Terapia grupowa i indywidualna – sprawdź, która będzie lepsza dla Ciebie
Terapia grupowa istnieje już od blisko 100 lat, ale wciąż wiele osób podchodzi do niej z rezerwą. Można spotkać się z opiniami, że to terapia „klasy B”, która nie może się równać indywidualnej opiece terapeuty. W rzeczywistości – w wielu przypadkach – terapia grupowa może przynieść Pacjentowi więcej korzyści, niż praca indywidualna. Przeczytaj, na czym polega terapia grupowa i indywidualna, i która z tych form pomocy będzie bardziej dopasowana do Twoich potrzeb.
Terapia grupowa i indywidualna – różnice i podobieństwa
Podobieństwa
Terapia grupowa i indywidualna mają przede wszystkim ten sam cel. Jest nim podniesienie jakości funkcjonowania Pacjenta(-ki) w tych obszarach, w których widzi on/a trudności i pole do poprawy. Ważnymi elementami każdej terapii jest zrozumienie mechanizmów swojego myślenia i postępowania, modyfikacja nieadaptacyjnych przekonań i zachowań, a także korektywne doświadczenie emocjonalne. To ostatnie to doświadczenie bliskiej relacji z terapeutą i powrót do traumatycznych zdarzeń, ale w bezpiecznych warunkach i w obecności terapeuty, którego troska i zrozumienie sprawia, że dane wspomnienie ulega w naszym umyśle pewnej transformacji. Przestaje mieć też tak duży wpływ na nasze życie.
Terapia grupowa, podobnie jak indywidualna, może być również prowadzona w różnych nurtach. Nurt to sposób prowadzenia terapii, na który składa się zbiór założeń i technik terapeutycznych specyficznych dla danego podejścia.
Co bardzo ważne – efekty terapii indywidualnej i grupowej są na bardzo podobnym poziomie. Badania wskazują, że istotną poprawę można zauważyć nawet u 85% Pacjentów uczestniczących w sesjach grupowych. Nie da się więc stwierdzić, co jest lepsze, bo obydwie metody mają podobną skuteczność. Różnią się jednak od siebie przebiegiem sesji i tym, co najbardziej leczy.
Różnice
W terapii indywidualnej kluczowa jest dobra relacja z prowadzącym psychoterapeutą, a w grupowej – relacje z pozostałymi Uczestnikami.
Dzięki udziałowi w sesjach grupowych możesz wiele dowiedzieć się o tym, jak funkcjonujesz wśród ludzi: jaką rolę i postawę przyjmujesz w kontaktach z innymi, jak Cię odbierają, jak Twoje trudności mogą wpływać na budowanie relacji (to ostatnie jest też oczywiście możliwe w terapii indywidualnej). Dzieje się to poprzez jasne informacje zwrotne, których udzielają sobie Uczestnicy. Terapeuta ma tutaj mniejszą rolę. Przede wszystkim uważnie przygląda się temu, co dzieje się na grupie, komentuje spostrzeżenia i interpretuje treści wnoszone przez poszczególne osoby, zachęca do otwartego dzielenia się z pozostałymi swoimi przeżyciami. Jest przewodnikiem, który kieruje grupę na odpowiednie tory, ale jednocześnie w dużej mierze daje jej wolną rękę.
Na sesjach terapii grupowej masz szansę w pewnym sensie doświadczyć tego, co w świecie rzeczywistym.
Wiele osób mówi o tym, że byli znacznie bardziej skłonni przyjąć interpretacje czy odczucia relacjonowane przez Uczestników, niż słowa terapeuty. Wynika to zapewne z tego, że dla niektórych gabinet terapeutyczny jest w pewnym sensie alternatywnym światem, a zachowanie terapeuty istotnie odbiega od tego reprezentowanego przez ludzi z otoczenia Pacjenta(-ki). Uczestnicy grupy reagują na wnoszone przez Ciebie treści w sposób autentyczny i udzielają bezpośrednich informacji zwrotnych. Zdarza się, że bez ogródek mówią coś, co jest trudne, ale jednocześnie wartościowe dla drugiej osoby.
Na terapii grupowej możesz poczuć się częścią wspólnoty i poznać osoby przeżywające bardzo podobne trudności do Twoich.
Wiele spośród osób, które trafiają na terapię, ma poczucie, że mają w sobie jakiś defekt i/lub przeżywają głęboki wstyd z powodu tego, co im się przydarzyło – wierząc, że tylko oni mają takie doświadczenia. Na terapii grupowej odkrywają, że są osoby, które odnoszą się do nich ze zrozumieniem, współczują im i sami przeżyli coś w jakimś sensie podobnego. To daje poczucie ogromnej ulgi i pozwala na przeżycie swoistego katharsis. Na sesjach terapii grupowej przepracowuje się swoje problemy nie tylko w trakcie opowiadania o nich, ale również podczas słuchania historii innych Uczestników i odnoszenia ich do swojego życia.
Należy tu podkreślić, że istnieją też takie czynniki leczące, których dostarcza w większym stopniu terapia indywidualna, a grupowa w ograniczonym.
W terapii indywidualnej możesz doświadczyć bliskiej, pełnej ciepła i troski i relacji z terapeutą, co jest szczególnie ważne dla osób mających trudne relacje z rodzicami. W trakcie sesji daje Ci 100% swojej uwagi. Jest także w stanie spojrzeć na Twoje problemy z perspektywy neutralnej osoby postronnej, co czasami jest bardziej przydatne, niż spostrzeżenia osób niebędących specjalistami zdrowia psychicznego, patrzących subiektywnie na to, o czym mówisz.
Decyzja, którą terapię wybrać – indywidualną czy grupową, powinna być podyktowana przede wszystkim Twoim aktualnym stanem psychicznym i potrzebami.
Terapia indywidualna i grupowa. Wskazania dla Pacjentów
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, dla kogo terapia indywidualna, a dla kogo grupowa. Przy wyborze zazwyczaj bierze się jednak pod uwagę takie czynniki, jak:
Czy stan psychiczny Pacjenta(-ki) jest stabilny?
Udział w terapii grupowej może nie być najlepszym rozwiązaniem dla osoby z aktywnymi myślami samobójczymi, w ciężkiej depresji lub w silnym kryzysie psychicznym innego rodzaju. Taki Pacjent(ka) może zwyczajnie nie mieć siły na zaangażowanie się w intensywny proces grupowy i bardziej potrzebować pełnej uwagi oraz troski na psychoterapii indywidualnej.
Jakie są potrzeby i cele Pacjenta(-ki) w terapii?
Terapia grupowa jest zalecana zwłaszcza osobom, które czują się bardzo osamotnione w swoich problemach i/lub ich trudności są związane z relacjami interpersonalnymi. Sesje grupowe są idealnym miejscem do ćwiczenia nowego stylu funkcjonowania w związkach przyjacielskich, rodzinnych czy romantycznych. Jeżeli osoba zgłasza się na terapię z innymi potrzebami, lepszym rozwiązaniem może być (choć nie musi) terapia indywidualna. Dołączenie do grupy terapeutycznej zawsze poprzedza konsultacja z prowadzącym terapeutą, w trakcie której można wspólnie zastanowić się, które rozwiązanie będzie optymalne.
Czy Pacjent(ka) jest gotowy(-a) na tak intensywny kontakt z innymi ludźmi?
Terapia grupowa może przynieść świetne efekty w przypadku Pacjentów, których trudności interpersonalne wynikają z fobii społecznej czy zaburzeń osobowości. Jednocześnie są to osoby, które na początkowym etapie leczenia bywają bardzo wrażliwe na krytykę i szybko wycofujące się w obliczu trudności w relacji. W takiej sytuacji warto czasem zadać sobie nie tyle pytanie „jaka terapia jest dla mnie”, a „kiedy psychoterapia grupowa, a kiedy indywidualna – na jakim etapie mojej pracy nad sobą”. Można np. najpierw odbyć indywidualną terapię krótkoterminową, a potem dołączyć do grupy.
Czy można łączyć terapię indywidualną z grupową?
Wszystko zależy od zasad ustalonych przez prowadzącego/prowadzących grupę, ale w warunkach ambulatoryjnych zazwyczaj nie jest to zalecane. Wynika to głównie z asymetrii, jaką charakteryzuje się psychoterapia indywidualna, a grupowa nie. Chodzi o to, że na terapii indywidualnej to Pacjent mówi przez zdecydowaną większość czasu – i siłą rzeczy dzieli się większością swoich emocji, wewnętrznych przeżyć czy wspomnień, które zadają ból. To sprawia, że wieloma treściami może nie chcieć lub nie potrzebować już dzielić się z grupą i tym samym nie dać jej czegoś ważnego. Terapia jest poza tym procesem, w który trzeba włożyć sporo energii psychicznej, i może nie starczyć jej na dwie naraz. Są jednak wyjątki i zdarza się, że Pacjentowi zaleca się terapię grupową równolegle do indywidualnej w trybie ambulatoryjnym.
Proces indywidualny i grupowy częściej łączy się podczas pobytu w szpitalu. Decyzje odnośnie planu leczenia każdego Pacjenta podejmuje tam zespół lekarzy, pielęgniarek i psychologów-psychoterapeutów. Często decydują się na połączenie dwóch metod w przypadku danego Pacjenta(-ki), aby mógł wynieść z hospitalizacji jak najwięcej w jak najkrótszym czasie.