Jak wygląda diagnoza ADHD u dorosłych?
Jesteśmy wiodącym ośrodkiem diagnostyki zaburzeń neurorozwojowych w kraju. Diagnozy w kierunku ADHD i spektrum autyzmu – ASD u dorosłych są u nas realizowane w oparciu o autorski model diagnozy, który stworzyliśmy na bazie ogólnoświatowych standardów medycznych. Ważnym filarem naszej działalności jest także psychoedukacja na temat zaburzeń neurorozwojowych. Na naszej stronie znajdziesz liczne artykuły z informacjami na temat wskazań do diagnozy, przebiegu badań psychologicznych i późniejszej terapii. Dziś odpowiadamy na najczęściej powtarzające się pytania I wątpliwości odnośnie ADHD.
Czy diagnoza ADHD osób dorosłych zawsze wymaga przeprowadzenia wielu badań?
Nie, co do zasady nie jest to konieczne. Podstawowym narzędziem w diagnozie ADHD – jak w diagnostyce wielu innych nieprawidłowości rozwojowo-psychicznych – jest zebranie wywiadu klinicznego. Oparcie diagnozy wyłącznie na wywiadzie wiąże się jednak z pułapką. Łatwo jest się wtedy skupić tylko na jednej hipotezie diagnostycznej i nie przeprowadzić rzetelnej diagnozy różnicowej. Diagnoza różnicowa to proces mający na celu zweryfikowanie, czy źródłem problemów danej osoby, utożsamianych wstępnie np. z ADHD, nie jest jednak inne zaburzenie zdrowia psychicznego.
Co dostaniesz w ramach diagnozy w PsychoMedic?
Na pakiet diagnostyczny składa się szeroki panel badań – wywiad ogólny, wywiad ukierunkowany na diagnozę ADHD, badania neuropsychologiczne. Dokładny przebieg diagnozy i rodzaje wykorzystywanych testów są zależne od indywidualnej sytuacji Pacjenta(-ki) oraz oceny klinicysty. Każda diagnoza w naszych poradniach jest realizowana przez zespół, w skład którego wchodzą psycholog oraz psychiatra. Pakiet uwzględnia nie tylko niezbędne minimum, ale również aspekty wspierające rzetelną diagnozę różnicową.
Pamiętaj! Jeśli nie jesteś zadowolony(-a) z jakości naszych usług, zawsze możesz zgłosić swoje wątpliwości, które są rozstrzygane przez nasze specjalistki sprawujące opiekę nad diagnostami. Pracujemy według wyznaczonych przez nie standardów i pod ich opieką merytoryczną. Każdy proces diagnostyczny może zostać dodatkowo zweryfikowany.
Dlaczego diagnoza różnicowa w diagnozie ADHD u osób dorosłych jest tak ważna?
Jeżeli osoba badana jest osobą dorosłą, oznacza to, że na przestrzeni jej życia wystąpiło wiele procesów kształtujących jej sposób funkcjonowania, radzenia sobie z sytuacjami trudnymi, funkcjonowania w różnych rolach społecznych. Dlatego kluczowa jest tutaj diagnoza różnicowa, która umożliwia precyzyjne wskazanie tła, na jakim występują trudności, a tym samym – dobranie adekwatnych sposobów pomagania / oddziaływania.
Pamiętajmy, że u osoby dorosłej są już, w większości, ukształtowane mechanizmy osobowości, które mogą stanowić tło dla przeżywanych trudności. Może być również tak, że wyjściowe trudności poskutkowały ukształtowaniem się aktualnych, nieprawidłowych sposobów funkcjonowania. Kluczowe zdaje się być to, co aktualnie jest dominującym problemem Osoby Badanej. To powinno być podstawą do dobrania odpowiednich oddziaływań wspomagających i leczących.
Trzeba dodać, że na przestrzeni życia mogło wystąpić wiele innych czynników, które fałszują obraz kliniczny. Sam wywiad diagnostyczny może sugerować, że źródło problemów leży w ADHD, ale inne badania mogą zasugerować inny kierunek diagnozy. Dlatego, kiedy tylko jest to możliwe, staramy się zebrać wywiad nie tylko od dorosłej osoby z ADHD, ale także od jej najbliższych. Informacje przekazane przez rodziców, którzy mają obraz funkcjonowania osoby na różnych etapach jej życia, mogą mieć bardzo dużą wartość diagnostyczną.
Każdy z nas, doświadczając różnych trudności, poszukuje rozstrzygnięcia ich przyczyny. Niekiedy pragniemy, by to rozstrzygnięcie było proste, szybkie i łatwo korygowalne. Autoanaliza retrospektywna – czyli informacje na temat naszego przeszłego życia, jakie podajemy diagnoście – może być wówczas przez nas nieintencjonalnie zafałszowana. Nie ma w tym nic dziwnego, i dlatego właśnie to na barkach diagnosty leży rozstrzygnięcie i wskazanie prawidłowego tła doświadczanych trudności. Dobrem najwyższym każdego diagnosty powinno być bowiem postawienie prawidłowej diagnozy po to, by jak najlepiej móc pomóc Pacjentowi(-ce).
Przyczyn w obrębie zaburzeń koncentracji, niesatysfakcjonującej motywacji, pewnych nieprawidłowości w reakcjach i ogólnym funkcjonowaniu może być wiele. Osoba badana nie musi być ich świadoma. Dlatego tak ważne jest, by diagnoza różnicowa była komplementarna i rzetelnie przeprowadzona.
Czy badania neuropsychologiczne są niezbędne?
Przeprowadzenie badań neuropsychologicznych nie jest kluczowe, jednak bardzo istotne. Te badania wskazują jasno na obszary, w których osoby z ADHD ujawniają trudności w odniesieniu do osób bez tego rozpoznania. Można tu przytoczyć pewne porównanie – w sytuacji, gdy Pacjent(ka) doświadcza epizodów padaczki, mimo że obraz kliniczny wydaje się być jasny, zawsze zalecane jest badanie czynnościowe mózgu – EEG. Gdy jasne wydaje się, że osoba jest niedożywiona, wciąż zalecane jest badanie morfologii krwi. Gdy mamy do czynienia z funkcjonalnymi objawami uszkodzenia w obrębie OUN, wykonanie badania neuroobrazowego (tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego głowy) wydaje się być naturalne. Podobnie jest w przypadku diagnozy ADHD u dorosłych w kontekście diagnozy neuropsychologicznej. Mimo że nie ma jednoznacznych wyników, które wskazują w badaniu neuropsychologicznym na objawy ADHD i nie może ono stanowić jedynej podstawy do diagnozy, to właśnie jego wyniki stanowią istotny i uzupełniający element procesu diagnostycznego. Dzięki temu badaniu jesteśmy w stanie wskazać na trudności Pacjenta(-ki) w obszarze poznawczym, ich nasilenie i wskazania do dalszego leczenia/terapii. Diagnoza psychiatryczna i psychologiczna nigdy nie powinna opierać się na pojedynczych, izolowanych obszarach. Powinna uwzględniać jak najszerszy zakres danych, który nie tylko pozwala na postawienie adekwatnej diagnozy, ale przede wszystkim – na dobranie odpowiednich oddziaływań terapeutycznych.
Proszę wyobrazić sobie sytuację, w której osoba badana w procesie diagnostycznym przez 1 czy 2 godziny, w trakcie wykonywania wielu testów, jest w stanie zmobilizować się w taki sposób, który pozwala jej na bezbłędne wykonanie prób z kręgu diagnozy neuropsychologicznej. Może to oznaczać, że tłem doświadczanych trudności a) nie są zaburzenia neurorozwojowe lub b) zaburzenia neurorozwojowe nie są kluczowe w odniesieniu do przeżywanych trudności. Taka informacja pozwoli diagnoście ustalić, jakie metody leczenia powinny być wdrożone w pierwszej kolejności.
Czy farmakoterapia pierwszego rzutu zawsze rozwiązuje wszystkie problemy?
Prawidłowo przeprowadzona, kompleksowa diagnoza pozwala wyodrębnić kluczowe trudności Pacjenta(-ki). Jeśli nie ma problemów współistniejących, leczenie farmakologiczne pierwszego rzutu może być jak najbardziej pomocne i właściwe. W leczeniu należy jednak zawsze uwzględnić wszystkie trudności osoby. Farmakoterapia, choć często konieczna, może być obciążająca dla osoby, która zmaga się ze schorzeniami współistniejącymi. Tak ważne jest więc, by dobrać ją w sposób adekwatny i prawidłowy. Osoby rozważające rozpoczęcie farmakoterapii mogą być jednak dobrej myśli: psychostymulanty, czyli leki pierwszego wyboru w terapii ADHD, są środkami bezpiecznymi i dobrze przebadanymi.
Pamiętajmy jednak o tym, że niektóre inne trudności Pacjenta(-ki) mogą uniemożliwić włączenie farmakoterapii pierwszego rzutu jako właściwego sposobu leczenia, który nie będzie pogłębiał jej/jego problemów. To kolejny powód, dla którego tak ważny jest kompleksowy i komplementarny proces diagnostyczny, uwzględniający diagnozę różnicową.
Czy można przeprowadzić diagnozę ADHD szybciej i taniej?
Formalnie jest to możliwe, jednak w Klinikach Psychomedic zależy nam na najwyższej jakości usług. Proces diagnostyczny na najwyższym poziomie wymaga nie tylko czasu, ale również nakładu finansowego. Czy można „załatwić sprawę” diagnozy ADHD na jednej lub dwóch wizytach, z mniejszym nakładem finansowym? Można. Czy to faktycznie „załatwia sprawę”? Nie. Warto pamiętać, że ADHD to diagnoza na całe życie i przede wszystkim dlatego warto zadbać o jej rzetelność. Dobry diagnosta to taki, który nie tylko “zlicza punkty” z testów wykonanych Pacjentowi, ale i bierze pod uwagę okoliczności, w jakich znajdowała się i znajduje osoba badana, jej zasoby intelektualne, wykonywany zawód, wykształcenie itp. Zebranie wszystkich tych danych wymaga wysiłku w proces diagnostyczny, który musi włożyć zarówno specjalista, jak i osoba poddająca się diagnozie.
Wyróżnia nas:
· Kompleksowość, komplementarność procesów diagnostycznych
· Opieka koordynatorów czuwających nad standardami i merytoryką przeprowadzanych diagnoz
· Szeroka oferta oddziaływań terapeutyczno-leczniczych
· Zespołowa opieka nad każdym Pacjentem
Jeśli zależy Ci więc na rzetelnej, komplementarnej diagnozie i odpowiednio dobranych oddziaływaniach terapeutyczno-leczniczych, zapraszamy do naszych Klinik. Staramy się pracować zespołowo, uwzględniając indywidualne potrzeby naszych Klientów. Naszym diagnostom dajemy możliwość interwizji, a każdy Pacjent jest traktowany przez zespół diagnostyczny ze szczególną uważnością. Szybko i tanio nie oznacza lepiej. Robimy wszystko, by żyło Ci się lepiej 😊
Agata Maria Kowalska, mgr
Psycholog, diagnosta osób dorosłych. Konsultuje pacjentów od 2012 roku. Konsultuje pacjentów zarówno w języku polskim, jak i w języku angielskim.
Prelegent na różnych konferencjach, zjazdach o tematyce psychiatryczno-psychologicznej i sądowej oraz na szkoleniu specjalizacyjnym w CMKP.
Psycholog, Diagnosta Warszawa
Marta Piasecka, lek.
Lekarka specjalistka psychiatrii. Pracuje z pacjentami od 2008 r. Przyjmuje osoby dorosłe.
Ma wysoce indywidualne podejście do każdego pacjenta, wnikliwie bada problem z uwzględnieniem szeroko pojętej diagnostyki różnicowej.