UMÓW SIĘ ONLINE NA WIZYTĘ LUB ZADZWOŃ 799 399 499
Jak dbać o zdrowie psychiczne?
Z artykułu dowiesz się:
- jakie elementy codziennego życia wpływają na zdrowie psychiczne,
- dlaczego zdrowa dieta i aktywność fizyczna są kluczowe dla dobrego samopoczucia,
- jakie są praktyczne sposoby na kontrolowanie poziomu stresu,
- w jaki sposób monitorować swoje emocje i potrzeby,
- jak różnicować potrzeby ciała i umysłu oraz na nie reagować,
- o metodach relaksacji, takich jak trening autogenny,
- jak rozpoznawać i unikać toksycznych relacji,
- dlaczego ważna jest akceptacja siebie w trudnych chwilach,
- gdzie szukać wsparcia w kryzysie psychicznym.
Dbając o zdrowie psychiczne, dbasz o swoją jakość życia. To równie ważne jak zdrowie fizyczne i wymaga regularnej uwagi oraz świadomości swoich potrzeb. Jak skutecznie zadbać o swój dobrostan psychiczny?
„Zdrowie psychiczne jest równie ważne, co fizyczne”, „W zdrowym ciele zdrowy duch”, „Postaw siebie na pierwszym miejscu”. To hasła, które słyszymy w przestrzeni publicznej coraz częściej – ale wiele osób nie wie, jak uczynić je swoją dewizą i jak realnie wprowadzić je w swoje życie. Jak dbać o zdrowie psychiczne?
Stworzyliśmy dla Was program 5 kroków, których wprowadzenie pozwoli na zapobieganie zaburzeniom psychicznym i poprawi Twój dobrostan.
To kroki, których nie sposób wprowadzić w stu procentach na raz. Możesz poświęcić np. jeden miesiąc na przyglądanie się sobie w 1 z tych 5 obszarów. Możesz również spróbować zacząć wprowadzać poniższe nawyki w jednym czasie – ale licząc się z tym, ze początkowo będzie Ci trudno przestawić swój plan dnia i myślenie na nowe tory. Przyglądaj się sobie i regularnie sprawdzaj sam_a ze sobą, jak Ci idzie.
Jak dbać o zdrowie psychiczne?
Zadbaj o zdrową dietę, aktywność fizyczną, optymalną ilość snu
… i nie bój się tych podpunktów 😊 Nie oczekuj od siebie, że – nie rezygnując z innych swoich obowiązków – z dnia na dzień zaczniesz ćwiczyć codziennie po godzinę, zrezygnujesz ze słodyczy i będziesz kłaść się spać o 21:00.
Są alternatywy dla takich nierealistycznych wymagań:
Poświęć jeden wieczór na poczytanie o zasadach racjonalnego żywienia
W Internecie dostępne są kalkulatory zapotrzebowania kalorycznego w zależności od wieku, wagi i poziomu aktywności fizycznej. Możesz również sprawdzić, jakie produkty powinny złożyć się na tę liczbę kalorii na dzień, i co dokładnie kryje się za hasłami „węglowodany”, „cukry złożone” czy „białko”. Nie nakładaj na siebie presji, że masz przestać sięgać po słodycze czy fast-foody. Spróbuj je po prostu nieco ograniczyć.
Wybierz aktywność fizyczną dla siebie. Nie, to nie musi być trening kardio 😊
Choć oczywiście może być, jeśli lubisz taką formę wysiłku! Chodzi o to, że aktywność fizyczna to nie tylko kardio, szybka jazda na rowerze czy fitness – wysiłek fizyczny (i profilaktyka zdrowia psychicznego) to także prace w ogrodzie czy szybki chód. W kolejnym kroku zastanów się, ile realnie możesz poświęcić na nią w tygodniu. Każda aktywność fizyczna jest dobrodziejstwem dla Twojego zdrowia psychicznego. Tym, co je niszczy, jest natomiast nakładanie na siebie nadmiernej presji i brak akceptacji dla swoich porażek czy trudności w osiąganiu celów.
Sprawdź sam_a ze sobą, ile snu potrzebujesz?
Zapotrzebowanie na sen wynosi od 6 do 9 godzin u przeciętnego człowieka dorosłego. Spróbuj zaplanować swoją dobę tak, aby znalazł się w niej czas na potrzebny Ci sen, jak również na czas „wyciszenia” przed snem (chociaż godzinny).
Sprawdź, jak się ma Twoje ciało
Nasze ciało „odruchowo” bierze na siebie nasz stres i emocje – o ile sami nie znajdujemy przestrzeni, aby je zauważyć i zdrowo wyrazić.
Pozbycie się napięcia z ciała wiedzie przede wszystkim przez obserwację siebie – tego, w jakich momentach i w jaki sposób nasze ciało się napina. U niektórych reaguje ono szczególnie intensywnie na złość, u innych np. na sytuacje wbudzające lęk.
Możesz zacząć od poświęcenia 5 minut każdego wieczoru na tzw. skanowanie ciała, czyli sprawdzenie, które jego części są napięte lub odrętwiałe – a następnie poświęcić czas na świadome ich rozluźnianie. Możesz zrobić to sam_a, albo przy wsparciu programów relaksacyjnych, np. treningu autogennego Schulza (znajdziesz go na YouTube).
Emocje i potrzeby – ucz się je dostrzegać i wyrażać
Ten podpunkt łączy się bezpośrednio z poprzednim. Aby nasze ciało nie musiało „dźwigać” tego, z czym sobie nie radzimy, musimy się nauczyć dostrzegać i konfrontować z tym, co jest dla nas trudne.
Z troską o emocje jest podobnie, jak z troską o ciało. Zacznij od powolnego kształtowania w sobie umiejętności zatrzymywania się w biegu i zauważania, co czujesz. Sprawdź również, czy potrafisz nazywać swoje emocje. Nie ma nic wstydliwego w tym, że jeszcze tego nie potrafisz. To zjawisko bardzo częste, zwłaszcza u osób, których rodzicom było trudno zatroszczyć się o ich emocje w dzieciństwie. Aby „nadrobić” tę umiejętność, możesz sięgnąć np. po literaturę samopomocową.
W kolejnym kroku – uwzględniając, że to wymaga czasu i mając dla siebie morze łagodności – ucz się akceptować emocje i nie traktować jako wroga. One przychodzą po to, aby poinformować Cię o tym, co się dzieje w Twoim życiu i czego potrzebujesz. Przykładowo: złość na męża może oznaczać, że nie podoba Ci się sposób, w jaki się do siebie odnosi. Twoją potrzebą jest otrzymywanie od niego szacunku i czułości, a drogą do tego może być szczera rozmowa z mężem.
Regularnie sprawdzaj, czy coś Cię nie „uwiera”
W tym podpunkcie chodzi nie tyle o dostrzeganie swoich emocji, co dokonywanie regularnej „oceny” swojego życia, a dokładniej – tego, czy jest ono takie, jak tego chcesz. Bardzo często się takiej oceny boimy i bardzo często przed nią uciekamy.
Oczywiście nie na wszystko masz wpływ. Są okoliczności, które trzeba po prostu zaakceptować , choć często bywa to ogromnie trudne i wymaga wsparcia psychologa lub w formie psychoterapii. Bardzo wiele aspektów swojego życia możesz jednak kontrolować. Nie zmienisz na przykład tego, jak traktuje pracowników Twój szef albo tego, że przyjaciółka nie radzi sobie z Twoimi sukcesami. Ale może da się zmienić pracę lub ograniczyć relacje, które postrzegasz jako toksyczne?
Dbaj o siebie w kryzysie
Nawet, jeżeli będziesz całkowicie oddany_a temu, aby zdrowo się odżywiać, ćwiczyć, dobrze spać, rozluźniać swoje ciało i dostrzegać swoje emocje – w Twoim życiu będą zdarzały się kryzysy, a nawet dni, w których ciężko będzie wstać Ci z łóżka. Czy potrafisz prosić w takich chwilach o pomoc? Obniżyć wymagania względem siebie? Odciąć się od nadmiaru bodźców?
Przeczytaj także: Jak sobie radzić w kryzysie – tym światowym i tym we własnym życiu? 4 porady
Niektórzy mają zwiększone predyspozycje do zaburzeń zdrowia psychicznego, na przykład z powodu czynników genetycznych. Warto jednak wiedzieć, jak dbać o zdrowie psychiczne – to równoznaczne z wiedzą, jak zapobiegać „chorobom” psychicznym, a precyzyjniej: jak zminimalizować ryzyko, że ujawnią się u Ciebie objawy.
Przeczytaj także: Czym tak naprawdę jest self-care? 3 sposoby na prawdziwe zadbanie o siebie przed jesienią
FAQ
Zdrowie psychiczne wpływa na nasze codzienne funkcjonowanie, relacje z innymi oraz ogólną jakość życia. Dobre samopoczucie psychiczne pozwala lepiej radzić sobie ze stresem, podejmować decyzje i cieszyć się życiem.
Podstawowe kroki to: utrzymanie zdrowej diety, regularna aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu, unikanie używek oraz pielęgnowanie relacji społecznych.
Regularne ćwiczenia fizyczne pomagają redukować stres, poprawiają nastrój poprzez uwalnianie endorfin oraz zwiększają poczucie własnej wartości.
Odpowiednia ilość snu pozwala na regenerację organizmu, poprawia koncentrację i nastrój, a także pomaga w radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami.
Techniki takie jak medytacja, głębokie oddychanie czy joga pomagają w redukcji napięcia i poprawie samopoczucia.
Zbilansowana dieta dostarcza niezbędnych składników odżywczych, które wspierają funkcjonowanie mózgu i wpływają na nastrój.
Używki, takie jak alkohol czy narkotyki, mogą negatywnie wpływać na nastrój, zwiększać uczucie lęku oraz prowadzić do uzależnień.
Objawy takie jak długotrwały smutek, problemy ze snem, utrata zainteresowań czy trudności w codziennym funkcjonowaniu mogą wskazywać na potrzebę konsultacji z psychologiem lub psychiatrą.
Pomoc można uzyskać w poradniach zdrowia psychicznego, u psychologów, psychiatrów oraz poprzez infolinie wsparcia.
Regularne spacery, rozmowy z bliskimi, praktykowanie hobby oraz dbanie o równowagę między pracą a odpoczynkiem mogą znacząco poprawić samopoczucie.