Dlaczego nie należy diagnozować się samemu w Internecie?
Diagnoza chorób przez Internet, czyli inaczej mówiąc – na własną rękę, stała się szczególnie popularna w dobie pandemii. Wielu z nas miało wówczas utrudniony dostęp choćby do lekarza pierwszego kontaktu. Nawet, jeśli udało się zarezerwować wizytę, to najczęściej odbywała się zdalnie. Niejeden i niejedna z nas musiała wysłać lekarzowi zdjęcie wysypki czy zaczerwienionego gardła, aby mógł postawić diagnozę. Jeśli wizyty nie udało się zarezerwować, zostawało poszukiwanie w Internecie informacji, jak samemu zdiagnozować chorobę.
Te czasy na szczęście minęły, a kontakt ze specjalistami znowu jest możliwy: w szybkim terminie i stacjonarnie, jeśli pojawia się konieczność wykonania badania fizykalnego. Niestety wiele osób nadal rezygnuje z kontaktu ze specjalistą, gdy staje się to wskazane, i wybiera diagnozowanie się na własną rękę. Koniecznie przeczytaj, dlaczego jest to niebezpieczne – na przykładzie diagnozowania zaburzeń zdrowia psychicznego.
A zatem: dlaczego nie należy diagnozować się samemu w Internecie?
Zaburzenia zdrowia psychicznego przyjmują różne „maski”
Zaburzenia psychiczne czasem objawiają się w sposób, który w ogóle nie nasuwa skojarzenia z danym problemem. Dobrym przykładem jest tu męska depresja, która może się objawiać poprzez objawy typowe dla depresji, ale i poprzez wybuchy gniewu, pracoholizm czy nietypowe objawy somatyczne. W takich sytuacjach podejrzenia bliskich, niezwiązanych zawodowo z ochroną zdrowia psychicznego, nie idą w ogóle w kierunku zaburzeń nastroju – i nie ma w tym nic dziwnego. Utożsamiają zachowanie bliskiej osoby ze stresującym okresem w życiu, „trudnym charakterem” czy z tym, że „z wiekiem tak się robi”. W wielu artykułach na temat depresji nie ma słowa na temat masek, jakie może przywdziewać depresja. Nie oznacza to, że nie należy po takie artykuły sięgać i rozwijać swojej wiedzy. Żaden artykuł dotyczący zdrowia psychicznego nie wyczerpie po prostu swojego tematu.
Jeśli wpiszesz teraz w wyszukiwarkę hasło „jak rozpoznać choroby psychiczne”, z pewnością wyskoczy Ci cała masa wyników i obiecujących tytułów. Pamiętaj jednak, że dostępne w sieci testy siłą rzeczy nie uwzględniają aspektów, które może ocenić tylko psycholog diagnosta lub psychiatra i tylko podczas badania. Testy w Internecie są natomiast dobrym narzędziem przesiewowym i mogą Ci pomóc w podjęciu decyzji o umówieniu wizyty.
Diagnoza chorób przez Internet nie uwzględnia danych z wywiadu
Wywiadu, czyli rozmowy, którą lekarz przeprowadza z Pacjentem na pierwszej wizycie. Badanie psychiatryczne opiera się przede wszystkim (a w wielu przypadkach tylko) właśnie na takiej rozmowie. Nie wymyślono bowiem dotąd badań fizykalnych czy obrazowych, które pozwalałyby stwierdzić lub wykluczyć trudności psychiczne. Lekarz psychiatra bazuje na swojej wiedzy, obserwacji, oraz na przekazanych przez Ciebie informacjach na temat Twoich dolegliwości.
W trakcie wywiadu psychiatra będzie Cię pytał nie tylko o obecność różnego rodzaju objawów, ale i Twoją szeroko pojętą sytuację życiową – m.in. o sytuację rodzinną, wykonywany zawód, poziom stresu w codziennym życiu, choroby występujące w rodzinie, o problemy doświadczane we wcześniejszych latach życia. Dopiero pełen obraz Twojej sytuacji pozwala na rzetelną diagnozę. Rodzaj i liczba doświadczanych przez Ciebie objawów jest tylko jedną z niezbędnych informacji.
Internet nie dobierze Ci optymalnego leczenia
Na podstawie badania psychiatrycznego lekarz może stwierdzić, czy Twoim problemem jest – na przykład – depresja o typowo biologicznym podłożu, którą należy leczyć przede wszystkim farmakologicznie, czy też stany depresyjne będące reakcją na przewlekłą traumę. W tym drugim przypadku być może przepisze Ci leki, ale wiodącą metodą leczenia będzie psychoterapia. To samo zaburzenie może być bowiem leczone na różne sposoby u różnych osób. U jednej będzie chodziło przede wszystkim o farmakologiczne uregulowanie gospodarki chemicznej mózgu, a u drugiej o zaopiekowanie się trudnymi wydarzeniami z przeszłości. U tej drugiej branie leków bez terapii byłoby tylko zaleczaniem objawów. U pierwszej natomiast terapia mogłaby nie przynieść żadnych rezultatów dopóki leki nie złagodziłoby objawów.
Każdy przypadek wymaga indywidualnej oceny, a taka ocena nie jest możliwa na podstawie danych z Internetu.
Nie znasz autora informacji
Tak, jak wspomnieliśmy już wyżej, artykuły i inne materiały mogą być cennym źródłem wiedzy. Jeśli jednak znajdujesz w sieci informację, że diagnoza chorób przez Internet jest możliwa i bezpieczna, a lista, jakie choroby można diagnozować samemu, w zasadzie nie ma końca – możesz się domyślić, że to nieprawdziwe informacje (mamy nadzieję, że tak będzie po lekturze tego tekstu 😊 ).
Często zdarza się jednak, że nieprawdziwe informacje w sieci mają bardziej „subtelny” charakter. Możesz się natknąć na przykład na artykuł odradzający Ci wizytę u psychiatry, gdy czujesz się źle. Ktoś może powoływać się w takim tekście na wiarygodnie brzmiące dane – dajmy na to, że 2/3 pierwszych wizyt u psychiatry kończy się wezwaniem karetki i przewiezieniem Pacjenta do szpitala psychiatrycznego.
Jeśli zajrzysz do podlinkowanego wpisu blogowego, to przekonasz się, że to nieprawda, wręcz absurd. W tym momencie wiesz, że czytasz artykuł na stronie poradni zdrowia psychicznego, napisany przez kogoś „z branży”. Często można się jednak natknąć na teksty, które w rzeczywistości są reklamami innych (bardzo wątpliwych) metod leczenia zaburzeń psychicznych, albo na teksty w postaci wpisów na forach, których autorami są osoby wymyślające niestworzone historie… z nudów.
Dobra informacja jest taka, że odpowiedź na pytanie „jakie choroby można zdiagnozować w domu?” może brzmieć „prawie wszystkie” – ale pod warunkiem, że w domu nie będziesz się diagnozować na własną rękę, tylko skorzystasz z konsultacji psychiatrycznej online. Jeśli zastanawiasz się, gdzie diagnozować choroby w Internecie, to tylko w naszej wirtualnej poradni.