Predyspozycje na lidera zespołu — jakie cechy powinna mieć osoba zarządzająca ludźmi?
Choć sukces to nie jest równanie matematyczne i nie zawsze da się przewidzieć wynik, to jednak istnieją pewne cechy, które stanowią predyspozycje na lidera zespołu i do dobrego zarządzania ludźmi oraz projektami. Czym powinna się cechować osoba na stanowisku przywódcy?
Fundament bycia liderem
Bez wątpienia fundamentem bycia liderem jest ekstrawersja. Podział na introwersję i ekstrawersję nie jest jednak jednoznaczny. To kontinuum, na którym każdy z nas znajduje się bliżej krańca introwertycznego albo bliżej krańca ekstrawertycznego. Osoby, które są bardziej ekstrawertyczne, cechują się aktywnością, asertywnością, często również towarzyskością. To osoby energiczne, które wśród ludzi czują się jak przysłowiowa ryba w wodzie.
Dlaczego to właśnie ekstrawersja jest fundamentem bycia liderem? Wbrew pozorom nie chodzi o jej potoczną definicję, czyli chęć przebywania z ludźmi. Kiedy rozłoży się ekstrawersję na czynniki pierwsze, zobaczymy, że kryją się za nią dwie bardzo ważne cechy: asertywność i emocje pozytywne. Asertywność sprawia, że osoba na stanowisku lidera potrafi być przebojowa i dominująca społecznie, nie obawia się wyrażać swojego zdania, a także broni swoich granic, kiedy jest to potrzebne. Z kolei wysoki poziom emocji pozytywnych sprawia, że osoba jest pogodna, optymistyczna i częściej ma dobry nastrój. Takie entuzjastyczne podejście do otaczającego świata ma duże znaczenie w kształtowaniu atmosfery pracy przez lidera.
Ekstrawersja to nie wszystko
Bycie osobą ekstrawertyczną sprzyja przywództwu, jednak to jeszcze nie wszystko. W “Wielkiej Piątce”, czyli jednej z najbardziej popularnych teorii osobowości, wyróżnia się jeszcze cztery kluczowe cechy: neurotyczność, ugodowość, sumienność oraz otwartość na doświadczenie. Każda z nich ma znaczenie w kontekście liderowania.
Ważną predyspozycją lidera jest też z pewnością niska neurotyczność, a inaczej mówiąc — wysoka stabilność emocjonalna. Szczególnie ważny w perspektywie neurotyczności jest jej aspekt związany z nadmiernym samokrytycyzmem oraz nadwrażliwością. Lider powinien być odporny na uczucie zakłopotania oraz wstyd w sytuacjach ekspozycji społecznej. To osoba, która często występuje publicznie bądź przed innymi ludźmi, chociażby na zebraniach, dlatego ważne jest, by cechował ją niski samokrytycyzm. Niska nadwrażliwość z kolei to cecha, która sprawia, że lider będzie miał poczucie, że dobrze radzi sobie ze stresem i jest gotów się z nim mierzyć.
Ugodowość to ważna cecha dla lidera — przejawia się w zaufaniu do ludzi, okazywaniu im empatii, przejmowaniu się losami innych osób, zaangażowaniem w pomoc oraz wspieraniem akcji charytatywnych. Dobrze więc, by lider charakteryzował się częścią tych cech, jednak jednocześnie nie powinien być osobą, która podejmuje nieracjonalne i niekorzystne z punktu widzenia firmy decyzje z powodu żywionego współczucia. Niemniej jednak lider powinien pozostawać wrażliwy na emocje i problemy swoich podwładnych.
Dobrze, by lider był sumienny — wykazywał się obowiązkowością, motywacją do realizacji celów oraz poczuciem bycia skutecznym i kompetentnym. W byciu przywódcą pomaga także otwartość na doświadczenie oraz punkty widzenia innych osób. To ważne, by lider, przy zachowaniu swojej asertywności, potrafił doceniać nowe pomysły i chętnie wprowadzał je w życie wraz ze swoim zespołem.
Nowoczesny przywódca — czyli jaki?
Choć najmocniejszą cechą wyznaczającą predyspozycje lidera jest ekstrawersja, to jednak pozostałe cechy osobowości “Wielkiej Piątki” również odgrywają znaczenie. Różnimy się natężeniami tych cech, przez co możliwych jest wiele ich konfiguracji, a co za tym związane — również profili osobowościowych. Jaki profil osobowościowy powinien mieć nowoczesny przywódca?
To osoba, która nie tylko wykazuje postawę otwartą na ludzi i dobrze się czuje podczas wystąpień publicznych, ale jednocześnie potrafi być kategoryczna i stać przy swoim zdaniu. Współczesny lider cechuje się wysoką etyką postępowania, umiejętnością działania pod presją i podejmowania przemyślanych, rozważnych decyzji przy jednoczesnej życzliwości w stosunku do swoich podwładnych. Przywódca potrafi motywować siebie i innych, krok po kroku realizować powierzone zadania i nie tracić przy tym zapału. To także osoba, która w pierwszej kolejności wymaga od siebie i charakteryzuje się samodyscypliną. Bez wątpienia ważna jest również otwartość na nowe idee i pomysły, a przede wszystkim poglądy i wartości współpracowników.
Warto jednak pamiętać, że bycie liderem to nie tylko kwestia predyspozycji osobowościowych, ale także przekonań na temat pracy grupowej czy postaw wobec firmy, projektu i pracowników. Jeśli chcesz sprawdzić swoje predyspozycje osobowościowe związane z przywództwem, możesz skonsultować się z psychologiem-diagnostą.