7 dni w tygodniu

Infolinia 799 399 499

Home#TwojaPsychikaAktualnościBlogTokofobia, czyli lęk przed ciążą i paniczny strach przed porodem. Czy można go pokonać?
Tokofobia, czyli lęk przed ciążą i paniczny strach przed porodem. Czy można go pokonać?

UMÓW SIĘ ONLINE NA WIZYTĘ LUB ZADZWOŃ 799 399 499

Tokofobia, czyli lęk przed ciążą i paniczny strach przed porodem. Czy można go pokonać?

Z artykułu dowiesz się:

  • jakie są przyczyny tokofobii i jakie mogą być jej źródła,
  • jakie skutki może wywołać skrajny lęk przed ciążą i porodem,
  • kiedy lęk przed porodem jest naturalny, a kiedy wymaga interwencji,
  • jak rozpoznawać objawy tokofobii i jak mogą się objawiać,
  • jakie strategie pomogą radzić sobie z lękiem przed ciążą,
  • jak ważna jest rola wsparcia ze strony bliskich i specjalistów,
  • jak terapia może pomóc w przezwyciężeniu tokofobii,
  • czym jest cesarskie cięcie wskazane ze względu na tokofobię.

Tokofobia, czyli paniczny strach przed ciążą i porodem, to problem, z którym można się zmierzyć i go pokonać. Chociaż naturalne obawy przed porodem są powszechne, czasami przybierają formę ekstremalnego lęku, który wpływa na codzienne funkcjonowanie. Jakie kroki można podjąć, by zapanować nad tym lękiem i kiedy warto poszukać profesjonalnej pomocy?

Skąd może brać się lęk przed ciążą i strach przed porodem?

Lęk przed ciążą, jak i lęk przed porodem, ma kilka możliwych źródeł. Jego powody mogą być całkowicie naturalne, jako że ciąża wiąże się z wieloma uciążliwościami i dolegliwościami, a poród jest opisywany jako bolesny przez zdecydowaną większość kobiet. Nad tego rodzaju niepokojem kobiecie z reguły udaje się jednak zapanować, czasem samodzielnie, a czasem przy wsparciu bliskich.

Nasilony strach przed ciążą i strach przed porodem często pojawia się natomiast u Pań, które stykały się z drastycznymi opisami bólu i powikłań przy narodzinach dziecka u swoich matek, sióstr czy przyjaciółek. Lęk przed zajściem w ciążę i późniejszy lęk przed porodem jest również częsty u kobiet, które mają niską samoocenę, nie mają wokół siebie zaufanych osób, które mogłyby im udzielić wsparcia, nie są w stałym związku lub obawiają się, że po urodzeniu dziecka nie dadzą sobie rady finansowo.

Warto też wspomnieć, że obawa przed zajściem w ciążę lub porodem może się pojawić również u kobiet, które mają już jedno biologiczne dziecko (lub nawet więcej). Wówczas podłożem lęku przed ciążą/porodem są najczęściej negatywne doświadczenia przy poprzednim porodzie. Najczęściej są one związane z bardzo silnym bólem porodowym, komplikacjami i powikłaniami medycznymi lub niewłaściwym zachowaniem czy brakiem wsparcia ze strony personelu. Problemy psychiczne w ciąży, w postaci nasilonego lęku, częste są również u kobiet, które doświadczyły poronienia, martwego urodzenia lub napaści na tle seksualnym.

Jak pozbyć się lęku przed ciążą i jak opanować strach przed rozwiązaniem?

Nabieraj dystansu do tego, co słyszysz, czytasz i oglądasz

Opowieści (niekiedy mrożące krew w żyłach) na temat bolesnych porodów zasłyszane od bliskich kobiet, a także sceny w filmach i serialach, mogą zburzyć spokój kobiety i sprzyjać nasilającemu się lękowi. Wiele kobiet, oglądając porody na ekranie i słuchając o porodach znajomych, może dojść do wniosku, że każde narodziny dziecka są doświadczeniem wiążącym się z niebezpieczeństwem i cierpieniem. Ważne, aby zatrzymać te automatyczne myśli i pamiętać, że ciąża i poród to indywidualne doświadczenie każdej kobiety. Niektóre z matek opisują ciążę jako bardzo trudny okres, podczas gdy dla innych był to najlepszy czas w życiu. Dla jednych ból porodowy jest bardzo silny, podczas gdy inne kobiety porównują go do dolegliwości typowych dla pierwszych dni miesiączki. Fakt, że bliska Ci kobieta (a tym bardziej bohaterka obejrzanego filmu czy przeczytanej powieści) cierpiała w okresie ciąży i porodu, w żaden sposób nie jest potwierdzeniem dla Twojego wyobrażenia, że Ciebie będzie wyjątkowo bolało. To zdanie, które warto przypominać sobie w chwilach nasilonego niepokoju. Warto również starać się, na ile tylko jest to możliwe, unikać sensacyjnych historii i stykania się z przerysowanymi obrazami porodów w popkulturze.

Szukaj rzetelnej wiedzy i zadbaj o to, co możesz kontrolować

Dla wielu kobiet pomocne jest również sięgniecie do książek albo rzetelnych źródeł internetowych, aby przypomnieć sobie szkolną wiedzę na temat biologicznych podstaw pracy organizmu w czasie ciąży i porodu. Uświadomienie sobie, że nasz organizm posiada wszelkie niezbędne zasoby do tego, aby wydać na świat dziecko, może być źródłem ulgi. Kobietom ciężarnym, które planują poród naturalny, może również pomóc szczera rozmowa z położną i opracowanie planu na wypadek, gdyby w trakcie porodu doszło do różnego rodzaju komplikacji. Wiele przyszłych Mam bardzo boi się na przykład pęknięcia krocza lub konieczności nacięcia krocza w trakcie porodu. W złagodzeniu stresu może wesprzeć je otwarta rozmowa z położną i ustalenie, co można zrobić, aby zapobiec tego rodzaju powikłaniom. Dodatkowo warto nakreślić osobie, która będzie opiekowała się Tobą w trakcie rodzenia, swoje potrzeby i to, co jest dla Ciebie najistotniejsze w przebiegu porodu: czy jest to np. jak najmniej bólu, czy urodzenie dziecka naturalnie i skierowanie na cesarskie cięcie tylko w sytuacji bezwzględnej konieczności.

Sięgnij po wsparcie

Najlepszym orężem w walce z lękiem zawsze jest wsparcie zaufanych osób. Jeżeli w Twoim otoczeniu są osoby, o których wiesz, że nie będą Cię „straszyć” ciążą czy porodem, poproś ich o rozmowę i opowiedz o swoich obawach. Nawet, jeżeli bliscy nie będą potrafili Ci udzielić żadnej konkretnej rady, to sama możliwość wygadania się i bycia wysłuchaną może być dla Ciebie bardzo wspierająca. Możesz również poszukać w Internecie społeczności i grup dyskusyjnych dla kobiet, które wspierają się w przygotowaniach do pierwszego porodu.

Kiedy lęk przed porodem wymaga pomocy ze strony Specjalisty?

W sytuacji, gdy lęk przed ciążą prowadzi do odwlekania decyzji o rodzicielstwie mimo pragnienia posiadania dziecka, dominuje w myślach kobiety i wpływa na jej decyzje – jest to moment do szukania specjalistycznej pomocy.

Tokofobia – co to?

Po pomoc należy sięgnąć również w sytuacji, gdy paniczny strach przed porodem prowadzi u kobiety do przeżywania ciągłego niepokoju, powraca w koszmarach sennych, wywołuje problemy z koncentracją lub objawy ze strony ciała (bóle brzucha, wymioty i inne). Strach przed porodem może bowiem przybrać formę pełnoobjawowej fobii, nazywanej tokofobią.

Skuteczną metodą terapii w przypadku lęku przed ciążą i niektórych przypadków tokofobii jest psychoterapia. Spotkania z terapeutą dostarczają wsparcia emocjonalnego, przygotowują do wejścia w rolę matki, a także pomagają dotrzeć do przyczyn swojego lęku i uczą, jak sobie z nim radzić.

W sytuacji, gdy objawy tokofobii są nasilone i/lub występują u kobiety na końcowym etapie ciąży, jedynym rozwiązaniem może okazać się wizyta u lekarza psychiatry, który wystawi ciężarnej zaświadczenie o rozpoznaniu tokofobii, ze wskazaniem do cięcia cesarskiego. Tokofobia może bowiem prowadzić do niezamierzonego braku współpracy z personelem medycznym i sprzyjać wystąpieniu różnych komplikacji w trakcie porodu naturalnego. Taki dokument jest dla ginekologa-położnika ważną przesłanką do skierowania kobiety na poród przez cesarskie cięcie.

FAQ

Czym jest tokofobia?

Tokofobia to intensywny, irracjonalny lęk przed ciążą i porodem, który może prowadzić do unikania ciąży lub silnego niepokoju w jej trakcie.

Jakie są objawy tokofobii?

Objawy tokofobii obejmują silny niepokój, ataki paniki, koszmary senne związane z porodem, unikanie tematów związanych z ciążą oraz fizyczne dolegliwości, takie jak bóle brzucha czy napięcie mięśni.

Jakie są przyczyny tokofobii?

Przyczyny tokofobii mogą być różnorodne, w tym wcześniejsze traumatyczne doświadczenia związane z porodem, lęk przed bólem, brak wsparcia społecznego, a także niepokojące opowieści o porodach zasłyszane od innych kobiet.

Jakie są skutki tokofobii?

Tokofobia może prowadzić do unikania ciąży, wyboru cesarskiego cięcia bez wskazań medycznych, a także do problemów emocjonalnych, takich jak depresja czy zaburzenia lękowe. Kobiety z tokofobią mogą doświadczać silnego lęku przed porodem, który może utrudniać podjęcie decyzji o planowaniu rodziny. 
Długotrwały stres związany z tą fobią może także prowadzić do obniżenia jakości życia, zaburzeń snu, a także trudności w relacjach interpersonalnych. W skrajnych przypadkach, tokofobia może wpłynąć na samoocenę i poczucie bezpieczeństwa.

Jak leczy się tokofobię?

Leczenie tokofobii zazwyczaj obejmuje psychoterapię, zwłaszcza terapię poznawczo-behawioralną, która pomaga zmieniać negatywne myśli i przekonania związane z porodem. W niektórych przypadkach stosuje się również farmakoterapię.

Czy tokofobia może wpłynąć na decyzję o sposobie porodu?

Tak, w przypadkach silnej tokofobii lekarz psychiatra może wystawić zaświadczenie, które jest podstawą do przeprowadzenia cesarskiego cięcia ze wskazań psychologicznych

Czy tokofobia dotyczy tylko kobiet w ciąży?

Nie, tokofobia może dotyczyć również kobiet, które nie są w ciąży, ale odczuwają intensywny lęk przed możliwością zajścia w ciążę i porodem w przyszłości.

Jakie techniki samopomocy mogą pomóc w radzeniu sobie z tokofobią?

Techniki relaksacyjne, takie jak ćwiczenia oddechowe, medytacja czy joga, mogą pomóc w redukcji lęku. Ważne jest również zdobywanie rzetelnej wiedzy na temat ciąży i porodu oraz unikanie negatywnych opowieści i obrazów związanych z tymi tematami.

Informacje o Autorze

O autorze
dr n.med. Katarzyna Niewińska - kierowniczka Sieci Klinik PsychoMedic.pl jest doktorem nauk medycznych w dziedzinie psychiatrii dorosłych, specjalistką w zakresie psychologii klinicznej i psychoterapeutką z blisko 20-letnim doświadczeniem zawodowym. Ukończyła studia wyższe z zakresu psychologii i marketingu oraz liczne kierunki studiów podyplomowych: m.in. kurs specjalizacyjny z zakresu psychologii klinicznej (zwieńczony egzaminem zdanym z wyróżnieniem), renomowaną szkołę psychoterapii w Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz seksuologię w Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego. Zrealizowała grant naukowy i obroniła rozprawę doktorską w Instytucie Psychiatrii i Neurologii (IPiN) w Warszawie. Posiada wieloletnie doświadczenie naukowe, kliniczne i zarządcze - m.in. jako kierownik studiów na kierunku psychodietetyka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz jako terapeutka w Klinice Nerwic i Zaburzeń Osobowości IPiN czy Fundacji ASLAN. Jest autorką publikacji naukowych dotyczących m.in. problematyki przemocy, terapii grupowej i trudności młodych ludzi - w tym współautorką uznanej książki “Psychodrama w psychoterapii” (wydanej w 2011 roku nakładem Gdańskiego Wydawnictwa Psychologicznego), a także autorką kilkuset artykułów popularyzujących wiedzę psychologiczno-psychiatryczną. Specjalizuje się w psychoterapii dla dorosłych, par, rodzin i młodzieży.

Skontaktuj się z nami
☎ 799 399 499 | facebook.com/poradniapsychomedic | instagram.com/psychomedic.pl/

Więcej: Katarzyna Niewińska - Psychoterapeuta Warszawa - PsychoMedic.pl

Najszybsze terminy wizyt - na dziś lub jutro