Konsultacja psychiatryczna online – jak przebiega? Rozmowa z dr Elżbietą Świderską

Panująca obecnie pandemia i  wynikające z niej nieznane jutro dla wielu z nas jest wyjątkowo silnym stresorem, powodującym problemy ze snem oraz szereg innych schorzeń, utrudniających codzienne funkcjonowanie. Pomocna w tej sytuacji może okazać się konsultacja psychiatryczna. Prowadzona w całości online pozwoli nam zachować pełne bezpieczeństwo. O tym, jak przygotować się do tego rodzaju wizyty oraz jakie niezbędne dokumenty możemy uzyskać podczas konsultacji psychiatrycznej online opowiada specjalistka kliniki PsychoMedic, dr Elżbieta Świderska.

Z jakimi problemami w ostatnim czasie, w kontekście pandemii, zgłaszają się najczęściej pacjenci?

W tej chwili na pewno występuje dużo większy stres, niepokój, obawa o to, co będzie dalej i jak funkcjonować w zmienionym świecie. Są obawy o kwestie zdrowotne, rodzinne, bytowe. Obecnie jest mnóstwo niewiadomych, co powoduje lęk, problemy ze snem czy skupieniem. Obserwuję u pacjentów dużo wewnętrznego napięcia. W tej sytuacji jest to zrozumiałe, jednak wiele osób nie potrafi osiągnąć w tej kwestii stabilnego poziomu. W związku z tym pojawiają się nawroty różnych chorób. Warto wówczas pomóc sobie konsultacją psychiatryczną, ewentualnie lekami.

Dlaczego z konsultacją psychiatryczną nie powinniśmy zwlekać, jeśli czujemy w obecnych okolicznościach potrzebę udania się do specjalisty?

Inne choroby nie zniknęły od czasu gdy pojawiła się pandemia koronawirusa. Wiele działań musi zostać odłożonych, ale akurat jeśli chodzi o kontakt z lekarzem psychiatrą, mamy obecnie możliwość korzystania z różnych mediów, z dobrodziejstw komputera, portali internetowych, Skype’a czy PsychoMedic.online i spotkania się z lekarzem wirtualnie, ale w czasie rzeczywistym. W tej chwili jest spore ograniczenie co do świadczeń ambulatoryjnych. Psychiatria w całej tej katastrofie ma tę zaletę, że nasze badanie polega głównie na rozmowie i – przynajmniej na początku – obserwacji pacjenta. Tę rozmowę możemy przeprowadzić przez internet, czasami też przez telefon. Psychiatria działa więc praktycznie tak samo, jak działała przed epidemią. Prowadzimy wszystkie badania, usługi, wizyty. Do lekarza można więc „udać się” w każdej chwili, kiedy odczujemy taką potrzebę.

Jak wygląda przygotowanie do wizyty online i czym różni się od przygotowania pacjenta do tradycyjnej wizyty?

Ze strony lekarza nie różni się niczym. Rezerwuje on swój czas, poświęca pacjentowi tyle samo czasu i tyle samo uwagi, co w przypadku spotkania w gabinecie. Ze strony pacjenta przygotowanie również jest podobne. Podstawową różnicą jest to, że konsultacja odbywa się w mieszkaniu. Pacjent musi mieć przy sobie dowód osobisty lub pamiętać swój PESEL. Warto mieć przy sobie także dokumentację medyczną, karty wypisowe ze szpitala, aby podczas wizyty móc odczytać je lub przesłać lekarzowi. Ważne są także informacje o zażywanych lekach oraz dawkach – nie tylko tych przepisanych przez psychiatrę, ale też innych specjalistów czy lekarza pierwszego kontaktu. Warto mieć też przy sobie suplementy diety, które przyjmujemy lub same ich nazwy. Jest to istotne, aby podczas wizyty nie tracić czasu na szukanie potrzebnych informacji.

A w jakich przypadkach wymagany jest od pacjentów dokument potwierdzający tożsamość?

Dotyczy to pacjentów, którzy umawiają się na wizytę po raz pierwszy. Lekarz musi wówczas zweryfikować tożsamość, aby nie zdarzyło się tak, że ktoś podaje dane innej osoby – choć takie sytuacje nie są pewnie powszechne. Podczas kolejnych wizyt nie jest to już konieczne. Lekarz zazwyczaj zna już wtedy pacjenta.

Które elementy, z punktu widzenia specjalisty, przemawiają na korzyść prowadzenia konsultacji online?

Pacjenci, którzy do tej pory musieli dojeżdżać na wizyty, mają teraz znacznie łatwiej. Mniej czasu tracą bowiem na dojazd, stanie w korkach, szukanie miejsca parkingowego. Pacjenci z całej Polski mają zatem łatwy dostęp do lekarza. Warto też wspomnieć, że konsultacje online są w pełni legalne, dopuszczalne przez Polskie Towarzystwo Psychiatryczne i Narodowy Fundusz Zdrowia.

A czy w trakcie wizyty online jesteśmy w stanie uzyskać przykładowo receptę?

Tak. Lekarz bada pacjenta, przeprowadza rozmowę – dokładnie taką samą, jak w gabinecie lekarskim. W tym kontekście warto mieć zarezerwowaną pewną prywatność, spokojny kąt, w którym będziemy mogli przeprowadzić rozmowę. Jeśli jednak mamy potrzebę, aby obok nas była osoba, która pomoże nam udzielić niezbędnych informacji, jest to oczywiście możliwe. Po rozmowie stawiana jest diagnoza, proponowana terapia oraz wystawiana ewentualna recepta. Obecnie jest to recepta elektroniczna, która z podpisem elektronicznym lekarza trafia na elektroniczne konto pacjenta. Założenie konta jest bardzo proste, jednak dla osób, które go nie posiadają – lekarz ma możliwość podania pacjentowi numeru recepty. Czterocyfrowy kod przychodzi SMS-em po odbytej wizycie. Do realizacji recepty potrzebny jest PESEL oraz wspomniany kod.

A jak wygląda kwestia innych dokumentów, takich jak zwolnienie lekarskie?

Jak najbardziej możliwe jest ich wystawienie. Jeśli lekarz stwierdzi, że pacjent jest niezdolny do pracy, wystawia zwolnienie. Zwolnienia również wystawiane są elektronicznie, przez platformę ZUS-u. Zwolnienie trafia następnie bezpośrednio do pracodawcy. Jeżeli pracodawca nie ma natomiast założonego tzw. „profilu zaufanego” w ZUS-ie, zwolnienie należy wydrukować. Ja pracuję w ten sposób, że najczęściej drukuję zwolnienie w gabinecie, a pacjent otrzymuje jego skan i przekazuje go pracodawcy.

Czy zaświadczenie niezbędne do wystawienia renty również otrzymujemy od ręki podczas wizyty?

Z tym nie jest już tak prosto, ponieważ w naszym kraju obowiązują obecnie dwa dokumenty w formie elektronicznej, czyli wymienione zwolnienie lekarskie i e-recepta. Pozostałe dokumenty nie są wydawane elektronicznie i obowiązuje tu forma papierowa. Wygląda to więc tak, że lekarz musi własnoręcznie wypisać lub wydrukować taki dokument, podstęplować go – nie istnieje tu bowiem podpis elektroniczny – i wydać pacjentowi. Myślę, że w dobie obecnej izolacji ZUS będzie jednak uznawał także skany dokumentów. Pacjent natomiast niezależnie od tego powinien przesłać dokument do ZUS-u w tradycyjnej papierowej formie. W obecnej sytuacji może być to nieco kłopotliwe. Komisje w ZUS-ie są obecnie zawieszone, co w późniejszym czasie skutkować będzie zapewne opóźnieniem i dużymi kolejkami. Jeśli komuś kończy się obecnie świadczenie rentowe lub rehabilitacyjne, warto jednak spróbować powyższego sposobu.