[WYWIAD] Trening Umiejętności Społecznych okiem psychologa dziecięcego
W PsychoMedic prowadzimy Trening Umiejętności Społecznych od lat i niezmiennie zachwyca nas, jak dużo dzieci mogą wynieść z tej formy pracy nad sobą. TUSy to ciekawa dla dziecka i przede wszystkim skuteczna forma nauki rozpoznawania i kontrolowania swoich emocji oraz współżycia z innymi. Skorzystać może z nich praktycznie każdy młody człowiek!
Dziś pragniemy pokazać Wam „TUS-y” od środka. Poprosiliśmy mgr Klaudię Steckiewicz-Langer – psychologa z ogromnym doświadczeniem w prowadzeniu tych zajęć – o odpowiedź na pytania, które często zadają sobie Rodzice przed podjęciem decyzji o zapisaniu swoich dzieci do grupy. Gorąco zapraszamy do lektury!
PsychoMedic: W jaki sposób zajęcia TUS mogą pomóc dzieciom, u których nie stwierdzono żadnych zaburzeń rozwojowych? Jakie dzieci szczególnie mogą skorzystać z udziału w zajęciach?
Klaudia Steckiewicz-Langer – psycholog, psychoterapeuta, prowadząca zajęcia TUS: Trening Umiejętności Społecznych polecam praktycznie każdemu dziecku, które przejawia trudności w funkcjonowaniu społecznym. Faktem jest, że to jedna z najczęściej rekomendowanych metod pracy przy zaburzeniach ze spektrum autyzmu, ADHD oraz dla dzieci zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Skorzystać mogą jednak także dzieci, które nie mają żadnej diagnozy, a z różnych powodów doświadczają trudności w funkcjonowaniu w grupie. Są to np. dzieci nieśmiałe, wycofane, „odrzucane przez grupę”. TUSy mogą również okazać się wartościowym doświadczeniem dla tych dzieci, które bywają agresywne względem rówieśników i mają trudności z dostosowaniem się do zasad i norm współżycia społecznego. Podczas zajęć kształtujemy umiejętności prospołeczne, ćwiczymy komunikowanie się, rozwijamy inteligencję emocjonalną. Trening Umiejętności Społecznych pomaga przyswajać zasady i daje narzędzia do radzenia sobie w różnych sytuacjach dnia codziennego. Uczymy też, jak radzić sobie z własnymi emocjami – np. ze złością.
PsychoMedic: Zajęcia TUS są promowane jako „nauka poprzez zabawę”. Jak wyglądają zajęcia? Jakie przykładowe ćwiczenia realizujecie Panie z dziećmi?
KS-L: Każde zajęcia dostosowane są do potrzeb i możliwości konkretnej grupy. Pierwsza część zajęć skupia się wokół rozmów o emocjach. Dzieci uczą się rozpoznawania oraz nazywania przeżywanych przez siebie emocji. Opowiadają o swoich przeżyciach z minionego tygodnia. Dzielą się tym, co było dla nich ważne, mają możliwość powiedzenia, jak się czuły i co myślały. Na pierwszych zajęciach, gdy grupa dopiero się poznaje, poświęcamy ten czas na przedstawienie się i integrację uczestników. Kolejna część zajęć jest poświęcona tzw. tematowi zajęć. Dobór tematów jest zależny od cech uczestników, ich potrzeb oraz poziomu funkcjonowania. Odgrywamy scenki, rysujemy, gramy w gry, ćwiczymy nowe umiejętności przez doświadczenie, pracujemy w grupie, w parach, indywidualnie…
PsychoMedic: W TUSach – jak zwróciła Pani uwagę – biorą udział bardzo różne dzieci. W jaki sposób prowadzi Pani grupę, aby wszystkie dzieci mogły skorzystać z zajęć? Czy dzieci tak różniące się od siebie mogą korzystać ze swoich wzajemnych zasobów?
KS-L: Ta różnorodność uczy otwartości, szacunku do drugiej osoby, tolerancji i zrozumienia potrzeb drugiego człowieka. Dzieciaki czerpią od siebie nawzajem. Pomagają sobie. Dzięki temu, że mają – często odmienne – mocne i słabe strony, mogą dawać z siebie i czerpać od innych jednocześnie. To ich wzmacnia. Widzą, że inne dzieci też borykają się z trudnościami, że nie są same. Uświadamiają sobie potrzebę rozwijania własnych kompetencji społecznych. Zajęcia staram się prowadzić zawsze tak, żeby dzieci oprócz niezwykle ważnej pracy nad świadomością własnej osoby otrzymywały coś jeszcze cenniejszego- zrozumienie i akceptację, a co za tym idzie – wyższą samoocenę i silniejszą motywację wewnętrzną do dalszego działania.
PsychoMedic: W jaki sposób można ocenić, czy wspomniane efekty faktycznie udało się osiągnąć u poszczególnych uczestników grupy? Jakie są metody ewaluacji postępów dziecka w trakcie zajęć?
KS-L: U dzieciaków, które uczestniczyły w zajęciach, można zauważyć przede wszystkim lepsze odczytywanie emocji u siebie i innych. Zauważają, rozumieją i biorą pod uwagę punkt widzenia drugiej osoby. Lepiej współpracują w grupie, radzą sobie ze złością. Trening ułatwia im respektowanie zasad i norm społecznych. To bardzo istotny wyznacznik efekt zajęć TUS, ale wydaje mi się, że najistotniejszym z nich jest zmniejszenie ilości problemów obserwowanych – w domu przez rodziców czy w szkole przez nauczycieli. Polepszają się relacje zarówno z rówieśnikami, jak i dorosłymi. Dzieci lepiej radzą sobie z rozwiązywaniem konfliktów. To właśnie nabycie zdolności radzenia sobie z trudnościami jest największym i najbardziej widocznym efekt zajęć.