizmu, który sam w sobie nie jest uważany za chorobę. Traktowany jest natomiast jako zespół objawów, które mogą świadczyć o obecności innych aktywnych schorzeń. Najbardziej charakterystycznym symptomem tężyczki jest nadmierna pobudliwość nerwowo-mięśniowa, która przejawia się między innymi w nieprzyjemnym uczuciu mrowienia na skórze, a także w skurczach i drżeniu mięśni rąk i nóg (a niekiedy również – całego ciała). Warto wiedzieć, że niezdiagnozowana i nieleczona tężyczka może – w skrajnych przypadkach – stanowić nawet zagrożenie życia. Jednym z najbardziej skutecznych i najpopularniejszych sposobów diagnozowania tężyczki jest tzw. próba tężyczkowa (nazywana również badaniem elektromiograficznym lub w skrócie: EMG).
Prowadzona w ten sposób diagnoza trwa przeważnie ok. 15 minut i pozwala na jednoznaczne zweryfikowanie obecności (lub braku) objawów tężyczkowych.
W tym artykule wyjaśniamy, na czym polega badanie EMG mięśni oraz jak przygotować się do próby tężyczkowej. Informujemy także o tym, kto diagnozuje tężyczkę oraz jakie badania z krwi na tężyczkę warto wykonać w pierwszej kolejności.
Z czego bierze się tężyczka?
Za najważniejszą przyczynę tężyczki uważa się zaburzenia gospodarki elektrolitowej w organizmie. Mowa tu przede wszystkim o niedoborach ważnych mikroelementów, takich jak: wapń (wówczas mamy do czynienia z tężyczką hipokalcemiczną), magnez (hipomagnezemia) lub potas. Niewystarczająca ilość wspomnianych mikroelementów może wiązać się z naprawdę poważnymi konsekwencjami.
Do czego prowadzi nieleczona tężyczka? Napad tężyczkowy przychodzi zazwyczaj niespodziewanie. Polega najczęściej na bardzo silnych i bolesnych skurczach mięśni, które obejmować mogą nie tylko kończyny (górne i dolne), ale i mięśnie twarzy, krtań oraz klatkę piersiową. Niekiedy atak tężyczki prowadzi do problemów z oddychaniem, co może stanowić bezpośrednie zagrożenie życia. W takich sytuacjach należy niezwłocznie wezwać karetkę pogotowia.
Diagnoza tężyczki sugeruje również diagnostykę w kierunku innych schorzeń, które nierzadko leżą u podłoża tej nieprzyjemnej przypadłości. Mowa tu między innymi o istotnych niedoborach witaminy D, niedoczynności przytarczyc, ostrym zapaleniu trzustki, chorobach nowotworowych.
Co to jest próba tężyczkowa? Na czym polega i ile trwa badanie na tężyczkę?
Szybka i rzetelna diagnoza ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu niebezpiecznym konsekwencjom tężyczki. Wstępnym badaniem, które wykonuje się w procesie diagnostycznym, jest dokładna analiza krwi, ze szczególnym uwzględnieniem poziomu magnezu, wapnia, fosforu, potasu, parathormonu (PTH) oraz kilku innych istotnych pierwiastków, mogących mieć znaczenie dla ogólnego funkcjonowania organizmu. Kolejnym badaniem, które pozwala ostatecznie rozstrzygnąć, czy mamy do czynienia z tężyczką, jest tzw. próba tężyczkowa, nazywana również badaniem elektromiograficznym (EMG) mięśni. Jest to badanie mierzące stopień nadpobudliwości nerwowo-mięśniowej, wywołanej najczęściej zaburzeniami gospodarki elektrolitowej w organizmie.
Cała procedura diagnostyczna trwa zazwyczaj nie więcej niż 15 minut. Pacjent przyjmuje pozycję leżącą, a na jego ramię zakłada się opaskę elastyczną lub napompowany mankiet do mierzenia ciśnienia. Następnie osoba wykonująca badanie wprowadza elektrodę igłową w mięsień – najczęściej jest to mięsień międzykostny grzbietowy, znajdujący się pomiędzy palcem wskazującym a kciukiem. W trakcie badania wykonywane są różne „próby”, które mogą wywołać objawy tężyczki:
- próba ischemiczna – polegająca na zaciśnięciu opaski elastycznej lub mankietu ciśnieniomierza na ramieniu, w celu zatrzymania dopływu krwi do ręki (powoduje to tymczasowe zdrętwienie mięśnia)
- próba hiperwentylacji – w trakcie której Pacjent przez dwie minuty szybko i głęboko oddycha, co powoduje zwiększenie odczynu zasadowego w mięśniach.
Umieszczona w ciele elektroda igłowa rejestruje w tym czasie czynność mięśnia w odpowiedzi na przeprowadzane próby. Wykonuje ona pomiary na bieżąco, dzięki czemu na wyniki badania nie trzeba dodatkowo czekać.
Czy próba tężyczkowa boli? Jak przygotować się do badania EMG mięśni?
Wiele osób zastanawia się, czy diagnoza tężyczki jest bolesna, a także: czy badanie EMG jest wiarygodne? Nieznaczny ból może pojawić się przede wszystkim w momencie nakłuwania elektrody igłowej, natomiast sama obecność igły w mięśniu powoduje co najwyżej delikatny dyskomfort, który trwa tyle, ile czas badania (w granicach 15 minut). Na kilka dni przed wykonaniem próby tężyczkowej Pacjent powinien zrezygnować z przyjmowania magnezu, wapnia i witaminy D. Badanie EMG uważa się za jak najbardziej wiarygodne, zwłaszcza w odniesieniu do rozpoznawania tężyczki. Warto bowiem wiedzieć, że „badanie elektromiograficzne” (EMG) jest szerszym pojęciem, niż sama „próba tężyczkowa”. Jednym z elementów badania EMG może być też np. tak zwana próba miasteniczna, a więc test pozwalający stwierdzić, czy doskwiera nam miastenia. Szczegółowe informacje o tym, co to jest próba miasteniczna i jak wygląda próba miasteniczna, znaleźć można w wielu miejscach w Internecie.
Do jakiego lekarza z tężyczką?
Specjalistą, który przeprowadza próbę tężyczkową (lub całościowe badanie EMG) jest najczęściej doświadczony lekarz neurolog. W PsychoMedic mogą Państwo umówić się na profesjonalną wizytę neurologiczną, w czasie której lekarz dokona wstępnego badania, a następnie zdecyduje o konieczności (lub nie) wykonania dalszej diagnostyki w kierunku tężyczki. Informacje o cenach naszych usług (w tym także o tym, ile kosztuje badanie neurologiczne) znajdą Państwo na stronie: CENNIK.
W razie pytań lub wątpliwości – zapraszamy do kontaktu!