Powszechne przyczyny prokrastynacji
Przyczyny prokrastynacji często leżą w sferze emocjonalnej. Dotyczą one w dużej mierze osób z niską tolerancją bólu psychicznego. Kiedy takie osoby napotykają na zadanie, które wzbudza w nich negatywne emocje, zastygają i wycofują się, zamiast przyjrzeć się swoim uczuciom i wytyczyć drogę naprzód. To jednak tylko jedna z przyczyn. Poniżej opisujemy 6 innych korzeni prokrastynacji.
Zmęczenie decyzyjne
Jeżeli stale musisz podejmować decyzje, w pewnym momencie mogą zacząć cię odstręczać nawet te bardzo niewielkie wybory. Taka osoba, stojąc przed wyborem pulsometru na siłownię, może zniechęcić się do zakupu, jeśli będzie musiała wybrać między 2 rozmiarami i w efekcie całkowicie z niego zrezygnuje.
Trudności z planowaniem i układaniem listy kolejnych kroków
Na poziomie neurokognitywnym niektórzy ludzie nie są dobrzy w planowaniu procesów składających się z wielu kroków. Ta trudność jest szczególnie widoczna u osób z ADHD, ale istnieje wiele osób bez ADHD z wysokim ilorazem inteligencji, dla których podzielenie złożonego zadania na serię kolejnych kroków jest sporym problemem. Niektórym łatwo przychodzi spojrzenie na zadanie z lotu ptaka, dostrzeżenie poszczególnych kroków i rozpoznanie, gdzie należy zacząć, a dla innych nie jest to takie proste.
Prokrastynacja w związku
Prokrastynacja często powoduje stres w związku, zwłaszcza gdy życie pary jest już ustabilizowane, podejmują oni razem życiowe decyzje i polegają na sobie w kwestiach obowiązków takich jak płacenie rachunków. Jeśli jedna ze stron ma tendencję do prokrastynacji, w związku wystąpić może przeciąganie liny, a co za tym idzie dużo zrzędzenia, żalu, stresu i poczucia braku wsparcia w wykonywaniu zadań wymagających odpowiedzialności od obu stron. Im więcej presji odczuje osoba, która odkłada różne rzeczy na później, tym bardziej może opierać się i odmawiać zrobienia tego, o co jest proszona. To oczywiste, że taka sytuacja może prowadzić do kłótni, ale może prowadzić również do osłabienia bliskości w związku np. jeśli za każdym razem, gdy para spędza razem czas, pojawia się temat znienawidzonej listy rzeczy do zrobienia, partnerzy mogą zacząć się zniechęcać do wspólnego spędzania czasu. Tworzy się błędne koło, w którym występuje coraz więcej uczuć negatywnych i coraz mniej pozytywnych w związku.
Prokrastynacja spowodowana depresją
Kiedy ludzie mają depresję, zwykle odkładają wszystkie rodzaje zadań: proste i trudne, przyjemne i nużące. Doświadczają często nawracających, nękających ich myśli o negatywnym zabarwieniu i tracą wiarę w swoją zdolność do bycia osobami, na których można polegać: dobrymi przyjaciółmi, partnerami, współpracownikami itd.
Prokrastynacja spowodowana lękiem
Jeśli ludzie odkładają na później jakieś zadanie z powodu negatywnych emocji, które ono powoduje, przyczyna może leżeć w lęku/zaburzeniach lękowych. Nawet jeśli powierzchowną przyczyną, dla której ktoś nie chce wykonać zadania, jest to, że jest ono nudne, „nudny” często oznacza w tym przypadku trudny. Inną przyczyną może być rodzaj lęku związany z obawą przed tym, czy osiągniemy wystarczająco dobre wyniki. Osoba, która doświadcza takiego lęku, często przyjmuje perfekcjonistyczne podejście do zadania, co sprawia, że czynność do wykonania staje się większym wyzwaniem, niż to konieczne.
Prokrastynacja związana z kreatywnością
Wiele rodzajów szeroko definiowanej kreatywnej pracy zyskuje na tym, że ludzie zrobią sobie na jakiś czas przerwę od projektu i wrócą do niego ze świeżym spojrzeniem. Czasami możesz osiągnąć ten stan po jednej przespanej nocy, a kiedy indziej wymaga to kilku miesięcy. Ta przerwa może być zarówno prokrastynacją, jak i czymś użytecznym. Nie ma tutaj jasnego podziału. Możesz jednocześnie przeżywać dręczące uczucie, że jest to znak prokrastynacji i rozwinąć kreatywność dzięki tej przerwie. Kiedy ludzie pracują kreatywnie, nie robią tego w mentalnej próżni. Część ich postrzegania jest determinowana przez otaczający ich świat i to, co w danym momencie dzieje się w ich życiu. Życiowe doświadczenia, nawet jeśli są prozaiczne, mogą przywołać inne analogie itd. To również wpływa na to, dlaczego świeże spojrzenie na projekt sprzyja kreatywności.
Kombinacja różnych przyczyn
Na prokrastynację często wpływa więcej czynników niż jeden. Mogą pojawiać się tutaj elementy nawyku takie jak rozpoczęcie pisania raportu do pracy dopiero trzy dni przed terminem. To nie musi być nic złego, jeśli w twoim przypadku to dobrze działa.