Spis treści:
Z artykułu dowiesz się:
- jak psychoterapia online zdobyła popularność i dlaczego jest postrzegana jako wartościowa forma pomocy,
- o doświadczeniach pacjentów, którzy korzystali z terapii zdalnej podczas pandemii i wcześniej,
- jakie obawy mogą towarzyszyć decyzji o podjęciu psychoterapii online i jak sobie z nimi radzić,
- w jaki sposób terapia zdalna jest realizowana i jak przygotować się do sesji online,
- o przeciwwskazaniach do terapii online i sytuacjach, w których lepsza jest terapia tradycyjna,
- czy rozmowy w czasie rzeczywistym są kluczowe w skutecznej psychoterapii,
- jak technologia umożliwia budowanie relacji terapeutycznej na odległość,
- które zaburzenia i problemy można skutecznie leczyć w formie online.
Zdalne sesje terapeutyczne stały się realną alternatywą dla tradycyjnych spotkań w gabinecie. Osoby na całym świecie coraz częściej wybierają tę formę kontaktu z psychologiem. Choć pandemia Covid-19 znacząco wpłynęła na rozwój terapii online, jej efektywność była już wcześniej potwierdzana przez licznych pacjentów i specjalistów. Nasi klienci często pytają: czy terapia online będzie skuteczna również dla mnie? Jakie są jej ograniczenia i zalety? W tym artykule odpowiadamy na te i inne pytania dotyczące zdalnej psychoterapii.
Czy psychoterapia online jest skuteczna?
To najczęściej zadawane pytanie odnośnie terapii online. Odpowiedź na nie brzmi: tak! Jest co najmniej tak samo skuteczna, co terapia w gabinecie. Badania skuteczności terapii zdalnej trwają już od 2002 roku, a do dnia dzisiejszego powstały ich dziesiątki – i jednoznacznie wykazały one, że terapia online to pełnowartościowa i skuteczna forma pomocy. Piszemy „co najmniej tak samo skuteczna”, bo na podstawie niektórych z nich pojawiały się nawet doniesienia, że terapia na odległość bywa bardziej skuteczna, co psychoterapia stacjonarna. Statystycznie, Pacjenci korzystający z e-wizyt są również tak samo zadowoleni z odbywanej terapii, co osoby odbywające spotkania w gabinecie, oraz równie długo odczuwają pozytywne skutki psychoterapii już po jej zakończeniu.
To zresztą wnioski, które dotyczą wszelkich zdalnych form pomocy w przypadku problemów ze zdrowiem psychicznym (czyli nie tylko psychoterapii, ale także np. wizyt u psychiatry). Jak dowodzą badania, e-wizyty są bezpieczne i skuteczne nawet dla Pacjentów leczonych z powodu poważnych zaburzeń psychicznych, np. schizofrenii.
Jednocześnie nie ma nic dziwnego w tym, że osoby myślące o podjęciu terapii online miewają wątpliwości związane z tą formą – coraz więcej mówi się w końcu o tym, że w przypadku niektórych specjalizacji lekarskich, e-wizyty są niewystarczające i znowu powinny być zastąpione konsultacjami tradycyjnymi. Wynika to jednak przede wszystkim z tego, że podstawą rozpoznawania wielu chorób jest badanie przedmiotowe (np. stetoskopem), którego nie da się przeprowadzić w trakcie wizyty online. Jednak zarówno w przypadku psychiatry, jak i psychoterapeuty, to rozmowa jest główną metodą określenia problemu Pacjenta oraz udzielenia pomocy w trakcie wizyty. To sprawia, że konsultacje zdalne są w przypadku tych Specjalistów równie skuteczne, co w gabinecie.
Tym, co sprawia, że terapia może się powieść, jest bowiem przede wszystkim wzajemne zaufanie i dobry kontakt słowny pomiędzy psychoterapeutą a Pacjentem (i tego również dowiodły ponad wszelką wątpliwość liczne badania). Psychoterapia powinna się również odbywać w czasie rzeczywistym, tzn. mieć postać rozmowy „na żywo” między Specjalistą a osobą w terapii, a nie np. wymienianych ze sobą wiadomości (skuteczność takiej formy pomocy na dłuższą metę jest bowiem wątpliwa i jeszcze nie została udowodniona). Dotychczasowe osiągnięcia techniki pozwalają jednak na zbudowanie owego kontaktu w czasie rzeczywistym również na odległość – przez Internet, skype, a w ostateczności także przez telefon.
Komu może pomóc terapia psychologiczna online?
Kolejnym pytaniem, które bardzo często zadają sobie osoby myślące o psychoterapii online, jest: „czy to naprawdę może pomóc akurat mi?”. I tutaj dotychczasowe wnioski z badań i doświadczeń terapeutów są bardzo pozytywne. W rzeczywistości, w zdecydowanej większości problemów natury psychicznej, w przypadku których zalecane jest podjęcie psychoterapii, pomóc może psychoterapia online. Depresja, zaburzenia lękowe i/lub przewlekły lęk, tendencja do zamartwiania się, zaburzenia osobowości czy zaburzenia odżywiania się – to tylko niektóre, najczęstsze problemy, które mogą być skutecznie leczone na odległość. Terapia w formie zdalnej jest również efektywna w przypadku osób zgłaszających się z powodu szeroko pojętego kryzysu życiowego. Skorzystać na niej mogą m.in. osoby zmagające się z cierpieniem psychicznym z powodu trudnej sytuacji zawodowej i/lub rodzinnej, rozwodu/problemów w związku, trudności z wychowywaniem dzieci, problemów ze zdrowiem somatycznym oraz te, którym nadal ciężko jest uporać się z konsekwencjami traumatycznych wydarzeń z przeszłości.
Obawy, czy psychoterapia online pomoże akurat mi, są naturalne, bo w końcu każdy z nas zgłasza się do gabinetu psychoterapeuty z unikalnym problemem i historią życia. Faktem jest jednak, że te unikalne zdarzenia i trudności przekładają się na powtarzalne zestawy objawów (np. depresyjne lub lękowe). Te mogą być skutecznie leczone online.
Bardzo rzadkie są sytuacje, w których jedyną bezpieczną i możliwą dla Pacjenta formą pomocy będzie psychoterapia stacjonarna, a niemożliwa jest psychoterapia online. Przeciwwskazania obejmują głównie: nasilone myśli samobójcze wiążące się z realnym zagrożeniem zdrowia i życia osoby w terapii, powtarzające się akty agresji w stosunku do siebie lub innych oraz aktywne stany psychotyczne (np. urojeniowe).
Nie lubię formy online i boję się, że nie będę potrafił/a zaufać w trakcie takich spotkań terapeucie – co zrobić?
Jeśli to jedna z Twoich obaw, to przede wszystkim pamiętaj, że w procesie terapii nie jesteś sam/a! Zadaniem terapeuty w trakcie pierwszych konsultacji jest przede wszystkim zbudowanie w Waszej relacji poczucia bezpieczeństwa oraz komfortowej atmosfery sprzyjającej dzieleniu się nawet najtrudniejszymi, najintymniejszymi sprawami. Każdy Specjalista, który pracuje w naszych poradniach, jest nie tylko absolwentem całościowego szkolenia terapeutycznego (w którym uczy się między innymi, jak nawiązywać dobrą relację z Pacjentem w różnych warunkach), ale też jest po dodatkowym przeszkoleniu z zakresu świadczenia pomocy psychologicznej i psychoterapii online.
Stres przed pierwszymi wizytami u psychoterapeuty jest czymś całkowicie normalnym, także w przypadku stacjonarnej formy spotkań. Możesz jednak mieć pewność, że Specjalista, do którego zgłosiłeś/aś się po pomoc, dołoży wszelkich starań, aby pomóc Ci poczuć się komfortowo i bezpiecznie już od pierwszych minut Waszej pierwszej sesji. Warto też pamiętać, że psychoterapia jest przede wszystkim rozmową o emocjach i tym, co dzieje się wewnątrz nas: możesz więc bez obaw powiedzieć terapeucie na początku rozmowy, że nie czujesz się do końca komfortowo z formą zdalną i boisz się, że może być Ci trudno się otworzyć. To może być bardzo dobry punkt wyjścia do opisania trudności, z powodu których zgłosiłeś/aś się na terapię.
Jak przygotować się do terapii zdalnej?
Najważniejszy punkt przygotowań to oczywiście upewnienie się, że mamy działający sprzęt, przez który połączymy się z terapeutą. Przez nasz PsychoMedicowy system do wideowizyt można połączyć się tylko przez komputer lub laptop z dźwiękiem i kamerką. Spotkanie skype można natomiast odbyć zarówno przez komputer, jak i przez telefon, ale w większości przypadków połączenie się na terapię przez komputer/laptopa może być wygodniejsze. Przed spotkaniem warto także upewnić się, czy w naszym sprzęcie wszystko działa (Internet, system dźwiękowy, kamerka), aby uniknąć dodatkowego stresu spowodowanego trudnościami technicznymi już w trakcie spotkania.
Bardzo ważne jest również, aby zapewnić sobie komfortowe warunki rozmowy – najlepiej jest odbywać terapię w godzinach, gdy w naszym mieszkaniu lub biurze nikogo nie ma (lub przynajmniej w zamkniętym pokoju o dźwiękoszczelnych ścianach). W sytuacji, gdy jest to niemożliwe, Pacjenci często poszukują innych rozwiązań, które także okazują się skuteczne: np. zamykają się na czas terapii z laptopem w samochodzie.
Jeśli denerwujesz się tym, że nie będziesz wiedział/a, jak zacząć rozmowę z psychoterapeutą, pomocne może okazać się spisanie głównych informacji, które chciał/abyś przekazać, na kartce. Nie przejmuj się jednak, jeśli będziesz miał/a trudność z określeniem swojego głównego problemu: terapeuta pomoże Ci powiedzieć to, co najważniejsze, ukierunkowując Cię odpowiednio zadawanymi pytaniami.
Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą terapii online.
FAQ
Tak, liczne badania potwierdzają, że psychoterapia online jest równie efektywna jak sesje stacjonarne, szczególnie w leczeniu depresji i zaburzeń lękowych.
Terapia online oferuje wygodę, oszczędność czasu oraz możliwość uczestniczenia w sesjach z dowolnego miejsca, co jest korzystne dla osób z ograniczonym dostępem do specjalistów.
Potrzebujesz stabilnego połączenia internetowego, urządzenia z kamerą i mikrofonem oraz cichego, prywatnego miejsca do rozmowy.
Większość osób może skorzystać z terapii online, jednak w przypadkach poważnych zaburzeń psychicznych lub myśli samobójczych zaleca się bezpośredni kontakt z terapeutą.
Upewnij się, że Twoje urządzenie działa poprawnie, znajdź spokojne miejsce na rozmowę i zastanów się nad głównymi kwestiami, które chcesz omówić.
Tak, ważne jest, abyś czuł się swobodnie podczas terapii. Jeśli masz wątpliwości, omów je z obecnym terapeutą lub rozważ zmianę specjalisty.
Standardowa sesja trwa zazwyczaj od 45 do 60 minut, podobnie jak w przypadku terapii stacjonarnej.
Tak, terapeuci są zobowiązani do zachowania poufności, a platformy używane do sesji zapewniają odpowiedni poziom bezpieczeństwa danych.
Częstotliwość sesji zależy od indywidualnych potrzeb, ale zazwyczaj zaleca się spotkania raz w tygodniu dla utrzymania ciągłości terapii.
Tak, niektórzy pacjenci decydują się na hybrydowy model terapii, łącząc sesje online z wizytami w gabinecie, w zależności od potrzeb i możliwości.
