Kiedy iść do psychoterapeuty?

W jakim wieku można i warto zgłosić się do psychoterapeuty? Kiedy iść do psychoterapeuty, a kiedy do innego Specjalisty? To pytania, które pojawiają się często – i choć nie ma na nie jednej odpowiedzi, postaramy się wyjaśnić ogólne zasady dotyczące zgłaszania się na psychoterapię 😊

Czy psychoterapia dzieci i młodzieży ma sens?

Wielu Rodziców nie ma pewności, czy i jaka jest granica wieku, od której dziecko może uczestniczyć w psychoterapii. Warto wiedzieć, że terapia może być poprowadzona już dla dzieci w wieku przedszkolnym – 4 czy 5-latków. Oczywiście psychoterapia kilkuletnich dzieci wygląda inaczej, niż terapia osób dorosłych czy na przykład nastolatków. Opiera się w większości na zabawie, kierowanej przez terapeutę w taki sposób, aby służyła ona odreagowaniu trudnych dla dziecka przeżyć, rozwijaniu umiejętności społecznych i budowaniu zdrowego poczucia własnej wartości. Im dziecko starsze, tym w większym stopniu terapia opierać będzie się na rozmowie i bezpośredniej nauce dostrzegania i wyrażania swoich emocji.

Odrębną kwestią jest to, kiedy z dzieckiem czy kiedy z nastolatkiem do psychologa (psychoterapeuty). Najczęstsze oznaki wskazujące na to, że warto, aby dziecko skonsultował Specjalista od zdrowia psychicznego, to:

• Wizytę u psychoterapeuty dziecięcego zaleca Państwu nauczyciel, psycholog lub lekarz dziecka;
• Niestabilność emocji – dziecko miewa wahania nastroju, jest smutne, drażliwe, zdarza mu się wybuchać złością bez powodu;
• Przejawy agresji w stosunku do siebie (samookaleczenia) lub innych;
• Brak pewności siebie, wycofanie w relacjach społecznych, tendencja do reagowania lękiem na nowe sytuacje;
• Trudności z nauką i trudności z nawiązaniem relacji z grupą rówieśniczą w szkole;
• Sposób zachowania lub zabawy dziecka sugeruje, że może ono doświadczać myśli o śmierci lub samobójstwie (choć myśli samobójcze pojawiają się u większości Pacjentów w wieku nastoletnim, to należy pamiętać, że doświadczają ich niekiedy nawet kilkuletnie dzieci!);
• Sytuacje, gdy dziecko lub nastolatek znajduje się w sytuacji trudnej dla siebie zmiany – np. zmienia szkołę, przeżywa narodziny rodzeństwa lub rozwód rodziców.

Przed umówieniem wizyty warto upewnić się, że wybrany dla dziecka Specjalista jest nie tylko psychologiem, ale i psychoterapeutą dziecięcym, czyli absolwentem 4-letnich studiów podyplomowych.

W jakim wieku iść do psychoterapeuty?

Podobnie, jak w przypadku dzieci, tak i w przypadku osób pełnoletnich nie ma żadnej „granicy”, od której można już zgłosić się do psychoterapeuty osób dorosłych. Można powiedzieć jedynie tyle, że pomoc psychoterapeuty jest przydatna zwłaszcza w takich okresach naszego życia, gdy doświadczamy przełomowych dla siebie zdarzeń. Mogą być to na przykład moment wyprowadzki z domu rodzinnego i rozpoczęcie studiów (zazwyczaj we wczesnej dorosłości), narodziny dziecka czy wyprowadzka dzieci z domu i wiążący się z tym okres „pustego gniazda”, następujący z reguły w wieku średnim. Wsparcie psychoterapeuty może być pomocne także wtedy, gdy doświadczamy zdarzeń traumatycznych, takich jak śmierć bliskiej osoby – bez względu na wiek.

Kiedy do psychoterapeuty, będąc dorosłym?

Jeśli zastanawiasz się nad tym, czy nadszedł już w Twoim przypadku moment, kiedy iść do psychoterapeuty, to znaczy, że tak – to popularne w środowisku psychologicznym powiedzenie. Wiele osób zastanawia się również, czy ich problemy są wystarczające poważne i czy nie będą „zajmować miejsca” tym, którzy „naprawdę cierpią”. W psychoterapii nie ma jednak większych czy mniejszych problemów: wszystko to, co w jakiś sposób jest dla Ciebie trudne i utrudnia Ci funkcjonowanie, jest warte zaopiekowania. Na psychoterapię można zgłosić się zarówno z problemem, który ma zewnętrzne powody (np. trudna sytuacja rodzinna, przebyte w przeszłości wydarzenia, z którymi nadal trudno Ci sobie poradzić) jak i z powodu trudnych emocji czy objawów ze strony psychiki, których źródła nie jesteś w stanie określić.

Po pomoc psychoterapeuty warto zgłosić się między innymi wtedy, gdy:

• Czujesz się samotny/a i chciał/abyś porozmawiać z kimś empatycznym o swoich problemach;
• Doświadczasz obniżonego nastroju, lęku lub innych stanów psychicznych, które Cię niepokoją;
• Potrzebujesz wsparcia w dokonaniu zmiany życiowej (np. w zakończeniu związku); 
• Masz niskie poczucie własnej wartości, kompleksy dotyczące swojego charakteru lub swojego ciała;
• Chciał/abyś rozwijać umiejętności asertywności czy budowania i utrzymywania satysfakcjonujących relacji z innymi ludźmi.

Przeczytaj także:

Jak wybrać psychoterapeutę?

Nurty psychoterapii – jakie są i czym się od siebie różnią?