Różnice w terapii krótkoterminowej i długoterminowej

Z artykułu dowiesz się:

• jakie są podstawowe różnice między terapią krótkoterminową a długoterminową,
• w jakich sytuacjach każda z tych form terapii może być najbardziej efektywna,
• jakie cele są najczęściej realizowane w ramach terapii krótkoterminowej oraz długoterminowej,
• jakie kwalifikacje powinni posiadać terapeuci prowadzący te formy terapii,
• czy długość terapii wpływa na jej skuteczność i jak dobrać odpowiednią formę terapii do swoich potrzeb,
• jakie czynniki należy wziąć pod uwagę przy wyborze rodzaju terapii.

Terapie krótkoterminowe oraz długoterminowe w psychoterapii istotnie różnią się pod wieloma względami, w tym wskazaniami, stosowanymi metodami oraz celami, które można osiągnąć w ich trakcie. W tym artykule dokładnie omówimy te różnice, co pozwoli Ci lepiej zrozumieć, która z form terapii może być dla Ciebie odpowiednia.

Terapia krótkoterminowa i długoterminowa – różnice

Wskazania do terapii

Kiedy pomaga terapia krótkoterminowa? Jest ona zalecana osobom, które:

• znajdują się w kryzysie spowodowanym konkretnym wydarzeniem, np. żałobą, rozstaniem;

• doświadczają problemów raczej nie w całym swoim funkcjonowaniu, ale w konkretnych jego obszarach np. asertywności w kontaktach zawodowych;

• nie odczuwają potrzeby pogłębionej psychoterapii „z całego życia” lub czują, że jeszcze nie są na nią gotowe i chcą się zająć wyłącznie teraźniejszymi problemami.

Terapia krótkoterminowa bywa też zalecana w sytuacji poważnego kryzysu psychicznego, który jest zagrożeniem dla zdrowia i życia – i przez to musi być złagodzony jak najszybciej. Może być ona pierwszym etapem leczenia osoby np. z zaburzeniami odżywiania się i krytycznie niską masą ciała lub osoby w kryzysie suicydalnym. Jej celem jest wówczas zmniejszenie nasilenia objawów i zmotywowanie Pacjenta(-ki) do terapii długoterminowej, która będzie miała już na celu wyeliminowanie nie tylko symptomów, ale również przyczyn.

Sytuacje, kiedy pomaga terapia długoterminowa i kiedy jest zalecana, to z kolei m.in.:

• utrwalone cechy osobowości, które są źródłem cierpienia w różnych sferach życia;

• traumatyczne zdarzenia z przeszłości, które Pacjent(ka) wciąż przeżywa, mimo upływu lat;

• różne trudności wynikające z wychowywania się w rodzinie dysfunkcyjnej;

• dystymia – przewlekłe zaburzenie nastroju, choroba afektywna dwubiegunowa i inne.

Cele zakładane w terapii

Bardzo ważne różnice w terapii krótkoterminowej i długoterminowej to te dotyczące celów. Terapia krótkoterminowa skupia się zazwyczaj na „tu i teraz” i dąży się w niej do szybkiej poprawy stanu psychicznego. To oznacza, że nie analizuje się w jej trakcie przeszłości osoby, chyba, że jest to niezbędne, aby osiągnąć jakiś teraźniejszy cel. Terapia krótkoterminowa nie służy jednak przepracowywaniu traum. To proces z założenia trudny i żmudny, wiążący się również czasem z tymczasowym pogorszeniem samopoczucia, po którym dopiero następuje trwała poprawa.

W terapii długoterminowej dąży się przede wszystkim do tego, aby Pacjent(ka) poszerzyła świadomość siebie: swoich zasobów, ograniczeń, ważnych wydarzeń, które miały na nią wpływ. Czasem celem terapii długoterminowej jest wręcz zmiana struktury osobowości, jeżeli jakieś cechy osoby zadają jej cierpienie. Równolegle Pacjent(ka) zdobywa oczywiście narzędzia do radzenia sobie w codziennym życiu.

Terapeut(k)a w terapii długoterminowej poszukuje także utartych mechanizmów postępowania, które w szerszej perspektywie nie służą Pacjentowi(-ce). W terapii krótkoterminowej nie „rusza się ich”, a czasem wręcz wzmacnia, jeśli są pomocne w przejściu przez aktualny, trudny moment w życiu.

Kwalifikacje prowadzącego terapeuty

Różnice w terapii krótkoterminowej i długoterminowej mogą dotyczyć też etapu rozwoju zawodowego terapeuty. Terapia krótkoterminowa zazwyczaj (bo nie zawsze) jest przeznaczona dla osób doświadczających mniej złożonych problemów, niż problemy osób korzystających z terapii długoterminowej. Z tego powodu zdarza się, że psychoterapeuci w trakcie szkolenia nie prowadzą jeszcze terapii długoterminowej dla osób z konkretnymi zaburzeniami zdrowia psychicznego, lecz terapię krótkoterminową dla osób z bardziej doraźnymi trudnościami. Doświadczeni, dyplomowani psychoterapeuci prowadzą zazwyczaj i terapię krótko- i długoterminową.

W PsychoMedic wszyscy psychoterapeuci prowadzą terapie krótkoterminowe i długoterminowe.

Długość terapii a efekty

Jak sama nazwa wskazuje – różnice w terapii krótkoterminowej i długoterminowej obejmują też różnice w czasie jej trwania. To, ile trwa terapia krótkoterminowa, zależy od nurtu, ale co do zasady przewiduje się ją na od 8 do 24 sesji. Z kolei to, ile trwa terapia długoterminowa, jest kwestią znacznie bardziej indywidualną: może ona potrwać od kilku miesięcy do kilku lat.

Należy jednak podkreślić, że długość terapii nie ma przełożenia na efekty, o ile forma terapii – krótko- czy długoterminowa, a także nurt, w jakim jest prowadzona, są dopasowane do potrzeb osoby. Ważne również, aby terapia zakończyła się w momencie, który Pacjent(ka) odczuwa jako odpowiedni, i by cele wyznaczone na początku były zgodne z potrzebami osoby korzystającej z psychoterapii. Jeżeli ktoś przychodzi do terapeuty przepracować swoje trudne dzieciństwo, ale omawia z terapeutą w trakcie sesji, jak radzić sobie ze stresem w pracy – bo obawia się przyznać, że o coś innego mu chodziło – to proces terapeutyczny raczej nie pomoże.

Którą terapię wybrać?

Jeżeli po lekturze tego tekstu wciąż zadajesz sobie pytanie „terapia krótkoterminowa czy długoterminowa?”, to pomocne może być zadanie sobie takich pytań pomocniczych:

• Nad czym dokładnie chcę pracować w terapii? Po czym poznam, że ona działa?

• Ile może potrwać praca nad osiągnięciem takich rezultatów?

• Czy zależy mi bardziej na szybkich, czy długotrwałych efektach?

• Jaka jest moja motywacja do rozpoczęcia terapii? Czy to kryzys i potrzeba pomocy „na już”, czy może decyzja, do której dojrzewałem(-am) miesiącami lub nawet latami?

• Wyobraź sobie swoją sesję psychoterapeutyczną. Jak myślisz – czy odczuwał(a)byś potrzebę mówienia o teraźniejszości, czy raczej o przeszłości?

FAQ