Jak bada psychiatra? Odpowiedzi na najczęstsze pytania

Psychiatria to jedyna dziedzina medycyny, w której diagnozę stawia się przede wszystkim w oparciu o sygnały wysyłane przez psychikę – w drugiej kolejności przez ciało. U internisty czy neurologa możemy spodziewać się badania fizykalnego, u endokrynologa analizowania wyników badania krwi, a u psychiatry… No właśnie, czego? To tekst dla Ciebie, jeśli chcesz wiedzieć, jak bada psychiatra i jakimi metodami się posługuje.

Jak bada psychiatra – na czym polega badanie psychiatryczne?

Narzędzia diagnostyczne psychiatry w większości zawierają się w odpowiednio ukierunkowanej rozmowie – wywiadzie psychiatrycznym.

To, o co pyta psychiatra, to przede wszystkim informacje na temat:

• objawów doświadczanych przez Pacjenta – jakie są, od kiedy występują, które są najbardziej dokuczliwe;

• sytuacji rodzinnej i zawodowej Pacjenta;

• ewentualnych trudności psychicznych z okresu dzieciństwa i młodości;

• zaburzeń psychicznych występujących w bliskiej rodzinie;

• stosowanych używek;

• somatycznego stanu zdrowia – choroby przewlekłe, stosowane leki i suplementy diety.

Bardzo ważne jest, aby badanie psychiatryczne odbywało się w spokojnej i komfortowej dla Pacjenta atmosferze. Dobry psychiatra to taki, który w pierwszej kolejności zadba o to, aby Pacjent poczuł się w jego towarzystwie bezpiecznie, a dopiero w drugiej zajmie się zdobywaniem niezbędnych informacji.

Jakie badania robi psychiatra?

Poza wspomnianym wywiadem psychiatrycznym, psychiatra wykonuje również czasem (zawsze za zgodą Pacjenta) badanie fizykalne. W zależności od sytuacji może być to np. badanie neurologiczne lub pomiar parametrów życiowych. Celem takiego badania jest upewnienie się, czy zdrowiu somatycznemu Pacjenta nic w tym momencie nie zagraża i czy Pacjent może przyjmować leki, które psychiatra planuje przepisać. Psychiatra czasem bada Pacjenta również po to, aby zweryfikować, czy konieczna jest konsultacja z innym specjalistą.

Do listy, jakie badania wykonuje psychiatra, należą także testy przesiewowe. Zazwyczaj mają postać kwestionariuszy pozwalających ocenić natężenie objawów i ogólny stan psychiczny Pacjenta. Skalę depresji Becka stosuje się na przykład do ocenienia stopnia ciężkości epizodu depresyjnego, a test DIVA-5 pozwala określić, czy u danego Pacjenta występują wskazania do diagnozy ADHD.

Badania stosowane w psychiatrii obejmują również testy na obecność alkoholu lub narkotyków we krwi/w wydychanym powietrzu. Jest to jednak rzadkość, praktykowana głównie w szpitalach psychiatrycznych. Wykonuje się je wtedy, gdy z Pacjentem nie da się nawiązać kontaktu, istnieje podejrzenie, że nie mówi prawdy, a jego zdrowie jest w poważnym niebezpieczeństwie, lub gdy podejmuje zachowania zagrażające sobie bądź innym.

Rodzaje badań psychiatrycznych

To, jak diagnozuje psychiatra (jak bada psychiatra), zależy także od celu badania. Gdy Pacjent zgłasza się z powodu pogorszenia ogólnego stanu psychicznego, wywiad będzie nastawiony przede wszystkim na postawienie diagnozy oraz dobranie leków i innych metod terapii do sytuacji i stanu zdrowia osoby. Istnieją też jednak inne okoliczności badania psychiatrycznego, na przykład:

Ciężarna Pacjentka zgłasza się z powodu silnego lęku przed porodem i podejrzenia tokofobii.

W takiej sytuacji jedynym rozwiązaniem może okazać się umożliwienie kobiecie urodzenia dziecka poprzez cesarskie cięcie. Psychiatra może wydać zaświadczenie dla ginekologa-położnika, które jest ważną przesłanką do operacyjnego rozwiązania ciąży. Pytania, jakie zadaje psychiatra, mają wówczas na celu ocenę, czy tokofobia jest zagrożeniem dla przebiegu porodu naturalnego (jest tak bardzo często) i zdrowia psychicznego kobiety w przyszłości.

Pacjent(ka) planuje adopcję dziecka i potrzebuje od psychiatry zaświadczenie o braku przeciwwskazań.

Osoba, która zgłasza się do ośrodka adopcyjnego, aby dać dom porzuconemu albo osieroconemu dziecku, powinna być przede wszystkim emocjonalnie dojrzała, świadoma wagi obowiązków rodzicielskich i trudności, jakie wiążą się z wychowaniem dziecka adoptowanego. Badanie psychiatryczne przed adopcją polega na swobodnej rozmowie na temat motywacji do przysposobienia dziecka i wyobrażenia na temat rodzicielstwa.

Pacjent(ka) planuje operację plastyczną lub chirurgiczne leczenie otyłości (operację bariatryczną), a zaświadczenia wymaga klinika, w której wykonany będzie zabieg.

Takie operacje są bezpieczne dla zdrowia psychicznego pod warunkiem, że Pacjent(ka) ma realistyczne wyobrażenie odnośnie operacji, jest świadoma jej przebiegu i powikłań. W przypadku operacji bariatrycznej ważne jest również, aby osoba była gotowa i zmotywowana do dalszego leczenia otyłości – zabieg zmniejszenia żołądka jest w tym przypadku jedynie początkiem drogi do zdrowia. To będzie się starał wybadać psychiatra podczas konsultacji.

Pacjent(ka) jest w trakcie starania się o pozwolenie na broń.

Procedura uzyskania pozwolenia na broń jest dość skomplikowana. Obejmuje badania z lekarzami różnych specjalności, a także diagnozę u psychologa. W trakcie badania psychiatrycznego nie są w tym przypadku wykonywane żadne specjalne testy; psychiatra pyta o aktualne samopoczucie psychiczne, ewentualne problemy w przeszłości, zdolność do kontroli impulsów, tendencje do uzależnień.

Czy w psychiatrii stosuje się badania laboratoryjne?

Tak, psychiatra może zlecić badania z krwi. Wykonuje się je przede wszystkim wtedy, gdy istnieje podejrzenie, że zły stan psychiczny Pacjenta wynika nie z zaburzeń zdrowia psychicznego, lecz z chorób somatycznych, które dają objawy psychiczne. Szczególnie często dzieje się tak w przypadku zaburzeń gospodarki hormonalnej. Badania kliniczne w psychiatrii są również zalecane, aby wykluczyć przeciwwskazania do stosowanie określonego leku.

Szukasz polecanego psychiatry? Skorzystaj z oferty PsychoMedic – mieścimy się już w większości dużych miast w Polsce, a dla osób z innych zakątków kraju i świata oferujemy wygodne konsultacje psychiatryczne online.