Niezdrowe nawyki ludzkiej psychiki
Czy zmagasz się ze zwątpieniem w samego siebie i zwyczajami, które cię rujnują? Czy chciałbyś czuć się pewniej ze sobą i tym, co masz do zaoferowania? Czy skupiasz się raczej na zadowalaniu innych niż na podążaniu za własnymi marzeniami i życiem najpełniej jak byś mógł? Najlepszym sposobem na poczucie się lepiej względem samego siebie jest zauważenie pewnych psychicznych i emocjonalnych automatycznych nawyków, które nie działają na naszą korzyść. W zamian warto znaleźć sposoby na wykazanie większego współczucia dla samego siebie i wzmacnianie zachowań i myśli afirmujących życie. Ze świadomą uważnością i codziennym skupieniem się na zmianie dotychczasowych nawyków, możesz rozpocząć budowanie nowych, pozytywnych szlaków w swoim mózgu. Mózg zdolny jest do neuroplastyczności, tj. zjawiska zmiany pod wpływem dostarczanych bodźców. Pod wpływem praktykowania nowych sposobów myślenia i zachowania możemy w rzeczywisty sposób zmienić neurony, czyli komórki w mózgu oraz powiązania pomiędzy nimi.
Ten artykuł pokaże ci, jak przerwać błędne koło tych starych autokrytycznych schematów i niszczących zachowań. Jeśli jesteś gotowy na stawienie czoła negatywnym zwyczajom, możesz wyuczyć się poznawczej elastyczności i ustawić sobie nowe zdrowsze granice. W ten sposób wykształcisz w sobie mózg, który jest niejako zaprogramowany na szczęście i sukces. Kontynuuj lekturę, aby przekonać się, jak pokonać bariery wobec poczucia pewności siebie, zadowolenia i satysfakcji z życia.
Poczucie winy
Poczucie winy to emocja, której często uczymy się w dzieciństwie. Zjedz całe jedzenie, w Indiach ludzie głodują albo Zaharowuję się, abyś miał wszystko a ty uważasz, ze masz na co narzekać? Jako dorośli nosimy w sobie wewnętrznie taki przekaz i odczuwamy, że nigdy nie jesteśmy tym, kim powinniśmy być lub że nigdy nie robimy wystarczająco dużo. Emocja poczucia winy może być pomocna w kontekście społecznym, kiedy chroni nas przed celowym krzywdzeniem innych czy złamaniem własnych podstawowych przekonań i wartości. Jednak zbyt wysokie poczucie winy może obezwładniać i wymazywać radość z życia – nie pozwalać na cieszenie się z rezultatów ciężkiej pracy. Jest wiele podtypów poczucia winy, ale badania pokazują, że tylko jeden z nich jest korzystny – ten, który pojawia się w reakcji na zrobienie czegoś jawnie złego. Jeśli okłamałeś kogoś, na kim ci zależy, albo zachowałeś się egoistycznie, złośliwie, wówczas poczucie winy może przynieść motywację do zaprzestania takiego działania i zadośćuczynienia. Pewnie zwiększy to również jakość twoich relacji z ludźmi i pewność siebie. Aby zwalczyć niekorzystne rodzaje poczucia winy, należy zdać sobie sprawę, że same myśli nie krzywdzą innych, robią to dopiero konkretne działania. Warto wyciągnąć wnioski z przeszłych błędów i spróbować poczuć się wartym dobrego losu, jaki oferuje nam życie.
Perfekcjonizm
Czy jesteś swoim największym krytykiem? Czy wszystko, co robisz, nigdy nie jest wystarczająco dobre według twoich zinternalizowanych standardów? Perfekcjonizm może powodować takie zjawiska jak sztywność myślenia, gdzie niemożliwa jest zmiana oczekiwań osoby wobec zmiennej sytuacji. Stąd łatwa droga do ustawicznego wątpienia w swoje poczynania, odkładania spraw wiecznie na później, poczucia bycia ciągle przytłoczonym czy wręcz poddania się w wysiłkach lub nawet ich nie podejmowania. Doniesienia z badań psychologów mówią, że perfekcjoniści są bardziej skłonni do zaburzeń depresyjnych lub lękowych i występuje wśród nich większe prawdopodobieństwo popełnienia samobójstwa, zapadnięcie na ciężko uleczalne choroby takie jest syndrom chronicznego zmęczenia. Jednym słowem perfekcjonizm jest niebezpieczny dla ciała i duszy! Dla perfekcjonisty jego poczucie własnej wartości jest warunkowe. Mogą lubić siebie tylko wówczas, gdy zrobią coś dobrze. Jednak nikt nie jest w stanie robić wszystkiego idealnie przez cały czas. Powszechne jest również poczucie bycia oszustem albo kłamcą, dlatego też perfekcjoniści żyją w ciągłym strachu przed, w ich mniemaniu, byciem odkrytym. Aby zwalczyć perfekcjonizm, pozbądź się myślenia o charakterze powinno się i myślenia czarno-białego. Przyznaj sobie pochwalę za samo spróbowanie i przestań spostrzegać pomyłki jako istne katastrofy. Nadaj swojej pracy limity czasowe na jej wykonanie, ale nie pozwól sobie na nieustanne sprawdzanie jakości. Spróbuj po prostu przyjąć szerszą perspektywę, aby odnaleźć bardziej wyrozumiałe sposoby patrzenia na sprawy.
Życie w żalu
Żal jest negatywnym stanem emocjonalnym/poznawczym, na który składa się obwinianie siebie za niepożądany skutek czegoś, poczucie straty albo cierpienie z powodu tego, co się nie zdarzyło. Można też życzyć sobie, aby cofnąć podjętą decyzję. Jeśli jest możliwość zmiany sytuacji, żal, chociaż bolesny, jest emocją pomocną. Doświadczanie żalu może prowadzić do przemyślenia ponownego okoliczności i podjęcia działań korekcyjnych lub wejścia na potencjalnie inną drogę. W przypadku bycia uzależnionym, żal może być motywatorem do zaprzestania nałogu korzystania ze szkodliwej substancji a życia zdrowiej. Pomimo tego wraz ze zmniejszającą się szansą na zmianę sytuacji, jest większe prawdopodobieństwo, że żal zamieni się w chroniczną ruminację i psychiczne dobijanie się. U ludzi, którzy ustawicznie odtwarzają w głowie stresujące lub upokarzające wydarzenia, obserwuje się zwiększone wydzielanie hormonów stresu, takich jak adrenalina i kortyzol. Niekorzystnie odbija się to na funkcjonowaniu całego organizmu. Aby zwalczyć nadmierny żal, warto zaangażować się w techniki mindfulness, które umożliwią większe skupienie uwagi na teraźniejszości, w myśl słów nauczyciela medytacji J. Kornfield’a: Rodzimy się na nowo każdego dnia. To, co zrobimy dzisiaj, jest najważniejsze.
Porównywanie siebie z innymi
Porównujemy siebie z innymi, a następnie dokonujemy osądu na temat tego, jak bardzo zamożni i odnoszący sukces jesteśmy względem innych. Są to porównywania odgórne (z ludźmi, którym zdaje się wieść lepiej niż nam w kwestii pieniędzy, osiągnieć, wyglądu, itp.) i porównania oddolne (z tymi, którzy są według nas w gorszej sytuacji). Często czujemy się lepiej ze sobą w efekcie porównań oddolnych oraz słabiej nam przez porównania odgórne. Problemem tutaj jest to, że nie wiemy zwykle, co tak naprawdę dzieje się w życiu innych ludzi. Kiedy więc dokonywane jest porównywanie, zestawiane jest nasze własne wewnętrzne poczucie ja z zewnętrznym wizerunkiem kogoś innego. Z neuronauki z kolei dowiedzieliśmy się, iż aktywacja obszarów mózgu odpowiedzialnych za wynagradzanie zachowania pojawia się jako reakcja na subiektywne, relatywnie postrzegane różnice w dobrobycie różnych ludzi, a nie na wartości obiektywne i absolutne. Przykładowo, wiele milionerów z Zatoki Krzemowej w USA czuje się bezwartościowymi, ponieważ uważają, ze nie nadążają za bilionerami w ich sąsiedztwie. Zawsze znajdzie się obszar, w którym ktoś będzie w czymś lepszy od nas – wygląd zewnętrzny, zdolności sportowe czy osiągnięcia zawodowe. Porównywanie nakłada więc na nas ogromne ciśnienie, ponieważ zawsze będziemy różnić się okolicznościami życiowi, które porównujemy. Jeśli mógłbyś sobie pozwolić na osobistego kucharza, coacha i trenera, pewnie miałbyś też ciało gwiazdy filmowej. Niestety, rodzice także często porównują między sobą rodzeństwo, a nakładane przy tym etykietki odbijają się na postrzeganiu dzieci przez samych siebie. Porównania są zwyczajnie zbytnim uproszczeniem tej złożoności zdolności, jakie składają się na każdego z nas jako ludzi. Najlepszym porównaniem, jakiego można dokonać jest świadomość tego, co robi się dzisiaj w zestawieniu tylko ze sobą z przeszłości. Bierze to pod uwagę tylko indywidualne okoliczności i zdolności życiowe.
Zadowalanie innych
Zadowalanie innych jest zachowaniem, które wywodzi się z potrzeby bycia lubianym przez wszystkich i przeceniania opinii innych kosztem własnego czasu, energii i poczucia własnej wartości. Być może miałeś narcystycznych albo emocjonalnie wykorzystujących cię rodziców i wyuczyłeś się, że zadowalanie ich jest metodą na psychologiczne przetrwanie rodziny. Badanie wykazały, że wykorzystywane w ten sposób dzieci są w stanie lepiej rozpoznawać wyrazy złości na twarzy niż dzieci nietraktowane w ten sposób. Na głębokim biologicznym poziomie, twój mózg nastawił swoje okablowanie na zadowalanie innych i wkupianie się w ich łaskę, aby uchronić się przed złością i agresją fizyczną i/lub psychiczną. Zadowalanie innych może również być skutkiem bycia wrażliwym na odrzucenie i próbą uniknięcia tego. Możliwe również, że dorastałaś z rodzicem uzależnionym lub w depresji i nauczyłeś się, że zwracano na ciebie uwagę tylko wtedy, gdy opiekowałeś się rodzicem i zaspokajałeś jego żądania emocjonalne. Zadowalanie innych to nieprawidłowe użycie empatii. Tylko dlatego, że możesz wiedzieć, co czują inni, nie oznacza automatycznie, że masz podjąć odpowiedzialność za ich dobre samopoczucie. Zawsze masz wybór. Dlatego pozbądź się hasła powinienem w kontekście relacji. Pomyśl lepiej o tym, jak dużo stresu i ile twoich zasobów kosztuje ciebie zadowalanie innych, na ile odsuwa cię od twoich własnych celów. Zadowalanie innych może odbić się rykoszetem i sprawić, że zaczniesz żywić urazę wobec innych za złe traktowanie ciebie. Praktykuj zamiast tego stawianie zdrowych granic i asertywne mówienie nie na żądania innych. Nauczysz się stopniowo akceptacji stanu dyskomfortu, a w zamian otrzymasz mniejszy długofalowy poziom stresu. Utrzymuj balans pomiędzy potrzebami swoimi a innych oraz powstrzymaj się przez otaczaniem się wiecznie potrzebującymi wymagającymi wampirami energetycznymi. Naucz się być bardziej wybrednym w otaczaniu się ludźmi, z którymi jesteś blisko.