Czy psychoterapia online jest skuteczna? Odpowiadamy na to i inne pytania na temat zdalnych spotkań z psychologiem
Z terapii online skorzystały już tysiące osób na całym świecie. W minionych latach były to głównie osoby, które decydowały się na zdalną formę spotkań ze względu np. na przebywanie za granicą lub zamieszkiwanie małej miejscowości, gdzie dostęp do specjalistycznej pomocy był ograniczony. Jednak od momentu rozpoczęcia się pandemii wirusa Covid-19, psychoterapia online dla wielu osób stała się jedyną możliwością na podtrzymanie kontaktu z terapeutą – i w niejednym przypadku jest tak do dziś. Doświadczenia zarówno Pacjentów, jak i Specjalistów dowodzą, że spotkania „na kamerce” mogą zdziałać równie dużo dobrego, co te twarzą w twarz. Nie zmienia to jednak faktu, że wiele osób, które szykuje się do podjęcia psychoterapii w formie online, przeżywa dużo całkowicie zrozumiałych obaw. Czy „to” zadziała? Czy to na pewno rozwiązanie dla mnie? Czy są jakieś przeciwwskazania do psychoterapii online? Czy dogadam się w ten sposób z terapeutą? Na te i inne pytania znajdziesz rzetelną odpowiedź w niniejszym wpisie.
Czy psychoterapia online jest skuteczna?
To najczęściej zadawane pytanie odnośnie terapii online. Odpowiedź na nie brzmi: tak! Jest co najmniej tak samo skuteczna, co terapia w gabinecie. Badania skuteczności terapii zdalnej trwają już od 2002 roku, a do dnia dzisiejszego powstały ich dziesiątki – i jednoznacznie wykazały one, że terapia online to pełnowartościowa i skuteczna forma pomocy. Piszemy „co najmniej tak samo skuteczna”, bo na podstawie niektórych z nich pojawiały się nawet doniesienia, że terapia na odległość bywa bardziej skuteczna, co psychoterapia stacjonarna. Statystycznie, Pacjenci korzystający z e-wizyt są również tak samo zadowoleni z odbywanej terapii, co osoby odbywające spotkania w gabinecie, oraz równie długo odczuwają pozytywne skutki psychoterapii już po jej zakończeniu.
To zresztą wnioski, które dotyczą wszelkich zdalnych form pomocy w przypadku problemów ze zdrowiem psychicznym (czyli nie tylko psychoterapii, ale także np. wizyt u psychiatry). Jak dowodzą badania, e-wizyty są bezpieczne i skuteczne nawet dla Pacjentów leczonych z powodu poważnych zaburzeń psychicznych, np. schizofrenii.
Jednocześnie nie ma nic dziwnego w tym, że osoby myślące o podjęciu terapii online miewają wątpliwości związane z tą formą – coraz więcej mówi się w końcu o tym, że w przypadku niektórych specjalizacji lekarskich, e-wizyty są niewystarczające i znowu powinny być zastąpione konsultacjami tradycyjnymi. Wynika to jednak przede wszystkim z tego, że podstawą rozpoznawania wielu chorób jest badanie przedmiotowe (np. stetoskopem), którego nie da się przeprowadzić w trakcie wizyty online. Jednak zarówno w przypadku psychiatry, jak i psychoterapeuty, to rozmowa jest główną metodą określenia problemu Pacjenta oraz udzielenia pomocy w trakcie wizyty. To sprawia, że konsultacje zdalne są w przypadku tych Specjalistów równie skuteczne, co w gabinecie.
Tym, co sprawia, że terapia może się powieść, jest bowiem przede wszystkim wzajemne zaufanie i dobry kontakt słowny pomiędzy psychoterapeutą a Pacjentem (i tego również dowiodły ponad wszelką wątpliwość liczne badania). Psychoterapia powinna się również odbywać w czasie rzeczywistym, tzn. mieć postać rozmowy „na żywo” między Specjalistą a osobą w terapii, a nie np. wymienianych ze sobą wiadomości (skuteczność takiej formy pomocy na dłuższą metę jest bowiem wątpliwa i jeszcze nie została udowodniona). Dotychczasowe osiągnięcia techniki pozwalają jednak na zbudowanie owego kontaktu w czasie rzeczywistym również na odległość – przez Internet, skype, a w ostateczności także przez telefon.
Komu może pomóc terapia psychologiczna online?
Kolejnym pytaniem, które bardzo często zadają sobie osoby myślące o psychoterapii online, jest: „czy to naprawdę może pomóc akurat mi?”. I tutaj dotychczasowe wnioski z badań i doświadczeń terapeutów są bardzo pozytywne. W rzeczywistości, w zdecydowanej większości problemów natury psychicznej, w przypadku których zalecane jest podjęcie psychoterapii, pomóc może psychoterapia online. Depresja, zaburzenia lękowe i/lub przewlekły lęk, tendencja do zamartwiania się, zaburzenia osobowości czy zaburzenia odżywiania się – to tylko niektóre, najczęstsze problemy, które mogą być skutecznie leczone na odległość. Terapia w formie zdalnej jest również efektywna w przypadku osób zgłaszających się z powodu szeroko pojętego kryzysu życiowego. Skorzystać na niej mogą m.in. osoby zmagające się z cierpieniem psychicznym z powodu trudnej sytuacji zawodowej i/lub rodzinnej, rozwodu/problemów w związku, trudności z wychowywaniem dzieci, problemów ze zdrowiem somatycznym oraz te, którym nadal ciężko jest uporać się z konsekwencjami traumatycznych wydarzeń z przeszłości.
Obawy, czy psychoterapia online pomoże akurat mi, są naturalne, bo w końcu każdy z nas zgłasza się do gabinetu psychoterapeuty z unikalnym problemem i historią życia. Faktem jest jednak, że te unikalne zdarzenia i trudności przekładają się na powtarzalne zestawy objawów (np. depresyjne lub lękowe). Te mogą być skutecznie leczone online.
Bardzo rzadkie są sytuacje, w których jedyną bezpieczną i możliwą dla Pacjenta formą pomocy będzie psychoterapia stacjonarna, a niemożliwa jest psychoterapia online. Przeciwwskazania obejmują głównie: nasilone myśli samobójcze wiążące się z realnym zagrożeniem zdrowia i życia osoby w terapii, powtarzające się akty agresji w stosunku do siebie lub innych oraz aktywne stany psychotyczne (np. urojeniowe).
Nie lubię formy online i boję się, że nie będę potrafił/a zaufać w trakcie takich spotkań terapeucie – co zrobić?
Jeśli to jedna z Twoich obaw, to przede wszystkim pamiętaj, że w procesie terapii nie jesteś sam/a! Zadaniem terapeuty w trakcie pierwszych konsultacji jest przede wszystkim zbudowanie w Waszej relacji poczucia bezpieczeństwa oraz komfortowej atmosfery sprzyjającej dzieleniu się nawet najtrudniejszymi, najintymniejszymi sprawami. Każdy Specjalista, który pracuje w naszych poradniach, jest nie tylko absolwentem całościowego szkolenia terapeutycznego (w którym uczy się między innymi, jak nawiązywać dobrą relację z Pacjentem w różnych warunkach), ale też jest po dodatkowym przeszkoleniu z zakresu świadczenia pomocy psychologicznej i psychoterapii online.
Stres przed pierwszymi wizytami u psychoterapeuty jest czymś całkowicie normalnym, także w przypadku stacjonarnej formy spotkań. Możesz jednak mieć pewność, że Specjalista, do którego zgłosiłeś/aś się po pomoc, dołoży wszelkich starań, aby pomóc Ci poczuć się komfortowo i bezpiecznie już od pierwszych minut Waszej pierwszej sesji. Warto też pamiętać, że psychoterapia jest przede wszystkim rozmową o emocjach i tym, co dzieje się wewnątrz nas: możesz więc bez obaw powiedzieć terapeucie na początku rozmowy, że nie czujesz się do końca komfortowo z formą zdalną i boisz się, że może być Ci trudno się otworzyć. To może być bardzo dobry punkt wyjścia do opisania trudności, z powodu których zgłosiłeś/aś się na terapię.
Jak przygotować się do terapii zdalnej?
Najważniejszy punkt przygotowań to oczywiście upewnienie się, że mamy działający sprzęt, przez który połączymy się z terapeutą. Przez nasz PsychoMedicowy system do wideowizyt można połączyć się tylko przez komputer lub laptop z dźwiękiem i kamerką. Spotkanie skype można natomiast odbyć zarówno przez komputer, jak i przez telefon, ale w większości przypadków połączenie się na terapię przez komputer/laptopa może być wygodniejsze. Przed spotkaniem warto także upewnić się, czy w naszym sprzęcie wszystko działa (Internet, system dźwiękowy, kamerka), aby uniknąć dodatkowego stresu spowodowanego trudnościami technicznymi już w trakcie spotkania.
Bardzo ważne jest również, aby zapewnić sobie komfortowe warunki rozmowy – najlepiej jest odbywać terapię w godzinach, gdy w naszym mieszkaniu lub biurze nikogo nie ma (lub przynajmniej w zamkniętym pokoju o dźwiękoszczelnych ścianach). W sytuacji, gdy jest to niemożliwe, Pacjenci często poszukują innych rozwiązań, które także okazują się skuteczne: np. zamykają się na czas terapii z laptopem w samochodzie.
Jeśli denerwujesz się tym, że nie będziesz wiedział/a, jak zacząć rozmowę z psychoterapeutą, pomocne może okazać się spisanie głównych informacji, które chciał/abyś przekazać, na kartce. Nie przejmuj się jednak, jeśli będziesz miał/a trudność z określeniem swojego głównego problemu: terapeuta pomoże Ci powiedzieć to, co najważniejsze, ukierunkowując Cię odpowiednio zadawanymi pytaniami.
Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą terapii online.